استقبال سرد از اوراق مشارکت/ بازار سکه و ارز رقیب پروژه‌ها

به گزارش خبرنگار مهر، افزایش نرخ سود اوراق مشارکت به بالاتر از نرخ تورم و مطابق با نرخ سود بانکی موضوعی است که این روزها با جدی شدن افزایش نرخ سود بانکی به 21 درصد توسط مصوبه شورای پول و اعتبار مطرح شده است.

اخیرا برخی مقامات اقتصادی تعیین نرخ سود اوراق مشارکت متناسب با سودآوری و نوع پروژه را مطرح و نسبت به تعیین یکسان نرخ سود اوراق تمام طرحها انتقاد می کنند.

برخی کارشناسان اقتصادی عنوان می کنند که سود پروژه های نفتی و صنعتی قابل قیاس با سود بسیاری از پروژه ها نیست، همچنین ایجاد جذابیت برای خرید اوراق مشارکت در شرایطی که نقدینگی به سمت بازارهای پرسود و پر حاشیه مانند ارز و سکه رفته است، حائز اهمیت است.

اوراق مشارکت، اوراق بهادار با نام یا بی‌نامی است که به موجب قانون نحوه انتشار اوراق مشارکت به قیمت اسمی مشخص برای مدت معین منتشر می‌شود و به سرمایه‌گذارانی که قصد مشارکت در اجرای طرح‌های عمرانی انتفاعی دولت مندرج در قوانین بودجه سالانه کل کشور و طرح‌های سودآور تولیدی، ساختمانی خدماتی را دارند واگذار می‌گردد. دارندگان این اوراق به نسبت قیمت اسمی و مدت زمان مشارکت در سود حاصل از اجرای طرح مربوط شریک خواهند بود.

این ابزار از سال 73 به منظور تامین مالی پروژه‌های حایز شرایط لازم به کار گرفته شد تا از این طریق سرمایه‌های خرد موجود در جامعه در کنار هم جمع شده و به صورت هدفمند در اختیار پروژه‌های خاصی قرار گیرد.

طی سالها، اوراق مشارکت به عنوان اصلی‌ترین ابزار در بازار مالی ایران وظیفه سنگین جمع‌آوری منابع و هدایت آن به بخش‌های تولیدی را به عهده داشته است که هم می تواند ناشران را متنفع سازد و هم سرمایه گذاران را صاحب سود نماید.

اخیرا سود جذاب بازارهای دلار و سکه نقدینگی ها و سرمایه ها را به سمت خود می کشد، سود بیش از 20 درصد دلار و سود بیش از 50 درصد سکه می تواند عملا جذابیت نرخ سود 17 درصدی فعلی اوراق مشارکت برخی پروژه ها را غیر قابل توجیه کند.

اوراق مشارکتی که فروش نرفت

نمونه بارز آن انتشار اوراق مشارکت پارس جنوبی با نرخ سود 17 درصد است که 80 درصد آن بدون خریدار باقی ماند، زیرا بازار سکه به عنوان رقیب جدی آن سرمایه ها را به سمت خود جذب کرد، در این شرایط نمی توان به فروش اوراق مشارکتی مانند سلف نفتی چندان امیدوار بود، اوراقی که به گفته رستم قاسمی وزیر نفت سود 40 درصدی می تواند داشته باشد.

رستم قاسمی وزیر نفت هم پیشتر بارها تاکید کرده بود که به منظور تسریع در توسعه میادین مشترک نفت و گاز با اختصاص سود بیشتر به مردم ضمن تکمیل طرحهای اولویت دار نفت و گاز، مردم هم در این پروژها مشارکت بیشتری خواهند داشت.

محمود بهمنی رئیس کل بانک مرکزی که امسال سه بار طرح افزایش نرخ سود بانکی را برای جمع آوری نقدینگی به شورای پول و اعتبار ارائه کرد، در آخرین مرحله توانست آن را به تصویب اعضای شورا برساند.

قبل از تصویب افزایش نرخ سود بانکی در شورا، بهمنی برای جمع آوری نقدینگی بازار راهکار دیگری را اتخاذ کرد، وی پیشنهاد افزایش نرخ سود اوراق مشارکت از 15.5 درصد به 17 درصد را در مهرماه امسال در شورای پول و اعتبار به تصویب رساند.

اما این نرخ نیز تنوانست ابهام در موفقیت فروش اوراق مشارکت طرحهای تولیدی را از بین ببرد، بر این اساس است که برخی از مقامات نفتی خواستار بهبود شرایط انتشار اوراق مشارکت برخی طرحهای نفت و گاز شده اند.

به عبارت دیگر، عدم افزایش جذابیت در انتشار اوراق مشارکت برخی طرح ها منجر به ایجاد مشکلاتی در تامین منابع مالی طرحهای اولویت دار شده و حتی تاخیرهایی را به این پروژه‌ها تحمیل می کند.