محمد حسین رجبی دوانی مشاور تاریخی مجموعه تلویزیونی "سرگشته" درباره همکاری با این پروژه به خبرنگار مهر گفت: در ابتدای امر جلسه‌ای با حضور نویسنده و تهیه‌کننده سریال برگزار شد و آن‌ها خواهان این بودند که به منظور تطبیق محتوای این فیلم با حقایق تاریخی نظارت دقیقی صورت بگیرد. من بعد از بررسی فیلمنامه اشکالات اساسی در آن نیافتم و اندک اشکالات نیز متوجه نویسنده فیلمنامه نمی‌شد بلکه درباره مسائلی بود که سندیت تاریخی محکمی نداشتند.
وی افزود: من بعد از خواندن دقیق فیلمنامه موارد مدنظر را در حاشیه متن ثبت کردم و دوستان نیز نظرات را اعمال کردند. به دلیل اصرار محمد حسین حقیقی کارگردان مجموعه نیز بر پرداخت این مسائل نیز نظارت داشته و در حین ساخت دو بار به محل تصویربرداری در احمدآباد مستوفی رفتم و از نزدیک فعالیت‌ها را مشاهده کردم.
معاون پژوهش دانشکده علوم اجتماعی امام حسین (ع) درباره میزان مطابقت لباس و ظاهر شخصیت‌های سریال با واقعیت اظهار کرد: ما از اوضاع دقیق پوشش و ظاهر آن دوره خبر نداریم و دقیقا نمی‌دانیم وضعیت لباس، آرایش، تجملات و زینت آلات آن‌ها چگونه بوده است. نوع ظاهر آن‌ها را نیز با توجه به اندک نکاتی که در تاریخ ذکر شده بر اساس حالات مردم در معابر عمومی و مراوده‌های آن‌ها اخذ کرده‌ایم.
رجبی دوانی درباره دکور مجموعه و میزان مشابهت آن با وضعیت کوی و برزن در زمان حیات امام علی (ع) تصریح کرد: دکور "سرگشته" با توجه به بودجه و اعتباری که برای این مجموعه در نظر گرفته شده بود، قابل قیاس با سریال‌های فاخر نیست اما با استفاده از لوکیشن "مختارنامه" در مجموع خوب از آب درآمده است. این دکور را با تغییراتی مورد استفاده قرار دادند اما بودجه گروه در حد تغییرات جدی‌تر نبود.
وی با اشاره به گریم شخصیت "نوال" در این مجموعه گفت: عموما نوع آرایش زنان در فیلم‌هایی مربوط به تاریخ صدر اسلام مورد انتقاد قرار می‌گیرد و درباره "مختارنامه" نیز این امر وجود داشت. باید بگویم زنان عرب در اسلام صورت خود را می‌پوشاندند و اصلا اینگونه نبود که با روی باز مقابل مردم ظاهر شوند. آرایش مقابل نامحرم نیز رایج نبوده است اما در این زمینه نتوانستم اعمال نظر محکمی داشته باشم.
این پژوهشگر تاریخ اسلام و تشیع افزود: از طرفی نویسندگان فیلمنامه یا دست اندرکاران فیلم فکر می‌کنند روابط بین زن‌ها و همسرانشان در میان عرب به ویژه در 1400 سال پیش مشابه برخورد زنان امروز تهران با همسرانشان است و فرهنگ آن دوره را لحاظ نمی‌کنند اما باید گفت زن‌ها در آن زمان اصلا در عرصه مطرح نبودند و به آن‌ها توجهی نمی‌شد و نمی‌توانستند در امور مربوط به مردان دخالت کنند.
رجبی با بیان اینکه در "مختارنامه" نیز همسر اول مختار خلاف واقعیت پرسشگر و لجوج بوده است، تصریح کرد: در حالی که امروز هم روابط زنان با همسرانشان در خوزستان خودمان نیز به این شکل نیست. با این حال آنچه در تاریخ از زندگی عبیدالله بن حر نقل شده بی کم و کاست در فیلمنامه آورده شده و این قبیل تغییرات اشکال اساسی به پیکره تاریخی سریال وارد نمی‌کند.
وی ادامه داد: درباره حضور عبیدالله در شام و ازدواج همسرش با عکرمه نیز یک مسئله فقهی وجود دارد که در "سرگشته" مورد توجه قرار گرفته است. عبیدالله با بازگشت به کوفه و مشاهده وضعیت پیش امام علی (ع) می‌رود و ایشان حکمی می‌دهند که امروز در میان سنی و شیعه به عنوان یک مبنای فقهی مورد توجه قرار دارند. ایشان می‌فرمایند نوزاد به عکرمه تعلق می‌گیرد و نوال به همسرش برمی‌گردد.
رجبی تصریح کرد: این مسئله که مردی ناپدید شود و همسرش به گمان مرگ او به عقد مرد دیگری درآید تا آن زمان در جهان اسلام اتفاق نیفتاده بود و حکم مهم امام علی (ع) در این زمینه نیز در ابتدا در فیلمنامه نیامده بود و بعد از تذکر من این اصل مهم فقهی در "سرگشته" اعمال شد.
وی در پایان یادآور شد: افزودن چند شخصیت و یا شکل گیری مباحث دراماتیک در اثر لطمه‌ای به بعد تاریخی آن نزده و "سرگشته" از نظر تاریخی در مطابقت کامل با دوره خاص خود است.
نظر شما