دكتر محسن نراقي: حمايت هاي مادي لازم نيست، سد راه پژوهش و پژوهشگر نشويد // نقش روابط در مديريت ها از سوابق علمي محققان پررنگ تر است

دكتر محسن نراقي در گفت و گو با خبرنگار دانشگاهي "مهر" افزود : در مورد پژوهش هاي علوم پزشكي، ما وضعيت مطلوبي نداريم. سهمي كه پژوهش از درآمد ناخالص ملي دارد سهم بسيار ناچيزي است و در حال حاضر با آن مقداري نيز كه در برنامه چهارم توسعه به آن اختصاص يافته است بسيار فاصله داريم.

از نظر نيروي انساني در بخش پژوهش برترين اساتيد و نخبگان را داريم اما متاسفانه به دليل عدم جذب آنها در سيستم هاي دانشگاهي بسياري از اين افراد در جاهاي ديگري مورد استفاده قرار مي گيرند كه با تخصص آنها ارتباطي ندارد

دكتر محسن نراقي افزود : نكته قابل توجه ديگر اين است كه در همان عددي هم كه پيش بيني كرده ايم، نسبت به ديگر كشورها بسيار عقب تر هستيم. ضمن اين كه بودجه هايي كه براي بخش پژوهش تخصيص مي يابد قسمت اعظم آن صرف قسمت هايي غير از دانشگاه هاي كشور مي شود و تنها 20 تا 25 درصد بودجه هاي پژوهش به دانشگاه ها تزريق مي شود. بنابراين محققان در دانشگاه ها كشور با اين كمبود مواجه هستند و نمي توانند كارهاي پژوهشي را بدون دغدغه انجام دهند. از نظر نيروي انساني در بخش پژوهش برترين اساتيد و نخبگان را داريم،  اما متاسفانه به دليل عدم جذب آنها در سيستم هاي دانشگاهي بسياري از اين افراد در جاهاي ديگري مورد استفاده قرار مي گيرند كه با تخصص آنها ارتباطي ندارد.

وي تصريح كرد : تنها بودجه مسئله و مشكل ما نيست. بلكه نحوه مديريت پژوهش در كشور نيز دچار مشكلاتي است. گاهي بودجه هست اما مديريت نيست كه بتواند از اين بودجه ها در جهت مناسب استفاده كند. در مديريت ها ، بيشتر روابط نقش اصلي را بازي مي كند و كمتر به سابقه علمي محققان اهميت داده مي شود. اگر در بخش مديريت از محقق و پژوهشگران برتر كه قدرت مديريت نيز دارند استفاده شود به طور حتم نتايج بهتري در زمينه پژوهش عايد كشور خواهد شد. اما چون افرادي كه به مديريت هاي پژوهشي گماشته مي شوند از پژوهش و مشكلات آن بي خبر هستند مشكلات بخش پژوهش نه تنها حل نمي شود بلكه بر آن افزوده نيز مي شود و سبب دلسردي پژوهشگران و محققان نيز مي شود.

دكتر نراقي افزود: متاسفانه پژوهشگران كشور از طرف هيچ نيرويي در كشور مورد حمايت قرار نمي گيرند و هيچ پشتيباني براي خود احساس نمي كنند. تنها انگيزه اي كه سبب مي شود پژوهشگران كشور به پژوهش و تحقيقات بپردازند، انگيزه هاي دروني محقق و پژوهشگر است.

وي تصريح كرد: محققان كشور به دليل تعهدي كه به كشور خود دارند و احساس مسئوليتي كه در قبال جامعه دارند به تحقيق و پژوهش مي پردازند و به سربلندي كشور خود در سطح دنيا فكر مي كنند.

پژوهشگر برگزيده بخش جراحي جشنواره تحقيقاتي علوم پزشكي رازي خاطر نشان ساخت : بارها مقالاتي از محققان ايراني در ژورنال هاي پزشكي آمريكا، كانادا و ساير كشورهاي پيشرفته به چاپ مي رسد كه به عنوان مرجع بسياري از تحقيقات كشورهاي توسعه يافته مورد استفاده قرار مي گيرند. انتشار مقالات يك پزشك يا محقق ايراني در معتبرترين مجلات بين المللي و نمايه هاي علمي چون ISI و مدلاين سبب شده است تا ديگر كشورها نگاهي متفاوت از قبل نسبت به جامعه علمي ايران داشته باشند. اين موفقيت ها براي محققان ايران سبب مباهات است و از اين كه مي توانند نام كشورشان را مطرح كنند افتخار مي كنند.

منظور از حمايت، حمايت مادي نيست همين كه در برابر تحقيق و پژوهش ممانعت ايجاد نكنند و سد راه محقق نشوند كافي است. بايد سيستم به نحوي باشد كه اجازه بدهد پژوهشگر به تحقيق و پژوهش خود بپردازد و امكانات تحقيق را براي وي فراهم كند

دكتر محسن نراقي كه عضو هيئت علمي دانشگاه علوم پزشكي تهران نيز مي باشد افزود : اين احساس افتخار محققان را بيش از پيش به تحقيق و پژوهش سوق مي دهد اما در داخل كشور هيچ سيستمي وجود ندارد كه محققان را حمايت كند. منظور از حمايت، حمايت مادي نيست. بايد امكانات در اختيار محقق گذاشت و براي وي ارزش قائل بود. باز هم تاكيد مي كنم منظور من از حمايت، حمايت مادي نيست همين كه در برابر تحقيق و پژوهش مانع نشود و سد راه محقق نشوند كافي است. بايد سيستم به نحوي باشد كه اجازه بدهد پژوهشگر به تحقيق و پژوهش خود بپردازد و امكانات تحقيق را براي وي فراهم كند.

پژوهشگر برگزيده جشنواره تحقيقاتي علوم پزشكي رازي، تصريح كرد : محققان كشور با حداقل امكانات بزرگترين تحقيقات را انجام مي دهند كه بسياري از آنها در دنيا براي اولين بار صورت مي گيرند. 

وقتي بيمارستان هاي خودگردان دانشگاه هاي علوم پزشكي خود مقروض هستند چگونه مي تواند به تحقيقات بپردزد. وقتي بيمارستاني نمي تواند حقوق عقب مانده پرسنل خود را بدهد چگونه مي تواند به تحقيقات و آموزش اهميت بدهد!! بيمارستان هاي آموزشي بايد اعتبار بودجه اي داشته باشند تا علاوه بر بخش درماني به آموزش و پژوهش نيز بپردازند

وي افزود: متاسفانه مسئله خودگراني بيمارستان هاي كشور سبب روند كند تحقيقات در اين مراكز شده است. بيمارستان هاي دانشگاه هاي علوم پزشكي بايد بر اساس درآمدهاي خود هزينه كنند و براي بخش هاي مختلف سرمايه گذاري كنند. در بيمارستاني كه حداقل امكانات جراحي و روش هاي تشخيصي و پاراكلينيك هم وجود ندارد، چگونه مي توان تحقيقات كاربردي انجام داد؟ ماده اوليه تحقيقات، سخت افزار تحقيق است تا به كمك اين سخت افزار تحقيق به كاربرد منتج شود. اما اين مشكل وجود دارد كه وسايل تحقيق و پژوهش در بيمارستان هاي دانشگاهي وجود ندارد. در صورتي كه بيمارستان هاي بخش خصوصي اين امكانات به خوبي يافت مي شود اما در اين بيمارستان ها كمترين تحقيقات انجام مي شود.

دكتر محسن نراقي حاطر نشان ساخت : وقتي بيمارستان هاي خودگردان دانشگاه هاي علوم پزشكي خود مقروض هستند چگونه مي تواند به تحقيقات بپردازند. در اين بيمارستان ها حتي وسايل قديمي آزمايشگاهي نيز در حال تخريب اند و هزينه تعمير آنها نيز وجود ندارد. وقتي بيمارستاني نمي تواند حقوق عقب مانده پرسنل خود را بدهد چگونه مي تواند به تحقيقات و آموزش اهميت بدهد!! بيمارستان هاي آموزشي بايد اعتبار بودجه اي داشته باشند تا علاوه بر بخش درماني به آموزش و پژوهش نيز بپردازند.