افزایش پنج برابری بارندگی در اردبیل/ هدر رفت آب عامل اصلی خشکسالی

به گزارش خبرنگار مهر، خشکسالی که طی سالهای اخیر بیشتر مناطق کشور و این استان را در برگرفته بود، علاوه بر کاهش راندمان تولید در حوزه کشاورزی، موجب افزایش هزینه تولید شده و خسارت عمده ای برجا گذشاته است، استان اردبیل نیز از این امر مستنی نبوده و کارشناسان بارها کمبود آب در این منطقه را هشدار داده اند.

با توجه به اینکه بیش از یک درصد از کل مساحت استان اردبیل را آب تشکیل می دهد، انتظار می رود در جذب و ذخیره این نعمت الهی مسئولان تلاش بیشتری کنند و از هدر رفت بی دلیل آن جلوگیری شود.

معاون برنامه ریزی استانداری اردبیل در این خصوص در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: افزایش میزان بارندگی در روزهای اخیر سبب تقویت آب پروژه های معیشتی استان شده است.

مهدی مهدی زاده با بیان اینکه 28 پروژه معیشتی از جمله استخر، سد انحرافی، سد خاکی و پمپاژ در منطقه اردبیل وجود دارد، افزود: در حال حاضر 19 پروژه نیز در دست اجرا و 38 مورد نیز در دست مطالعه است.

به گفته وی برای اجرای این طرحها در سال جاری 30 میلیارد و 500 میلیون ریال به سازمان جهاد کشاورزی اختصاص یافته است.

سد سازی و اصلاح شبکه های آبیاری و ذخیره آب مقوله ای است که استان اردبیل برای جلوگیری از هدر رفت آب و تامین معیشت مردم نیاز دارد.

افزایش 220 درصدی حجم آب سدها در اردبیل/600 میلیارد ریال اعتبار سدسازی

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه در سطح استان 40 سد با 37 میلیون متر مکعب حجم تنظیمی وجود دارد، از احداث پنج سد بزرگ گیوی، عمارت، بفراجرد، سبلان و کلسر خبر داد و افزود: حجم تنظیمی آب این سدها 221 میلیون متر مکعب است.

داود نجفیفان با بیان اینکه 21 سد در استان در دست مطالعه است، یادآور شد: هشت سد در حوزه قزل اوزن، پنج مورد در حوزه بالهارود و هشت مورد نیز در حوزه قره سو برای کار سد سازی مطالعه می شود.

وی با بیان اینکه امسال سال پر آبی برای سدها بوده است، متذکر شد: در اثر بارندگیهای اخیر 220 درصد حجم آب سدها در منطقه اردبیل افزایش یافته و از ابتدای سالجاری نسبت به مدت مشابه سال قبل حجم سدها دو برابر شده است.

این مسئول از اختصاص دو هزار و 600 میلیارد ریال برای طرحهای سد سازی و اجرای شبکه های مدرن و اصلی خبر داد و افزود: از این میزان 620 میلیارد ریال مربوط به اعتبارات ملی و استانی است و مابقی از محل اوراق مشارکت و اعتبارات متمرکز است.

از آنجا که اردبیل قطب کشاورزی محسوب می شود و بیش از 785 هزار هکتار اراضی زراعی  و باغی دارد، نیازمند آن است که با ایجاد کانالهای مدرن و با استفاده از روشهای بروز آب ذخیره شده در پشت سده به موقع و بدون هدر رفت به اراضی برسد.

افزایش یک میلیارد و 700 میلیون مترمکعبی آب

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار مهر با وجود اشاره به افزایش یک میلیارد و 700  میلیون متر مکعبی آب در اثر بارندگیهای اخیر در پشت سدهای استان، خواستار تلاش برای استفاده مطلوب از این نعمت الهی شد.

عادل عبد ایمانی عنوان کرد: اگر تنها بتوان 75 درصد از آب جمع شده پشت سدها را ذخیره کرد، 70 میلیون متر مکعب آب اضافی نسبت به سال گذشته در پشت سدها وجود خواهد داشت.

به گفته وی 230 هزار هکتار از اراضی این استان آبی، 500 هزار هکتار دیم و 306 هزار هکتار باغ است که بالا بردن راندمان تولید این ارضی نیازمند برنامه ریزی برای پیشگیری و پرت آب است.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با بیان اینکه در سال زراعی گذشته در اثر خشکسالی و کمبود بارندگی خسارت عمده ای به اراضی دیم استان وارد شد، افزود: این اتفاق سبب از دست رفتن فرصت کشت و مجبور شدن کشاورزان به انجام دادن کشت دوباره شد.

وی با بیان اینکه در روزهای اخیر نسبت به مدت مشابه سال گذشته 100 میلی متر براندگی در بخش کشاورزی افزایش یافته است، بیان داشت: سفره آبهای زیر زمینی استان نیز تقویت شده و پیش بینی می شود سالی پر بار برای کشاورزان در سال زراعی آینده باشد.

در عین حال معاون برنامه ریزی استانداری اردبیل با تاکید بر ضرورت مکانیزه کردن سیستم آبیاری گفت: در جهت حمایت از کشاورزان 85 درصد از هزینه راه اندازی سیسیم آبیاری مکانیزه توسط صندوق توسعه بخش کشاورزی پرداخت و مابقی را خود کشاورز می دهد و یا در صورت نداشتن قدرت مالی، دولت تسهیلاتی با نرخ بهره زیر 10 درصد ارائه می دهد.

تجهیز 42 هزار هکتار از اراضی استان به آبیاری تحت فشار

مهدی زاده با بیان اینکه هم اکنون 42 هزار هکتار از اراضی استان تحت آبیاری شبکه مدرن قرار دارد، تصریح کرد: 14 هزار و 500 هکتار از این میزان تحت آبیاری پر فشار است.

وی با بیان اینکه راندمان آبیاری استان اردبیل اکنون 42 درصد است که تا پایان برنامه پنجم توسعه این میزان به 55 درصد خواهد رسید، از قرار دادن 28 هزار هکتار از اراضی استان تحت پوشش شبکه آبیاری کم فشار یا پر فشار تا آغاز فصل برداشت سال آینده خبر داد.

مدیر عامل آب منطقه ای استان اردبیل نیز از بهره برداری از پایاب سد "خودآفرین" منطقه مغان با هدف بهبود آبیاری اراضی خبر داد و اظهار داشت: به دلیل مرزی بودن منطقه از طرف وزارت نیرو 370 میلیارد ریال برای این طرح اختصاص یافته است.

به گفته نجفیان از طریق اوراق مشارکت نیز 700 میلیارد ریال برای این طرح در نظر گرفته شده است و با اتمام کار احداث آن 62 هزار هکتار از راضی دیم مغان زیر آب می رود.

وی عنوان کرد: ناحیه اجرایی "یک" پایاب این سد در آینده نزدیک تامین آب می شود و مابقی نواحی که به طرف آذربایجان شرقی است مدتی کار تعطیل بود که برای حل آن به طول پنج کیلومتر پمپاژ زده شد و پمپاژ دوم نیز بر روی رودخانه ارس ایجاد می شود که بعد از اتمام آن آب به شبکه تزریق و از نعمت آن کشاورزان بهره مند خواهد شد.

به گفته این مسئول با اتمام احداث پایاب سد خود آفرین به طور مستقیم برای 40 هزار نفر اشتغالزایی می شود.

به گزارش مهر، بنا به اعلام کارشناسان اردبیل سالانه به طور متوسط 320 میلی متر بارندگی دارد و از پنج میلیارد و 800 هزار متر مکعب آب به دست آمده تنها سه میلیارد متر مکعب آن مورد استفاده قرار می گیرد و آب به دست آمده از طریق تبدیل و تعریق تنها سه میلیارد و 300 میلیون متر مکعب است، در حالیکه آب استفاده شده باید بیش از این میزان باشد.

سیستم انتقال آب مناسب نیست

کارشناسان عقیده دارند عمده مشکل کمبود آب و جمع آوری آبهای سطحی در استان نبود سیستم مناسب انتقال آب، استفاده نکردن از تکنولوژیهای مدرن و عدم فرهنگ سازی استفاده صحیح از آب است.

مدیر کل هواشناسی استان اردبیل مجموع میزان بارندگی در کل استان اردبیل را از اول مهر ماه سالجاری تاکنون، هزار و 421 میلی متر اعلام کرد و یادآور شد: در این مدت در مناطق شمالی استان 165 میلی متر، مرکزی 147.4 میلی متر و در بخش جنوبی 85.7 میلی متر بارندگی اتفاق افتاده است.

بهمن کمانگر عنوان کرد: شهرستان بیله سوار با 241 میلی متر بیشترین بارش را داشت و مناطق سرعین و پارس آباد در رتبه های بعدی قرار دارند.

وی با بیان اینکه میزان بارندگی در سطح استان اردبیل در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 240 میلی متر افزایش یافته است، اعلام کرد: میزان بارندگی نسبت به چند سال گذشته 500 درصد رشد یافته است.

کمانگر از پوشش برف در 122 هزار و 500 متر مربع از مناطق استان اردبیل خبر داد و افزود: به بیان دیگر 70 درصد از مناطق شمال، جنوب و مرکز استان پوشیده از برف است.

بارندگیها به طور مناسب تا پایان سال ادامه دارد

وی اضافه کرد: این میزان در مقایسه با سال گذشته نشان می دهد 600 کیلومتر مربع از سطح استان برف باریده و این نوید بسیار خوبی برای برخورداری از سالی پر آب است.

مدیر کل هواشناسی استان تصریح کرد: بارندگیها به طور مناسب تا پایان سال ادامه دارد و مرکز تحقیقات علمی زیست شناسی کشور وضیعت بارندگی استان را بیش از نرمال پیش بینی کرده است.

همچنین توسعه وضیعت آب شرب نیز در کنار آب کشاورزی و صنعتی مهم است که نیازمند برنامه ریزی دقیق از طرف متولیان است.

چنانچه به گفته مسئولان استان استفاده بهینه از آب شرب در اولویت برنامه ها قرار دارد، به طوریکه در سالجاری 150 میلیارد ریال تنها برای بهبود و ترمیم لوله کشی شبکه آب شرب روستاها و نیز از تقویت شبکه آب شهری و فاضلاب شهری اختصاص یافته است.

ضرورت جلوگیری از خروج آب از استان

در عین حال کارشناسان این حوزه تنها راه استفاده مناسب از آب برای شرب بخش کشاورزی و صنعتی جلوگیری از خارج شدن آب از استان می دانند و معتقدند در حال حاضر حجمی زیادی از آب از حوزه رود ارس و بالهارود از استان خارج می شود که باید با اختصاص اعتبار مناسب و سرمایه گذاری مناسب این آب را مهار کرد.

این عده تاکید دارند  مهار این آبها از طریق ایجاد سدهای معیشتی از جمله سد خاکی و  استخرها باعث خواهد شد در بخشهای مختلف بویژه حوزه کشاورزی بهترین استفاده از آب به عمل آید.

آب مسئه ای است که کارشناسان برای آن در آینده جنگ پیش بینی کرده اند و خواستار استفاده صحیح از این نعمت الهی هستند. پرورش و توسعه منابع طبیعی، جمع آوری آبهای سطحی و جلوگیری از حفر چاه در دشتهای ممنوع می تواند تا حدی از خشکسالی جلوگیری و سبب رشد اقتصادی در بخشهای مختلف شد.

 .............................

گزارش: خدیجه سلمانی