سيروس ابراهيم زاده : نسل جديد از عمق و جاودانگي آثار بزرگان ادبيات بي اطلاع است / همزماني چاپ كتابهايم با پخش سريال تلويزيوني « كاكتوس » به فروش آنها كمك كرد

 

سيروس ابراهيم زاده ، نويسنده و بازيگرتئاتر ، در گفت و گو با خبرنگار فرهنگ و ادب  مهر افزود :  اولين كتاب من در سال 1350با عنوان« تيارت فرنگي » وبعد از آن « شبيخون »  1355 منتشر شد وبعد بيست وپنج سال تا انتشار سه كتاب جديدم وقفه پيش مي آيد ، ولي بي آنكه كار نوشتن را تعطيل كنم . منتها فرصت پيش نمي آمد كه من اين كارها را منتشر كنم ، در سالهاي اخير اين فرصت پيش آمد كه اين سه نمايشنامه ( نوزاد ،لازاروس ، رستوران ) را كه به اجراء هم در آمده است را به دست انتشار بسپارم .

ابراهيم زاده كه در محل خبرگزاري مهر حضور يافته بود ، درباره ي نيازجامعه به مطالعه گفت : جامعه ي ما احتياج مبرمي به اشاعه ي كتاب وكتابخواني دارد و به عقيده ي من وضعيت كنوني كتابخواني در ايران فاجعه آميز است ؛ دركشوري كه ملت متمدن هفتاد ميليوني دارد ، شمارگان واقعي كتاب چيزي در حدود 400 تا 500 نسخه است .

وي درپاسخ به اين سوال كه آيا هنگامي كه سه نمايشنامه ي خود را به ناشر مي داديد ، دغدغه ي فروش اين كتابها را داشتيد يا خير،  گفت :  بله زيرا فروش نمايشنامه بسيار پايين است وناشرغيردولتي  كه نمايشنامه منتشر مي كند ، به عقيده ي من خيلي جسارت وجرات به خرج مي دهد كه نمايشنامه منتشرمي كند ، ولي خوشبختانه اين كتاب درمقطعي (همزمان پخش سريال كاكتوس) منتشر شد و همچنين با شكل وشمايلي انتشاريافت كه مورد استقبال قرارگرقت و آن طوركه ناشرمي گفت احتمالا به زودي به چاپ دوم مي رسد. به خصوص خواننده هاي اين سه نمايشنامه جوان ها بودند. 

ابراهيم زاده افزود : مي خواهند ببينند من به عنوان يك بازيگر، چه نوشته ام ، البته همزماني چاپ اين كتابها ( رستوران ، لازاروس ، نوزاد ) با پخش سريال تلويزيوني « كاكتوس » از شبكه اول سيما هم دليلي ديگر براي فروش كتابهايم بود ، يعني پنجاه سال سابقه به علاوه زمان پخش  سريال « كاكتوس »  كه من در تلوزيون ديده مي شدم ، دليل ديگر استقبال از اين كتابها اين است كه اين سه نمايشنامه به سبك تك گويي روايت مي شود وشكل رمان وداستان را پيدامي كند وبه همين دليل خواننده مي تواند داستان را دنبال كند . چون كتابخوان هاي ايراني  كمتر به خواندن نمايشنامه عادت دارند نمي توانند نمايشنامه هاي پر شخصيت را بخوانند و داستان آنرا دنبال كنند، كه اين سه نمايشنامه اين گونه نيست .

 

نويسنده ي كتابهاي ، « نوزاد » ، «لازاروس » و « رستوران » در ادامه افزود : در يكي ازفروشگاه هاي شهركتاب بودم كه چند نفر از جوان ها كه كتابهاي من را خريده بودند ديدم وبه من گفتند چند نفر ازدوستان ما اين كتابها را خوانده بودند وبه ما هم توصيه كردندكه اين كتابهارا بخوانيم ، البته براي من شعف انگيز نيست كه اين كتابها با اين شمارگان (2000نسخه ) به چاپ دوم رسيده است .اما اين اتفاق در اين وضعيت جاي كمي اميدواري است همين است كه نشر ثالث  قول داده كه سه نمايشنامه ديگر را كه من ترجمه كرده ام را منتشر كند . اين كارها كمدي فرانسوي است كه به آن « بوف » مي گويند . كمدي عامه پسند نه به معناي كار سبك لوده وبي ارزش بلكه اين كارها براي خوداصولي دارد . قصدم ازانتشار اين مجموعه اين است كه جوانترها اين شيوه از كار را هم بشناسند من در سينما وتلويزيون گزيده كار هستم تا بتوانم به كار نشر كتاب برسم .

به نسبت سي سال قبل ، اقبال نسل حاضربه كتاب و كتابخواني و درمجموع هنر بيشتر شده است  ولي بايد بيشتراز اين باشد وآن فاجعه در جامعه كه به كتاب اقبال ندارند،  ارتباطي با مسائل ديگر ندارد .

ابراهيم زاده درپاسخ به اين سوال مهر كه پس علت كم كاري شما در تلويزيون ، رسيدگي به اين قبيل كارهاي نوشتاري است ، به صراحت گفت : بله كاملا درست است . كسي گفته است اگر مي خواهيد زميني شويد ؛ بايد سرزميني شويد . اگرمن مي خواهم جهاني شوم اول بايد در سرزمين خودم شناخته شوم. يكي از راه هايش انتشاراين كتابهاست . البته به نسبت سي سال قبل اقبال نسل حاضربه كتاب و كتابخواني و درمجموع هنر بيشتر شده است  ولي بايد بيشتراز اين باشد وآن فاجعه درعرصه ي جامعه كه به كتاب اقبال ندارند، كوچكترين ارتباطي با مسائل ديگر ندارد.

نويسنده كتاب « شبيخون » خاطر نشان كرد :  نسل امروز كمترين ارتباطي با پيشينه خود ندارد وسرزمينش را كمتر مي شناسد ولي اين به معناي بي ارتباطي با هنر نيست . جوان امروزي هنر را مي شناسد وخوب هم مي شناسد اما ادبيات و هنر سرزمين خودش را درست نشناخته است.

وي با اشاره به نقش ايران زمين در گشترش فرهنگ اسلامي گفت : جوانان ما بايد بدانند كه ايراني ها اولين اشاعه دهندگان فرهنگ اسلامي در دنيا بودند، مفسران اوليه قرآن دانشمندان ايراني بودند، اين را هم بايد مد نظر داشت كه نسل جوان را به زور بخشنامه ، توبيخ ، تشويق وسرمايه گذاري هاي بي منطق ، نمي توان كتابخوان يا با پيشينه اش آشنا كرد. يادم هست كه سي سال قبل (در دوران پهلوي) جرياني در تلويزيون ملي راه افتاده بود كه آثارداستاني ومكتوب ايراني را به زبان هاي ديگرترجمه مي كرد. در اين زمان تمام آثار يد الله رويايي را به فرانسه ترجمه كردند،  همچنين درمورد خيلي از آثار نويسندگان ديگرهم چنين كاري صورت گرفت . نجف دريابندري در انجمن گوته سخنراني كرد و با اشاره به اين اقدام گفت : سرمايه گذاري ها ودست ودلبازي هاي شما هيچ فايده اي ندارد، تا ديگران احساس نياز نكنند ، دنبال خواندن آثار شما نخواهند آمد . دريابندري در آن شب از حاضران پرسيد:  آيا ادگار آلن پو دنبال ما آمد كه آثارش را ترجمه كنيم يا خودمان به اين احساس نيازرسيديم؟ هرگاه جامعه احساس نياز كند ، به دنبال اثرخواهند رفت ، غربي ها هم هيچ گاه دنبال خواندن آثار نويسندگان ايراني نخواهند رفت مگر احساس نياز كنند.

سيروس ابراهيم زاده خاطر نشان كرد : يكي از نتايج انقلاب اسلامي در اين بيست وپنج ، شش ساله اخير اين بوده است كه توجه جهانيان را به خود جلب كرده ايم . در سينما اين اتفاق مهم افتاده است ؛ ممكن هست حتي مقاصد سوء سياسي در كار بوده است ، كاري به اين مقاصد نداريم ولي اين كه امثال « كيارستمي » ها درمحافل جهاني مطرح شدند به هر حال يك دستاورد است. به همين دليل الان زمان اين است كه اگر آثار نويسندگان ايراني ترجمه شود ودر اختيار جهان قرار بگيرد مورد استقبال قرار خواهد گرفت .

وي اضافه كرد :  درسفري كه چندي پيش به آمريكا داشتم تا اين نمايشنامه ي رستوران را اجرا كنم ، ديدم كه دراين بيست وپنج سال سي وهفت كتاب راجع به ايران امروزنوشته شده و واژه هاي فارسي راوارد زبان انگليسي كرده اند؛ من نمايشنامه اي ديدم كه در آمريكا توسط يك نويسنده آمريكايي كه در كودكي به ايران سفر كرده ، نوشته شده است ، با عنوان« نه شرقي و نه غربي » كه نويسنده ي اثر توانسته است بسياري از واژه هاي فارسي را وارد زبان انگليسي كند؛ مثلا كلمه اي مثل « مخلص شما » كه يكي از واژه هاي مربوط به تعارفات ايراني است ، به همين شكل كه در فارسي تلفظ مي شود وارد زبان انگليسي شده و دو، سه سال آينده وارد لغت نامه هاي انگليسي هم خواهد شد.

مسئولين آموزش وپرورش فكر مي كنند اين كه ما مي گوييم نسل امروز بايد با گذشته ارتباط داشته باشد اين است كه مثلا بايد گلستان سعدي را به دست جوان داد درحالي كه بايد عمق  و جاودانگي اثر سعدي را به در اختيار نسل امروز قراردهيم .

اين نويسنده وبازيگر تئاتر گفت :  متوليان فرهنگي نقش بسيار اساسي در اين زمينه دارند. نمي شود گفت كه به نقش و وظيفه شان عمل نمي كنند ، ولي در زندگي امروز ،  انسان احساس نياز براي مطلع شدن از گذشته نمي كند اما مواقعي است كه ناگهان شما به شدت اين نياز را حس مي كنيد كه چقدر از گذشته فاصله گرفته ايد. ناگهان احساس مي كنيد چقدر بي پشتوانه ايد و تنها راه آن مطالعه است ، كتاب است كه به شما مي گويد در گذشته چه اتفاقي افتاده است .


وي  در پايان افزود : زماني كه خيلي هم دورنيست ، جوانان ما اين احساس نياز را خواهند كرد. مسئولين آموزش وپرورش فكر مي كنند اين كه ما مي گوييم نسل امروز بايد با گذشته ارتباط داشته باشد اين است كه مثلا بايد گلستان سعدي را به دست جوان داد درحالي كه بايد عمق  و جاودانگي اثر سعدي را به در اختيار نسل امروز قراردهيم  و ما فعلا درلفظ متوقف شده ايم ، نسل جديد هم به عمقي كه انتظار داريم ، توجه نمي كنند .