به گزارش خبرنگار مهر، مصطفی محدثی خراسانی در نخستین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی نقد شعر که صبح روز دوشنبه 7 آذر در پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات برگزار شد با اشاره به اینکه شعر آیینی اصطلاحی است که در دهه‌های اخیر به بخشی از بدنه شعر فارسی اطلاق می‌شود و هنوز هم تعریف جامعی از آن نمی‌توان یافت، گفت: شعر فارسی در شکل و شمایل امروزش بازمی‌گردد به سال251 هجری و لذا می‌توان گفت که ارتباط شعر فارسی قبل و بعد از اسلام به نوعی با یکدیگر قطع شده است.
وی ادامه داد: با وجود این قطعی رابطه باید عنوان داشت که تولد شعر فارسی و کمالش در سایه قرآن کریم به وجود آمده است و شعر فارسی را موضوعی جدای از شعر آیینی نمی‌دانیم. نقطه کمال شعر فارسی نیز مبتنی بر آموزه‌های قرآن کریم و کلام وحی است و قله عرفان آن هم در سایه همین موضوع شکل گرفته است.
این شاعر در ادامه با اشاره به اینکه مضمون عاشورا از ابتدا بر اساس مستندات تاریخی در شعر آمده است، گفت: این موضوع ابتدا در شعر عربی دیده شد و بعد از آن شعر فارسی نیز به انعکاس این موضوع پرداخت و در همه دوره‌ها نیز ادامه یافت و البته تکامل هم یافت ولی در نهایت آنچه را بعد از انقلاب اسلامی در حوزه شعر فارسی رخ داد، باید یک فصل جداگانه در مقابل تمامی آنچه قبل از آن رخ داده است به شمار آورد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه عظمت و مصیبت عاشورا به اندازه‌ای است که هنر و ادبیات را در چنبره خود در می‌آورد، گفت: هر شاعری وقتی به سراغ این موضوع می‌رود نمی‌تواند از آن بیرون بیاید و شعر فارسی نیز به تاسی از همین موضوع قرنها تحت‌تاثیر این ماتم بوده و هست. با این وجود رگه‌هایی از نگاه متفاوت را می‌توان در طول سال‌های اخیر در این شعر دید که البته به یک جریان مبدل نشد.
محدثی خراسانی در ادامه با اشاره به جریان بیمار روشنفکری دوران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، افزود: خط‌کشی‌های به وجود آمده در این دوران باعث شد تا خط کشی نادرست و نانوشته‌ای در فضای ادبیات ایران به وجود بیاید که شاعران آیینی را در درجه‌های چندم از اعتبار و اعتنا قرار داد اما با اندیشه‌ای که حضرت امام(ره) و انقلاب اسلامی با خود به همراه آوردند امام حسین(ع) الگوی مبارزه قرار گرفت و شعر عاشورایی برای نخستین بار در این دوران بود که از حنجره شاعران ایرانی به بیرون منتقل شد.
رضا اسماعیلی دیگر شاعر حاضر در این نشست نیز در سخنانی با اشاره به اینکه موضوع تحریف در ادبیات آیینی یکی از دغدغه‌های سال‌های اخیر وی بوده است، گفت: پیامبر اکرم (ص) برای مکارم اخلاق مبعوث شدند و در این راه عزت نفس و مناسک انسانی در درجه اعتبار و اعتنای قابل توجهی قرار دارند و هر نوع اظهار خاکساری هم در این رابطه در دایره دین امکان پذیر است. شاعران آیینی نیز باید در سرودن شعر به این موضوع توجه ویژه داشته باشند و در دام نغمه‌ها و کلماتی که بندگی انسان به غیر خدا را به ذهن می‌رساند، دوری کنند.
وی ادامه داد: موضوع معصوم‌پرستی نیز مساله‌ای است که در شعر عاشورایی امروز باید دوری از آن را مورد توجه قرار داد. شعار اسلام شعار لا الله الا الله است و حرکت در مسیری غیر از این حرکتی ضد دینی است.
اسماعیلی افزود: در مواجهه با اشعار نیمایی و سپید هم باید تلاش ویژه‌ای در حوزه معرفی معارف عاشورا به وجود آورد. این تصور که این اشعار این ظرفیت را ندارند، اشتباه است چراکه شاعرانی مانند امین‌پور و حسینی عکس این موضوع را به اثبات رسانده‌اند.
نظر شما