نمایشگاه مطبوعات تبریز؛ مکانی برای گذران وقت/ هرسال دریغ از پارسال

به گزارش خبرنگار مهر، نمایشگاه مطبوعات تبریز درحالی ششمین ششمین دوره خود را پشت سرگذاشت که با وجود گله مندیها و اعتراضات اهالی رسانه هیچکدام از معایب نمایشگاههای سالهای قبل اصلاح نشد که هیچ، بلکه معایب دیگری نیز بر آن افزوده شده است.

این عدم حمایتها تا جایی ادامه داشته که عده زیادی از اهالی مطبوعات و رسانه ها حاضر به شرکت در نمایشگاه ششم نشده اند و حتی رغبتی به بازدید از این نمایشگاه نیز ندارند!

شرکت کننده ها اما نظرات خود را دارند، قریب به اکثر غرفه داران در ارزیابی کلی نمایشگاه امسال، نمایشگاه ششم را به لحاظ کیفیت برگزاری قابل مقایسه با نمایشگاه پنجم نمی دانند.

نقطه نظرات مطبوعات در نمایشگاه ششم هم بدون نتیجه ماند

خسرو کنعانی، سردبیر خبرگزاری ایسنا در آذربایجان شرقی در این رابطه اذعان داشت: همه ساله اصحاب رسانه نسبت به برگزاری نمایشگاه مطبوعات با این شرایط اعتراض کرده اند اما تاکنون به این اعتراضات و ناراحتیها ترتیب اثر داه نشده است و نتیجه آن بی توجهی ها این بوده که امروز در ششمین نمایشگاه مطبوعات اکثر غرفه ها خالی است و تعدادی از رسانه های مطرح و همکاران پیشکسوت در نمایشگاه حاضر نشده اند.

وی عدم حضور اغلب فعالان مطبوعات استان در نمایشگاه را پیامی برای مسئولان برگزاری و متولیان ارشاد دانست و ادامه داد: یکی از مسائل مهم و قابل توجه در نمایشگاه ششم استقبال کمرنگ مدیران ارشد استانی است که با گذشت چند روز از برگزاری نمایشگاه تعداد مسئولان بازدید کننده از غرفه ها شاید به تعداد انگشتان یک دست هم نرسد و این امر نشان دهنده این است که ما برای حمایت از مسائل فرهنگی تنها شعار می دهیم.

چالشی به نام بحران مخاطب در مطبوعات محلی

فرهاد باغشمال، سردبیر هفته نامه آذرپیام نیز گفت: این نمایشگاه باعث شده سئوال مهمی برای اهالی مطبوعات ایجاد شود که واقعا ما برای چه کسانی می نویسیم، واقعا مخاطب ما کیست؟ بی میلی و سردی برخورد بازدیدکنندگان حتی در نگاه به غرفه ها و برداشتن نشریه از روی میز، ناآشنایی و بی تفاوتی آنها به مطبوعات را به خوبی نشان می دهد، تعداد مخاطبان خاص که نشریه را می شناسند و پیگیر مطالب نویسنده خاصی هستند بسیار کم و تاسف برانگیز است.

وی تصریح کرد: نکته قابل درنگ اینجاست که به حق، هیچگونه فرهنگ سازی مناسبی در این زمینه انجام نشده است؛ وقتی فرهنگ ارتباط و پذیرش مطبوعات در جامعه وجود ندارد ما تنها برای جمع محدود خودمان می نویسیم و مخاطبان خاصی که تعدادشان بسیار کم است.

باغشمال در این میان ایراد اصلی را بر اهالی مطبوعات وارد دانسته و گفت: ایراد اصلی این امر که مطبوعات در سبد فرهنگی مردم قرار نگرفته به ما اصحاب رسانه بازمی گردد، این نقص بزرگی است که نتوانسته ایم با زبان مردم با آنها صحبت کنیم، ما هیچوقت در پارکها ندیده ایم که یک جوان یا حتی یک فرد مسن روزنامه بخواند، واقعا ایراد کار کجاست؟

وی ادامه داد: تاکنون هیچگاه فرهنگسازی درستی در زمینه مطبوعات انجام نگرفته، اما جای خوشحالی دارد که در حال حاضر تلاش می شود تا در اتوبوسهای brt برخی نشریات به صورت رایگان در اختیار مردم قرار گیرد و این مسئله به عنوان قدم اول حرکت موثری در آشتی مردم با رسانه ها خواهد بود.

تبلیغات نمایشگاه مطبوعات ضعیف بود

خسرو کنعانی، مدیر فرهنگی جهاد دانشگاهی آذربایجان شرقی یکی از دلایل عدم استقبال از نمایشگاه مطبوعات را تبلیغات ضعیف عنوان کرده و گفت: نمایشگاه مطبوعات حتی اگر در کنار نمایشگاه کتاب هم باشد باز نیاز به تبلیغات مستقل دارد، اما امسال هیچ اثری از تبلیغات این نمایشگاه به چشم نمی خورد.

وی ادامه داد: مردم اصلا از برگزاری نمایشگاه مطبوعات اطلاعی ندارند و شاید مسئولان نیز همینطور و دلیل دیگر دوری سالن امیرکبیر است که کاملا در منتهی الیه نمایشگاه بین الملی قرار گرفته و نمایشگاه مطبوعات نیز در انتهای این سالن، دقیقا جایی که بازدیدکنندگان کاملا خسته شده اند و دیگر انرژی بالا رفتن از این پله ها را ندارند.

تاثیر منفی نمایشگاه کتاب بر نمایشگاه مطبوعات

سیدرضا علوی، مدیر مسئول روزنامه سرخاب با اشاره به حضور کمرنگ اهالی رسانه در ششمین نمایشگاه مطبوعات دلیل عدم استقبال عمومی را به تبع ضعف استقبال کلی از نمایشگاه کتاب عنوان کرده و گفت: همیشه افرادی خاص و یا مسئولان از مطبوعات استقبال می کنند که در نمایشگاه امسال حضور آنها هم کمرنگ تر شده و یکی از دلایل آن هم این است که این افراد نشریات را نه برای خود خطری می دانند و نه تریبونی برای انتقال حرفها و اهدافشان، در نتیجه برخوردی خنثی با رسانه ها دارند.

وی ادامه داد: نمایشگاه تنها یک برهه مقطعی است، برای معرفی مطبوعات باید متفاوت از این برخورد شود، در واقع ما اهالی رسانه آنچه که باید باشیم نیستیم، تحلیل خبر نداریم، اغلب به کپی رایت اکتفا می کنیم، متاسفانه برخی نشریات ما به دلیل مشکلات مالی حتی خبرنگار هم ندارند و تنها به کپی از خبرگزاریها و سایتها بسنده می کنند.

علوی چاره این معضل را در حمایت بیشتر از مطبوعات توسط سازمانهای ذیربط عنوان کرده و اظهار داشت: در حال حاضر حساسیتها زیاد شده و این محدودیتها باید در چارچوب قانون مطبوعات اعمال شود، خط قرمزها مشخص است و حریمها تعریف شده، ایجاد محدودیتهای بیشتر اوضاع را خرابتر می کند، اگر همواره در چارچوب تعاریف مشخص و قانون مطبوعات عمل شود، روزنامه ها رونق بیشتری خواهند داشت و می توانند مطالبات خود را به روشنی به مردم نشان دهند، در این حالت مخاطب خاص نشریات افزایش یافته و این باعث افزایش مخاطب نمایشگاهی نیز خواهد بود.

نمایشگاه ششم مطلوب تر از دوره های گذشته بود

اما در این میان نظرات متفاوتی نیز وجود دارد. سید محمدمسعود نقیب، مدیرمسئول هفته نامه نقیب و مدیرکل اسناد ملی شمالغرب کشور برگزاری ششمین نمایشگاه مطبوعات را با وجود خودداری چند رسانه از حضور در نمایشگاه بسیار مرتب و باشکوه ارزیابی کرده و اظهار داشت: در روزهای اول استقبال عموم و مسئولان کم بود، اما رفته رفته استقبال مردم و مدیران ارشد استانی بهتر شده و این نشان از ارتقای توجه به رسانه ها است، اما در این شرایط حضور کمرنگ اهالی مطبوعات جای گله دارد.

وی با بیان اینکه در ششمین نمایشگاه مطبوعات به غیر از تبریز و شهرستانهای اطراف از دیگر استانهای همجوار نیز بازدید کننده داشته ایم که برای رصد کردن وضعیت مطبوعات آذربایجان شرقی آمده بودند، گفت: کاش همکاران و دوستان غایب نیز در این فرصت حاضر می شدند تا جایگاه مطبوعات استان را به درستی نمایش دهند.

نقیب تاکید کرد: سطح مطبوعات آذربایجان شرقی نسبت به استانهای همجوار بالاست و رسانه های ما به لحاظ کمی و کیفی بسیار پیشرفت کرده است، ما متجاوز از 100 نشریه داریم که این امر دلالت بر فرهنگ غنی استان دارد، با در نظر گرفتن این شرایط جا دارد حمایت از مطبوعات بیشتر شده و توسعه بیشتری یابد.

مطبوعات میهمان ناخوانده سفره نمایشگاه کتاب!

فرهاد باغشمال با اظهار گله مندی از شرایط برگزاری ششمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی اذعان داشت: اگر هدف از برگزاری نمایشگاه مطبوعات ارتباط و آشنایی مردم با رسانه است، این شکل برگزاری جای بحث بسیار دارد.

وی تصریح کرد: ما در این سفره میهمان ناخوانده محسوب می شویم، اینکه نمایشگاه مطبوعات در کنار بخش سرگرمی ها، لوازم التحریر و کتب کودکان برگزار شود، برخورد نامناسبی با رسانه ها تلقی می شود؛ جا داشت نمایشگاه مطبوعات در کنار کتب فرهنگی برگزار شود که با مراجعه اساتید و اصحاب قلم و اهالی خاص مطالعه بتوان تاثیرگذاری نمایشگاه مطبوعات را نیز بالاتر برد، اما در این صورت نیز برگزاری همزمان ایده خوبی به نظر نمی رسد.

محمد امین خوش نیت، مدیر مسئول هفته نامه گلشن راز نیز گفت: برگزاری توام نمایشگاه کتاب و مطبوعات مزایا و معایب خاصی دارد، اما متاسفانه در ششمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریها معایب بر مزایا چربید.

وی ادامه داد: در این نمایشگاه 80 درصد بازدیدکنندگان گذری هستند که در کنار بازدید از غرفه های کتاب سری هم به بخش مطبوعات می زنند، مخاطبانی که عمدتا با مطبوعات ناآشنا هستند و دلیلی هم نمی بینند که برای مطبوعات خرج کنند؛ در صورتی که اگر نمایشگاه مطبوعات به صورت مجزا و تخصصی برگزار شود داستان برعکس شده و بازدیدکنندگان تخصصی خواهیم داشت، ‌80 درصد مراجعه کنندگان مخاطبان خاص خواهند بود و تنها شاید 20 درصد مخاطبان برای افزایش اطلاعات و بازدید تفننی و ... بیایند.

خوش نیت، با اظهار گله مندی از اینکه نمایشگاه مطبوعات تبدیل شده به غرفه های عرضه رایگان نشریات، گفت: این امر از اصول نمایشگاهی بسیار دور است، مگر در نمایشگاه کتاب کسی کتاب رایگان عرضه می کند که اهالی مطبوعات نیز نشریاتشان را به رایگان می دهند؟

وی ادامه داد: مطمئنا کسی که امروز در این نمایشگاه نشریه ای را رایگان می گیرید فردا آنرا از دکه نخواهد خرید، چون در کنار دیدگاه منفی که برای عامه مردم ایجاد می شود، امروز تنها به دلیل رایگان بودن این نشریات را تهیه می کنند و علاقه ای به خواندن مطالب آن نشریه و خرید ندارند.

تاثیر سرمای هوا بر سردی نمایشگاه مطبوعات

امین خوش نیت، مدیر مسئول هفته نامه گلشن راز در رابطه با مکان و زمان برگزاری نمایشگاه مطبوعات نیز گفت: الان در فصل سرما قرار داریم و مردم در این شرایط رغبت کمتری دارند که این مسیر طولانی را برای بازدید از نمایشگاه مطبوعات طی کنند لذا در این شرایط مردم علاقه به بازدید و غرفه داران آرامش کافی ندارند.

وی تصریح کرد: با توجه به اینکه نمایشگاه مطبوعات فضای خیلی بزرگی مثل نمایشگاه بین المللی را نیاز ندارند و یک سالن معمولی در داخل شهر نیز می توان در زمان بهتری مثل اردیبهشت ماه به این نمایشگاه اختصاص داد که با افزایش مخاطبان و امکان بهره دهی بالاتر باعث رضایتمندی بیشتر اصحاب رسانه، غرفه داران و مخاطبان خواهد شد.

خسرو کنعانی، سردبیر خبرگزاری ایسنا برگزاری نمایشگاه مطبوعات در کنار نمایشگاه کتاب را به لحاظ حرفه ای نامناسب قلمداد کرده و گفت: در این شرایط مخاطب عام که در کنار بازدید از نمایشگاه و خرید کتاب نگاهی گذرا نیز به نمایشگاه مطبوعات دارد چیزی جز بدبینی به عرصه مطبوعات استان دریافت نمی کند.

وی با تاکید بر اینکه متاسفانه نمایشگاه مطبوعات در کنار و بهتر بگوییم در حاشیه فعالیتهای ارشاد قرار گرفته و این امر که رسانه های منطقه در کنار غرفه های خوشنویسی و بخش کودک و تبلیغات هنرستانها قرار گیرد به هیچ عنوان در شان مطبوعات نیست، بهترین مکان برگزاری نمایشگاه مطبوعات را جایی در داخل شهر در محلی چون مصلا دانسته و ادامه داد: بهترین زمان نیز می تواند 17 مرداد روز خبرنگار به همراه برگزاری جشنواره رسانه باشد.

برگزاری توامان نمایشگاه کتاب و مطبوعات؟ ‌مسئله این است!

فرهاد باغشمال، سردبیر آذر پیام محل نمایشگاه بین المللی را مکان مناسبی برای این منظور دانسته و اظهار داشت: قبلا تجربه برگزاری نمایشگاه مطبوعات در جایی مثل مصلای تبریز را شاهد بودیم که باعث نارضایتی اصحاب رسانه نیز شده، اما مهر ماه نیز فصل مناسبی به نظر می رسد، مهر فصل رویش است و با آغاز مدارس و دانشگاهها با توجه به اینکه حجم دروس نیز سنگین نیست، می تواند مورد استفاده عموم قرار گیرد.

همچنین سید مسعود نقیب، مدیر مسئول هفته نامه نقیب نیز برگزاری نمایشگاه مطبوعات در کنار نمایشگاه کتاب را مناسب و مطلوب ارزیابی و عنوان کرد: اهالی مطبوعات خود با قلم سروکار دارند و در کنار نمایشگاه مطبوعات بهتر می توانند برای ترویج فرهنگ مطالعه تلاش کنند و رسانه یکی از مواردی است که در تبلیغ کتاب نقش اساسی دارد، اما به لحاظ مکانی مسلما سالن آذربایجان محل بهتری برای برگزاری بود.

سیدرضا علوی، مدیر مسئول روزنامه سرخاب نیز اظهار داشت: برگزاری توام دو نمایشگاه خوب است، شرایط تجربیات سالهای قبل نشان داده برگزاری مستقل نمایشگاه مطبوعات بدتر است، اما مکان برگزاری خوب نیست، این فضا در آخرین نقطه نمایشگاه بین المللی و زمانی که مردم کاملا خسته شده اند و انرژی بالا آمدن از این پله ها را ندارند قرار گرفته و در عین حال برگزاری نمایشگاه مطبوعات در کنار برنامه های جنبی نمایشگاه کتاب شایسته مطبوعات استان نیست.

جای خالی برنامه ها و کارگاه های جنبی در نمایشگاه ششم!

معایب ششمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی در تبریز تنها به اینجا ختم نمی شود، اهالی مطبوعات و فعالان رسانه های استان تاکید دارند: برگزاری نمایشگاه مطبوعات با راه اندازی چند غرفه و نمایش نشریه معنی نخواهد داشت، تعاریف و هدف برگزاری نمایشگاه مطبوعات از نمایشگاه کتاب بسیار متفاوت است، نمایشگاهی با این شرایط هیچ بار آموزشی و نتیجه مفیدی برای رسانه ها و مخاطبان نخواهد داشت.

شرکت کنندگان نمایشگاه مطبوعات اذعان دارند جای برگزاری کارگاه آموزشی و تخصصی خبر و گزارش نویسی، حضور صاحبنظران عرصه خبر اساتید، نویسندگانی از تهران، کارگاه آسیب شناسی مطبوعات و برگزاری کارگاههای آموزشی برای افرادی که تازه به عرصه مطبوعات وارد شده اند، در کنار جلسات هم اندیشی، جلسات نقد و بررسی نشریات محلی تبریز توسط متخصصان علوم ارتباطات با حضور فعالان رسانه ای استان، کارگاههای طنز نویسی، همچنین رونمایی کتب جدید آموزشی در حوزه تخصصی ژورنال و مطبوعات و انتقال سلایق مختلف می توانستند ارزش و تاثیرگذاری این نمایشگاه را افزایش دهند.

این خانه مال ماست

محمد امین خوش نیت، مدیر مسئول گلشن راز تاکید می کند: حتی اگر سال بعد هم شرایط برگزاری به همین روال ادامه یابد باز هم فکر می کنم در نمایشگاه شرکت خواهم کرد، حتی اگر برنامه ای با هدف آشنایی بیشتر دوستان و ارتقای سطح مطبوعات استان پشت کوه قاف هم برگزار شود باز تلاش می کنم که حضور ساده ای داشته باشم، این خانه مال ماست، خوب و بدش هم مال ماست.

سید مسعود نقیب، مدیرمسئول هفته نامه نقیب نیز با این نگرش موافق است: علاقمندم در نمایشگاه بعدی نیز شرکت کنم، برای اعتلای فرهنگی شهر تبریز همه باید تلاش کنیم، هر که به قدرت خود خانه ساخته، این خانه را نیز ما باید بسازیم.

سیدرضا علوی، مدیر مسئول سرخاب با اشاره به عدم حضور برخی از فعالان عرصه رسانه در نمایشگاه ششم، گفت: چرا امسال عده ای شرکت نکرده اند، یکی از دلایل شاید این بوده که از نمایشگاه سال قبل راضی نبوده اند و شاید سال بعد در اعتراض به این نمایشگاه عده ای دیگر نیز شرکت نکنند، اما ما حضور خواهیم داشت.

عده ای اما، ناراضی تر از این هستند. خسرو کنعانی، سردبیر خبرگزاری ایسنا اظهار داشت: از روز دوم تصمیم گرفتیم که غرفه را جمع کنیم، اما بنا به دلایل مدیریتی رسانه دست نگه داشتیم، اما در این شرایط که حضور فعالان مطبوعاتی و حمایتهای اداره کل ارشاد ضعیف است، سال آینده شرکت نخواهیم کرد.

فرهاد باغشمال، سردبیر هفته نامه آذرپیام نیز اذعان داشت: در این نمایشگاه چیز مهمی یاد نگرفتیم، مخاطب خاصی نداشتیم و در نهایت نمایشگاه چندان موثری نبوده، خودم شخصا حاضر به شرکت در نمایشگاه نیستم و تنها با تصمیم مدیرمسئول می آیم.

برخی اهالی مطبوعات تنها به عشق قلم وارد این عرصه شده اند، سختی ها و مشکلات آن را هم به جان خریده اند و با وجود تمام محدودیتها و محرومیتها باز حاضر به خالی کردن این سنگر نیستند چراکه این خانه مال ماست.

.....................................

گزارش: ناهید زمانی

عکس: علی عباسپور