۱۴ بهمن ۱۳۹۰، ۱۱:۲۰

قلم با قدم گره خورد/ اعلام اسامی برگزیدگان جشنواره سفرنامه نویسی

نخستین جشنواره سفرنامه نویسی ناصرخسرو قبادیانی شب گذشته (سیزدهم بهمن‌ماه) در سالن همایش وزارت کشور با حضور جمعی از بزرگان ادبیات، فعالان صنعت گردشگری با اعلام اسامی برگزید‌گان به کار خود پایان داد.

به گزارش خبرنگار مهر، در این برنامه علی دهباشی، دبیرهیات داوران بخش نوشتاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی در سخنانی از برگزارکنندگان این جشنواره تقدیر کرد و گفت: مهمترین ویژگی این جشنواره برگزاری آن توسط جوانان فعال در بخش خصوصی و خودجوش بودن فکر و ایده اولیه آن بوده است، ضمن اینکه این همایش با کمترین امکانات و بدون حمایت از سوی دستگاه‌های متولی فرهنگ برگزار شده است‌.

وی ادامه داد: نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی انگیزه‌ای برای نوشتن و آغاز خلاقیت و فکرکردن میلیون‌ها مسافر داخلی و خارجی است که همین امر به ترغیب و تشویق نیاز دارد و به طور حتم اثرات برگزاری چنین حرکات فرهنگی را در سال‌های بعد در گردشگری و ادبیات به خوبی می‌توان دید.

دهباشی با تاکید بر اصل دیدن و نوشتن در مکتوب کردن سفرنامه‌ها بیان کرد: برگزاری دوره‌های حرفه‌ای سفرنامه‌نگاری در پرورش استعدادهای نو و خلاق در این عرصه و کمک به فرهنگ‌سازی سفرها بسیار تاثیر‌گذار است‌.

سفرنامه نویسی شیوه ارزشمند ادبی است

ناصرتکمیل همایون، دیگر داور بخش نوشتاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی نیز در سخنانی با بیان اینکه "رحله نویسی" در ایران از قدیمی‌ترین روش‌های سفرنامه‌نویسی ایرانیان است، گفت: این سفرنامه‌ها در مقابل مکتوبات و سفرنامه‌های سیاحان خارجی که درباره ایران نگاشته شده‌اند ازقدمت و درجه اعتباری بالایی برخوردارند و با بلدان‌نویسی، شهرنامه‌نویسی و نمونه‌هایی مانند مسائل الممالک سیاحان غربی برابری می‌کنند. و حتی گاهی گوی سبقت را از آنها می‌ربایند.

وی تاکید کرد: تاریخ‌نگاری و سفرنامه‌نویسی همچنان از شیوه‌های ارزشمند ادبی به شمار می‌روند به طوری که در دوران معاصر، دکتر ایرج افشار را می‌توان یکی از بزرگترین سفرنامه‌نویسان ایران به شمار آورد که کتاب " گلگشت در وطن" وی از معتبرترین و غنی‌ترین مکتوبات دراین حوزه است‌.

وی با گرامی‌داشت یاد و خاطره این نویسنده و محقق برجسته کشورمان، تصریح کرد: پاسداشت سفرنامه نویسی در ایران که اولین گام آن با برگزاری نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی برداشته شده است‌، نوید‌بخش راهی پاینده در این عرصه ادبی و فرهنگی است.

سفرنامه سیاحان نمایانگر تصویر ذهنی آنهاست

در ادامه این برنامه، سعید فیروزآبادی، پژوهشگر و خاورشناس نیز به تبیین جایگاه ایران ازنگاه سیاحان خارجی پرداخت و گفت: بررسی سفرنامه سیاحان خارجی از ایران، نمایان‌گر تصاویر ذهنی آنهاست.

وی با بیان اینکه تصاویر ذهنی سفرنگاران در همه مکتوبات برای جوامع مختلف، جذاب و خواندنی بوده است ادامه داد: کهن‌ترین اسناد و مدارک در حوزه سفرنامه‌نویسی در جهان، ایران را مبدا این رشته می‌دانند؛ چراکه نخستین سفر‌نامه به استناد تاریخ به دستور داریوش اول هخامنشی درباره رودخانه سند، خلیج فارس و دریای سرخ نگاشته شده است.

وی همچنین به فهرستی از سفرنامه‌های نوشته شده درباره ایران ازسوی سیاحان یونانی، رومی و.. در دوره‌های مختلف تاریخی از حکومت هخامنشیان،ساسانیان، حمله اسکندرمقدونی تا دوره‌های معاصر مانند قاجاریه و پهلوی اشاره کرد و گفت: درهمه این سفرنامه‌ها، نگاه ذهنی نگارنده بر دیده‌ها و نوشته‌هایش تاثیر داشته است به طوریکه با تقسیم سفرنامه‌های خارجی درباره ایران به چهار دوره قبل و بعد از اسلام، سفرنویسان قاجاریه و پهلوی می‌توان دریافت که در نگاه سفرنامه‌های سیاحان خارجی ایران قبل از اسلام، قدرتمند و گاهی با توانایی افسانه‌ای نمایش داده شده است‌.

به گفته وی در سفرنامه سیاحان خارجی پس از اسلام، ایران همچنان قدرتمند و پناهگاهی برای مسیحیان تصویرشده است.
دکتر فیروزآبادی اضافه کرد: در تصاویرسفرنامه سیاحان خارجی دوره قاجاریه ، ایران کشوری در حال تلاش برای مدرن‌شدن و کشوری متحد اروپا است که از جمله این سفرنامه‌ها می‌توان به سفرنامه‌"پولاک" پزشک دربار ناصرالدین شاه قاجار اشاره کرد.

فیروزآبادی بیان کرد: بررسی سفرنامه‌های سیاحان خارجی دوره پهلوی اول و دوم نیزٰ نشان می‌دهد که سفرنامه‌ها در حال علمی شدن و نمود و بروز در عرصه‌های مختلف مانند مجموعه عکس، راهنمای سفر و... بوده‌اند.

ناصرخسرو نخستین حجه الرحل نویس

برگزاری دو کارگاه تخصصی سفرنامه‌نگاری و معرفی مسیر سفر ناصرخسرو قبادیانی، توسط محمدرضا توکلی صابری، فوق دکترای شیمی و دکترای دارو سازی که خود این مسیر را در 6سال طی کرد و مشاهدات خود را در کتابی تحت عنوان "سفربازگشتنی" مکتوب کرده است از بخش‌های جانبی این جشنواره بود.

وی ناصرخسرو را نخستین حجه الرحل نویس معرفی کرد و گفت: این سفرنامه در اصل، راهنمایی جامع و کامل است که درآن به کوچکترین نکات در زمینه مردم شناسی،قومیت‌ها، عقاید مذهبی، رویدادها و حوادث اجتماعی و حتی میزان فاصله شهرها با یکدیگر، توجه شده است. سفرنامه ناصرخسرو با مقدمه‌ای کوتاه از معرفی خود و انگیزه‌های سفرش آغاز و بلافاصله شرح سفر از مبدأ تا مقصد توضیح داده می‌شود.

توکلی صابری تصریح کرد: قدرت مشاهده، صداقت در گزارش نویسی، کنجکاوی،پیگیری و جستجوگری، صبر در برابر سختی‌ها و مشکلات، تفاوت میان خرافه و واقعیت و همچنین پایبندی به منابع گفته‌ها و شنیده‌ها را می‌توان از ویژگی‌های ممتاز سفرنامه ناصرخسرو دانست.

اعلام اسامی برگزیدگان جشنواره

اسامی و جوایز برگزیدگان نخستین جشنواره سفرنامه‌نویسی ناصرخسرو قبادیانی در چهار بخش نوشتاری، عکس، دیجیتال، صوتی و تصویری به شرح ذیل است:

برگزیدگان بخش نوشتاری:

رتبه اول: نصرالله صالحی (اعطای تندیس، لوح تقدیر، یک سکه تمام بهار آزادی و یک میلیون تومان بن سفر)

رتبه دوم: احمد ارشادی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهار آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)

رتبه سوم: محمدرضا حنیفه (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار ازادی و 350 هزار تومان بن سفر)

همچنین از ترجمه مریم جواهری‌نیا، نوشتار رضا سروری، جوانی از کشور افغانستان و کتایون سپهری کوچک‌ترین شرکت کننده دربخش نوشتاری کودکان و نوجوانان با اهدای لوح و بن سفر 350 هزار تومانی برای هر یک، تقدیر شد.

برگزیدگان بخش عکس:

رتبه اول: رکسانا فاضلی (اعطای تندیس، لوح تقدیر، یک سکه تمام بهار آزادی و یک میلیون تومان بن سفر)

رتبه دوم: علیرضا عطاریانی (لوح تقدیر، یک سکه نیم بهای آزادی و 500 هزار تومان بن سفر)

رتبه سوم: رضا واعظ‌پور (لوح تقدیر، یک ربع سکه بهار آزادی و 350 هزار تومان بن سفر)

در این بخش همچنین ازمنصوره معتمدی و فریبا کریمی از شیراز تقدیر شد.

برگزیدگان بخش تصویری‌:

رتبه اول: یوسف جعفری (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، یک میلیون تومان بن سفر)

رتبه دوم: مهتاب طباطبایی و سیامک خسروی کامرانی (لوح تقدیر، 500 هزار تومان بن سفر)

رتبه سوم: نادر داوودی‌نژاد و هومن قدرت‌نما (لوح تقدیر، 350 هزار تومان بن سفر)

در این بخش همچنین خانواده سفرنامه‌نویس طبسی از مشهد با اهدای لوح، تقدیرشدند.

برگزیدگان بخش صوتی:

رتبه اول: مریم حصارکی (تندیس جشنواره، لوح تقدیر، بن سفر یک میلیون تومانی)