به گزارش خبرنگاراجتماعي خبرگزاري مهر در بسياري از خانواده هاي ايراني مشاوره تداعي كننده نام روانشناس و روان پزشك است واگر كسي به مشاوره مراجعه كند، آنرا از ديگران پنهان كرده و گمان مي كند دچار مشكل رواني شده اما براستي چه دلايل عمده اي وجود دارد كه افراد ايراني از مراجعه به مشاور پرهيز مي كنند؟ اين گزارش علت گريز افراد را از مراجعه به مشاور را مي كاود .
مريم 25 ساله دانشجوي رشته مكانيك كه تازه ازدواج كرده است ، مي گويد: تا كنون به مشاوره مراجعه نكرده ام و خوشبختانه با همسرم مشكلي ندارم .
وي مشاوره را بيهوده مي داند و معتقد است : زماني كه دونفر مي توانند مشكلات خودرا با گفتگو حل وفصل كنند نيازي به دخالت فرد سومي كه هيچ شناختي هم نسبت به روحيات آن دونفر ندارد نيست .
اما پروانه 27 ساله كه سه سال است ازدواج كرده ، معتقد است : مشاوره مي تواند در حل بسياري از مشكلات موثر باشد. ولي متاسفانه مردم از مراجعه به مشاور پرهيز مي كنند و گمان مي كنند افرادي كه دچار مشكلات رواني هستنند نزد مشاور مي روند ، در صورتي كه مراجعه به يك مشاور مناسب مي تواند بسياري از سوء تفاهمات كه در اثر عدم شناخت و آگاهي نسبت به روحيات يكديگر است را برطرف كرده و از تصميم گيري هاي لحظه اي كه ممكن است يك زندگي را براي هميشه از هم بپاشد ، جلوگيري كند .
اين در حالي كه است محمد 21 ساله ديد چندان مثبتي نسبت به مشاوره و مشاوران ندارد . او معتقد است : مشاورهمان روان شناس است كه مردم وقتي دچار مشكلات عصبي مي شوند نزد آنها مي روند ولي به نظر من مراجعه به مشاور هيچ فايده اي ندارد و به همين دليل نيز تاكنون به هيچ مركز مشاوره اي مراجعه نكرده ام .
او ادامه مي دهد : در برخورد با مشكلات بيشتر ترجيح مي دهم با دوستانم مشورت كنم اما در نهايت خودم تصميم گيرنده هستم ، در حالي كه سعيد دانشجوي 33 ساله دانشگاه علامه معتقد است : بسياري از مردم در برخورد با مشكلات به حدي مستاصل و سردرگم مي شوند كه مجبورند براي يافتن راه حل مناسب با هر كس در هر شرايط سني مشورت كنند، اين امر بيشتر در مورد نوجوانان كه اكثرا با دوستان هم سن و سال خود مشورت مي كنند و يا زوج هاي جوان به وفور ديده مي شود ، در حالي كه نمي دانند همواره بايد از كساني مشورت گرفت كه از تجربه ، آگاهي و تخصص لازم براي مشاوره وراهنمايي كردن افراد برخوردار باشند كه به نظر من مشاوران با تجربه و خبره بهترين راهكار هستند .
90 درصد افرادي كه به مشاوره مراجعه مي كنند ، بيمار نيستند
آمارها نشان مي دهد بيش از 90 درصد افرادي كه به مشاوره مراجعه مي كنند بيمار نيستند ، بلكه دچار مسائل ومشكلات اجتماعي هستند اما متاسفانه با بيشتر اين افراد مانند بيماررفتار مي شود.
مي توان گفت يكي از دلايل اصلي كه مردم را از قدم گذشتن در مراكز مشاوره دور نگه مي دارد ، عدم اطلاع افراد از امر مشاوره است چرا كه بيشتر مردم رفتن به مراكز مشاوره را معادل بروز بيماري رواني در خود تلقي مي كنند. اما سوال اينجاست كه براستي چرا مردم اين تصور نادرست را از مراكز مشاوره دارند؟
يكي ازدلايلي كه باعث مي شود مردم چنين تصوري از مراكز مشاوره داشته باشند دخالت افراد بدون اطلاع در امر مشاوره است، البته نمي توان تصور مردم ازروانپزشكان و روانشناسان را به عنوان مشاور ناديده گرفت چرا كه مردم با همين تصور براي حل مشكلات خود نزد روانشناسان و روانپزشكان مي روند و اين افراد به دليل عدم تخصص براي آنها دارو ويا راه حلهايي را تجويز مي كنند كه شايد هرگز فرد را به هدف نرساند و نه تنها مشكل مردم را حل نكند، بلكه آنها را به مشكلات اساسي ديگري نيز دچار كند.
رييس انجمن مددكاري كشور درگفتگو با خبرنگار اجتماعي مهردراين زمينه مي گويد: به دليل دخالت بسياري از روانشناسان و روانپزشكان درامور مشاوره وتجويزداروتوسط اين افراد مشكلات اجتماعي با بيماريهاي رواني اشتباه فرض مي شود.
مصطفي اقليما معتقد است: متاسفانه افراد زيادي هستند كه بدون تخصص و آگاهي درمورد مشكلات مردم اظهار نظرمي كنند واين خود باعث بروز مشكلات بيشتري مي شود.
وي با بيان اين مطلب كه كمتر از 600 نفر مدد كار اجتماعي در كشور وجود دارند ، مي گويد: بسياري از افراد گمان مي كنند روانشناس و روانپزشك مي تواند مشكلات اجتماعي آنها را حل كند.
رييس انجمن مددكاري كشور مي افزايد: روانشناسان و روانپزشكان بايد بدانند كه تجويز دارو نمي تواند مشكلات اجتماعي مردم را حل كند چرا كه آنها بيشتر درخصوص مشكلات ارگانيكي مردم تخصص دارند اما مشاوران اجتماعي بيشتر به دلايل ايجاد آسيب شناسي توجه داشته و در پي ريشه يابي دلايل بروز آنها هستند.
دخالت افراد غير متخصص در امر مشاوره
دكتر حسين باهر رفتار شناس نيزدراين خصوص معتقد است : حضور افراد غير متخصص وسود جو درامر مشاوره اين مشكل را ايجاد مي كند كه افراد به مراكز مشاوره مراجعه نكنند.
وي يكي از دلايل عدم مراجعه به مراكز مشاوره را عدم آگاهي مردم از خواص مشاوره مي داند و ادامه مي دهد: اكثريت مردم نمي دانند كه يك مشاوره يك ساعته مي تواند مشكلات چندين ساله آنها را نجات دهد.
وي يكي ديگر از دلايل عدم مراجعه مردم به مراكز مشاوره را تصور مردم از مراكز مشاوره به عنوان مراكز درماني بيماريهاي رواني خوانده وادامه مي دهد: مردم گمان مي كنند زماني كه دچار بيماريهاي رواني شوند لازم است به مراكز مشاوره مراجعه كنند و رفتن به مراكز مشاوره را براي خود توهين فرض مي كنند و بسياري از مردم مراجعه به مشاوره را ضعف مي دانند.
دكتر باهر مي گويد: بي اطلاعي بسياري از روانشناسان و روانپزشكاني كه كار مشاوره انجام مي دهند باعث مي شود كه نه تنها مشكلات مردم حل نشود بلكه مشكلات آنها را نيز بيشتر كند.
اين رفتار شناس يكي ديگر از دلايل عدم مراجعه مردم به مراكز مشاوره را فقدان مدارج علمي بالاي مشاوران ذكر مي كند و توضيح مي دهد: دركانادا تحصيل در خصوص علم رفتارشناسي و مددكاري تا حد فوق دكترا پيش رفته است اين درصورتي است كه علم مددكاري به صورت تخصصي و فراتر از فوق ليسانس در كشور ما وجود ندارد.
بالا بودن ويزيت مشاور مردم را از اين مراكز مي راند
با چند تماس كوتاه تلفني به مراكز مشاوره موجود در تهران مي توان دريافت كه قيمت هاي ويزيت مشاور با توجه به محل استقرار مراكز آنها متفاوت است و هرچقدر اين مراكز در شمال شهر قرار داشته باشند مبلغ ويزيت بالاتر مي رود و اين درصورتي است كه گمان مي شود با پرداخت ويزيت بيشتر مي شود مشكل را زودتر و بهتر حل كرد.
اما چند درصد از مردمي كه درمورد كار، خانواده ، ازدواج وتحصيل دچار مشكل هستند مي توانند اين مبالغ كلان را پرداخت كنند؟
پرداخت مبلغ 20 هزار تومان براي يك جلسه يك ساعته دريك مركز مشاوره واقع در شمال شهر ، پرداخت مبلغ 12 هزار تومان براي همان مشاور در مركز مشاوره اي واقع در مركز شهر و پرداخت 8 هزارتومان دست مزد به همان مشاور در جنوب شهر نشان مي دهد كه بالا بودن نرخ ويزيت مشاور و ازسوي ديگر پايين بودن ميزان دريافتي مردم سد بزرگي است كه باعث مي شود مردم از مراجعه به اين مراكز دوري كنند وچنانچه اگر مشاور با مشاوره خود نتواند مشكل را حل كند ، مردم را متحمل هزينه مادي و معنوي بسياري كرده است.
صنعتي شدن خانواده هاي سنتي
" هر چه بزرگترها بگويند" اين آشنا ترين جمله اي است كه در يك خانواده سنتي به گوش مي رسد ، درگذشته جوانان براي حل مشكلات خود نزد ريش سفيدان خانواده و فاميل مي رفتند ، اما با نگاهي گذرا به روند صنعتي شدن خانواده ها مي توان دريافت كه ديگرمشورت با ريش سفيدان فاميل جاي خود را به مشاوره داده است، اما سوال اينجاست چرا مشاوره نتوانسته است جايگزين مناسبي به جاي مشورت با ريش سفيدان وبزرگان فاميل شود؟
ضرورت ترويج فرهنگ مشاوره
دكتر اقليما در اين باره مي گويد: مشاوره اشتباه مي تواند باعث دل زدگي مردم در امرمشورت خواهي شود.
رييس انجمن مددكاري كشور معتقد است: متاسفانه با ظاهر شدن روانشاناسان وروانپزشكان در صحنه هاي تلويزيون و مشاوره توسط آنها توجيه مناسبي براي كارشان ايجاد شده است.
وي ادامه داد: دراين مسير روانشناسان و روانپزشكان بدون توجه به علل اجتماعي بروز مشكلات راه حلهاي سطحي وكوتاه مدت ارائه مي كنند.
دكتر اقليما درخصوص تخصصي نبودن امر مشاوره در ايران معتقد است: متاسفانه آنطور كه شايسته امر مشاوره است در كشور ما به آن پرداخته نشده است.
وي تصريح مي كند: مشاوره به معناي كالبد شكافي و كشف علل مشكل است كه درايران بيشتر به عنوان حذف مشكل به آن نگاه مي شود. مشاوران لازم است تلاش كنند تا علل بروز مشكلات افراد را كشف كنند و راه حلهاي مختلف را به آنها ارائه كنند وانتخاب راه حل برعهده مددجواست اين در شرايطي است كه مشاور بداند نبايد در امور مددجو دخالت كند بلكه فقط راه حلهاي مناسب را ارائه دهد.
وي معتقد است: مشاوران با ريشه يابي مشكلات بايد به تشريح راه حلها و عوارض آنها بپردازند و بدانند كه كار مشاوره به معناي تجويز دارو نيست ومتاسفانه در كشور ما به جاي آنكه علت يابي شود بيشتر به معلول پرداخته مي شود وپيداكردن علتها وظيفه مشاوران است كه به جاي آن روانشناسان و روانپزشكان به حذف معلول مي پردازند.
بر اساس يك تحقيق صورت گرفته 95درصد يك جامعه آماري 400 نفره از مردم شهر تهران نشان مي دهد كه بيشتر مردم شهر تهران مراجعه به مشاوره را با مراجعه به روانپزشك و روانشناس اشتباه مي گيرند كه دراين شرايط بايد ابتدا مشاوره تعريف ، وظايف و محدوديتهاي آن مشخص شود تا مردم بدون وحشت به مشاوران مراجعه كنند والبته دراين راستا كمك رسانه هاي گروهي نيز بي ثمر نخواهد بود.
نظر شما