به گزارش خبرنگار سينمايي " مهر "، بازار بين المللي فيلم تهران ( IFM 2004 ) كه امسال هشتمين دوره آن برگزار خواهد شد، سال گذشته با برپايي 50 غرفه و حضور شركت ها و شبكه هاي فيلمسازي و توزيع فيلم و برنامه تلويزيوني ايراني و خارجي بر پا شد كه از كشورهاي آلمان ، فرانسه ، هند ، سوريه ، تركيه ، صربستان و ايتاليا در بازار حضور و طي سه روز به فعاليت پرداختند.
سال گذشته به جز شركت هاي خصوصي توليد و توزيع فيلم، اداره كل تامين برنامه هاي خارجي صدا و سيما ، رسانه بين المللي سيما فيلم و غرفه اختصاصي مجموعه تلويزيوني حضرت مسيح (ع) از ديگر شركت كنندگان بازار بودند كه تعدادي از غرفه ها را به خود اختصاص داده بودند. شركت كنندگان ايراني فعاليت خود را بر روي خريد مجموعه هاي تلويزيوني و آثار مستند و سينمايي كه قابل پخش از شبكه هاي مختلف صدا و سيما يا ورود به شبكه نمايش فيلم هاي خانگي باشد، متمركز كرده بودند.
سال گذشته اسامي شركت هاي معتبري مانند ZDF، Lafete ، ARTE در ميان شركت كنندگان در بازاربه چشم مي خورد كه يكي از دلايل اعتبار بازار بين المللي فيلم تهران مي تواند به شمار بيايد. اما حقيقت اين است كه با وجود اين تعداد غرفه و حضور شركت هاي مختلف خارجي و داخلي هيچ آمار مشخصي درباره ميزان خريد و فروش بازار وجود ندارد كه به همين خاطر نمي توان حجم مبادلات فيلم و برنامه هاي تلويزيوني در اين بازار را تخمين زد و اصولا" توجيه پذير بودن برپايي اين بازار از نظر اقتصادي را به دقت بررسي كرد.
امير اسفندياري، مدير بازار هفتم بر اين اعتقاد است كه بخشي از اين مساله - يعني خودداري از اعلام حجم مبادلات انجام شده در بازار - به نبود فرهنگ آن در كشور بر مي گردد. حقيقت اينجا است كه در ديگر كشورهاي جهان هم شركت ها علاقه چنداني به اعلام اين مبالغ ندارند. اما همواره برگزار كنندگان بازار راه هايي را جستجو مي كنند تا از اين طريق بتوانند آماري از ميزان مبالغ رد و بدل شده در بازار بدهند تا به اين طريق بر اعتبار بازار خود صحه بگذارند.
درديگر بازار هاي دنيا تمامي خرج سفر، اقامت و اجاره غرفه برعهده شركت كنندگان در بازار قرار دارد. در حالي كه در كشور ما با آنكه اجاره غرفه حدود 600 هزار تومان براي هر شركت هزينه دربر دارد كه حدود يك دهم قيمت غرفه در بازارهاي بزرگ جهاني است و گاهي براي حضور شركت هاي بزرگ جهان در مورد هزينه هاي اقامت و هتل و حتي گاه در خصوص هزينه بليت هواپيما هم تخفيف هاي ويژه اي در نظر گرفته مي شود، اما باز هم مي بينيم كه حضور شركت هاي معروف و معتبر جهاني كه در زمينه خريد و فروش و توزيع فيلم سينمايي و برنامه هاي تلويزيوني فعالند، اندك است و بيشتر براي فروش آثار خود مي آيند تا آنكه به فكر خريد باشند.
مطلبي كه طي دوره هاي برگزاري بازار فيلم به آن توجه نشده يا كمتر مورد اهتمام برگزار كنندگان بازار بوده، مشخص نبودن تكليف شركت كنندگان با بازار است. به عبارت بهتر، زماني كه يك شركت دولتي يا غير دولتي فعال در زمينه خريد و فروش و توزيع فيلم از كشوري در يك بازار شركت مي كند، از وجهه و زمينه هاي فعاليت اين بازار اطلاع دارد. به عبارتي بازار فيلم كن از شرايط بسيار متفاوت تري نسبت به بازار فيلم برلين يا بازار فيلم دبي برخوردار است. وقتي يك شركت حاضر به صرف تمامي هزينه هاي لازم براي شركت در بازار مي شود، پيش بيني دقيقي درباره فعاليت هاي خود دارد. در حالي كه هنوز تكليف شركت كننده در بازار فيلم با نوع فعاليتش در بازار روشن نيست.
آنجليجا آندريك كه سال گذشته از موسسه " زا فيلم " كشور صربستان در بازار شركت كرده بود با وجود مثبت ارزيابي كردن وضعيت اين بازار اظهار داشت: ما به علت اينكه چندان از ذايقه و شرايط شركت كنندگان در اين بازار اطلاع نداشتيم، آثار كمي را با خود همراه آورده ايم. اما به عقيده من تمامي برگزار كنندگان افرادي شايسته و خوب هستند كه در تحرك بازار نقش خوبي را ايفا كرده اند.
اينكه هنوز شركت هاي خارجي با سطح ذايقه و نوع مبادلات بازار فيلم تهران آشنايي ندارند، دلايل بسيار گسترده اي دارد. اما يكي از مطالب مهمي كه در اين زمينه مي توان به آن اشاره كرد، نوع طرز تلقي برگزار كنندگان بازار فيلم است. به اين مفهوم كه برگزار كننده بازار بين المللي فيلم تهران ( به گفته مدير بازار ) به هيچ وجه سياست گسترش و افزايش حجم مبادلات مطابق با فعاليت ساير بازارهاي بزرگ جهاني را پيگيري نمي كنند و قصد دعوت از هر شركت يا شبكه اي را به اين بازار ندارند. بلكه آنها در تلاش هستند تا بازار فيلم تهران را به عنوان محلي معرفي كنند كه به ارايه آثاري نجيب، هنرمندانه و خانوادگي مي پردازد كه مورد اهتمام بينندگان ايراني و سينماي نجيب كشورمان است. بنابراين تمامي تلاش برگزار كنندگان بازار حفظ شرايط خاص بازار بر اساس وجهه جهاني سينماي ايران است.
اين هدف به خودي خود بسيار ارزشمند و قابل توجه است، اما اگر در تبيين دقيق و ملموس اين سياست و هدف برپايي بازار براي شركت كنندگان خارجي درست و منطقي عمل نشود و تمامي جوانب و جنبه هاي آن معرفي نگردد، در عمل هم رغبت خارجي ها براي شركت در بازار را كاهش داده ايم و هم اينكه شرايطي به وجود مي آيد كه اين شركت ها در انتخاب آثارشان براي حضور در بازار دچار سردرگمي و ترديد شوند كه اين مساله در طولاني مدت بر حضور شركت هاي خارجي تاثير منفي مي گذارد.
عصمت ورچين مدير شركت "رسانه فيلم " از كشور تركيه در اين باره گفته بود: من بيشتر انيميشن به اين بازار آورده بودم و با توجه به شرايط خاص بازار فيلم ايران كه آثار ديني و ارزشي در آن بيشتر مورد توجه قرار مي گيرد، آثاري را انتخاب و به بازار آوردم كه هم براي خريد صدا و سيما و شركت هاي ايراني مناسب باشد و هم ساير شركت كنندگان بتوانند از آن استفاده كنند. اما به نظر مي رسد در بازار خريدار كم است. بيشتر شركت ها يا توليد كننده هستند يا فروشنده صرف و بيشتر براي عرضه آثار خود آمده اند تا قصد خريد و مبادله آثار ديگر كشورها و غرفه ها را داشته باشند.
يكي از دلايلي كه موجب شده است ديگر شركت هاي خارجي از سياست بازار فيلم تهران اطلاع نداشته باشند، به نبود تبليغات و معرفي كافي هدف و سياست اين بازار برمي گردد. يعني اگر به اندازه كافي تبليغات صورت بگيرد، شركت ها تكليف خود را با بازار فيلم تهران مي دانند. در اين زمينه داشتن ارتباط لازم و دادن اطلاعات كافي پيش از برگزاري بازار به وسيله بنياد سينمايي فارابي و اداره كل تامين برنامه خارجي صدا و سيما مي تواند گام موثري در جهت ايجاد اين شناخت باشد. چون بيشتر شركت هايي كه به طريقي پيش از برگزاري بازار با ماهيت اكران و پخش شركت هاي ايراني آشنايي داشته اند، در زمان برگزاري بازار هم به خوبي از شرايط ايجاد شده در آن استفاده كردند.
طارق اوسكان از شركت " كاليونز " تركيه در خصوص شرايط بازار گفته بود: من مدتي با صدا و سيماي ايران در ارتباط بودم و تا حدودي درباره ديدگاه هاي اين كشور در زمينه نوع انتخاب آثار آگاهي داشتم. به همين دليل تلاش كرده ايم آثاري را به بازار بياوريم كه با شرايط خاص آن هماهنگي لازم را داشته باشد. من فكر مي كنم بازار بين المللي فيلم تهران استعداد زيادي براي خريد و فروش فيلمها و برنامه هاي تلويزيوني دارد.
ژيا شوان كه به عنوان نماينده شركت كانادايي " لافت " در اين بازار شركت كرده بود نيز در اين باره گفت: من توانستم درباره بيشتر فيلم هاي سينمايي كه به بازار آوردم با خريداران صحبت كنم. در اين بين بنياد سينمايي فارابي و اداره كل تامين برنامه هاي خارجي صدا و سيما بيشترين توجه را نسبت به برنامه هاي غرفه ما داشتند. البته من به علت تاخيري كه در صدور ويزا برايم پيش آمده بود، نتوانستم آثار بيشتري را با خود همراه بياورم. اما به طور كلي بازار از شرايط بسيار خوبي براي ارايه فيلم برخوردار است و من از آن رضايت زيادي دارم.
هيراچند كه به عنوان مدير فروش " شركت فرهنگي - هنري مدهو " از كشور هند در بازار هفتم فيلم تهران حضور يافته بود، بيان كرد: من در بازارها و جشنواره هاي زيادي در ايران حضور داشته ام. به عقيده من، بازار تهران بستر مناسبي براي خريد و فروش آثار هنري است و در اندك زمان مي تواند جاي خود را در بين كشورها و مجامع سينمايي جهاني باز كند.
در مجموع بايد گفت همانطور كه مجامع بين المللي و جشنواره هاي معتبر جهاني وقتي به سراغ ايران مي آيند و درخواست شركت و حضور فيلمي از كشورمان را دارند، از ماهيت، ساختار و مضمون و نوع آثار ايراني به طور كامل با خبر هستند و به همبن واسطه طي چند سال گذشته سينماي ايران براي مخاطبين و مسوولين سينمايي جهان شناخته شده است . لازم است در مورد بازار بين المللي فيلم تهران هم چنين شناختي به دقت ايجاد شود . برقراري ارتباط پيش از برگزاري جشنواره و تبليغات مناسب و حساب شده مي تواند اين شناخت را ايجاد كند .
نظر شما