وزارت ارشاد از نظر قانوني نمي تواند به يك شبكه خارجي ماهواره اي مجوز توليد برنامه در داخل كشور بدهد

به گزارش خبرنگار تلويزيوني " مهر"،  ماهواره يكي از پديده هاي بسيار پيشرفته جهاني است كه ابتدا براي ايجاد شرايط بهتري درعرصه ارتباطات مورد توجه و استفاده قرار گرفت. اما طي چند سال گذشته تبديل به ابزاري براي نشر فرهنگ و انديشه هاي كشورهاي صاحب ماهواره شده است. دركشور ما با آنكه استفاده از تجهيزات دريافت شبكه هاي ماهواره اي ممنوع است و قانون حتي براي استفاده كنندگان، مجازات هايي را نيز در نظر گرفته است، اما به هرحال خانواده هاي ايراني به تماشاي اين نوع شبكه ها مي نشينند. از طرف ديگر، تعداد شبكه هاي فارسي زبان رو به افزايش است و برخي از اين شبكه ها براي اينكه بتوانند تصاوير و اخباري به روز داشته باشند تا هم نگاه مخاطب خارج از كشور و هم بينندگان داخلي را بيش از پيش به خود جلب كنند، به داشتن دفتر نمايندگي در داخل ايران ابراز تمايل مي كنند.
چندي پيش معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به يكي از شبكه هاي ماهواره اي فارسي زبان با عنوان مهاجر ( MiTV ) كه در آلمان فعاليت مي كند، به عنوان يك شبكه خبري خارجي اجازه تاسيس دفتر در تهران را داد. اين شبكه هر چند كه عنوان شبكه خبري را يدك مي كشيد، اما در اصل به پخش ويديو كليپ هايي از جوانان جوياي نام ايراني مي پرداخت كه فعاليت خود درعرصه موسيقي را به تازگي آغاز كرده اند و نماآهنگ هاي خود را در شهرهاي مختلف ايران ضبط مي كنند.
اعطاي مجوز به اين شبكه تلويزيوني كه حدود 6 ماه به طول انجاميد و اوايل بهمن ماه امسال مجوز فعاليت آن در تهران به اتمام رسيد و جالب تر اينكه با اتمام مجوز فعاليت در تهران، پخش اين شبكه هم قطع شد، خبرها و مطالب مختلفي را در نشريات و محافل خبري برانگيخت و همين مساله شرايطي را فراهم آورد كه وزارت ارشاد از ادامه دادن مجوز فعاليت شبكه هاي ماهواره اي فارسي زبان در داخل كشور دست بردارد.
سعيد رجبي فروتن، مدير كل همكاريهاي سمعي و بصري معاونت سينمايي وزارت

فرهنگ و ارشاد اسلامي  در گفت وگو با خبرنگار "مهر" درباره اين مساله گفت:  تاسيس دفتر اين شبكه خارجي از سوي معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد صادر شده است كه بايد از آنها درباره اين مجوز سوال كرد و تا جايي كه من اطلاع دارم 6 بهمن ماه امسال مدت زمان آن به پايان رسيده است. اما درباره فعاليت اين شبكه در داخل كشور، شوراي عالي انقلاب فرهنگي مساله را مورد بررسي قرار داده بود و در مورد آن مشكلاتي را مطرح كردند. اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس هم با اعطاي اين نوع مجوزها مخالف بودند كه همين مساله شرايطي را به وجود آورد كه اكنون دادن مجوز به شبكه هاي خارجي فارسي زبان مورد بررسي بيشتري قرار بگيرد.
وي همچنين تاكيد كرد:  به اين دليل كه ايجاد دفتر فعاليت شبكه هاي خارجي فارسي زبان از ابعاد مختلف سياسي، فرهنگي و امنيتي برخوردار است و اين پديده هم تا حدودي جديد به حساب مي آيد بايد تامل بيشتري در مورد تاسيس دفتر اين شبكه ها صورت بگيرد. بررسي دقيق كارشناسانه به نحوي كه وجوه مختلف دفتر نمايندگي اين نوع شبكه ها در آن لحاظ شود و قانون مدون و دقيقي براي آن تعيين گردد، مي تواند نوع فعاليت اين نوع شبكه هاي ماهواره اي را تعيين كند.
اداره كل رسانه هاي خارجي معاونت مطبوعاتي وزارت ارشاد به عنوان متولي اصلي اعطاي مجوز فعاليت و تاسيس دفتر نمايندگي به نشريات يا شبكه هاي تلويزيوني و راديويي خارجي در داخل كشور شناخته مي شود. اما اين اداره در صورتي مي تواند به اين نوع رسانه ها مجوز  اعطا كند كه به عنوان رسانه خبري فعاليت كنند. يعني در صورتي كه يك نشريه يا شبكه از وجوه سرگرم كننده بودن يا ديگر انواع فعاليت برخوردار باشد، اين معاونت صلاحيت اعطاي مجوز به آنها را ندارد.
محمد حسين خوشوقت، مدير كل رسانه هاي خارجي معاونت مطبوعاتي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي  درباره اين موضوع به خبرنگار "مهر" اعلام كرد:  فعاليت دفتر نمايندگي شبكه MiTV و ساير شبكه هاي فارسي زبان ماهواره اي را ما منوط كرده ايم به تصويب طرح كلي كه از سوي وزارت ارشاد به شوراي عالي امنيت ملي ارايه شده است. در اين طرح ما پيشنهاد نوع فعاليت دفاتر اين نوع شبكه ها را مورد بررسي قرار داده ايم كه در صورت تصويب شوراي عالي امنيت ملي اين طرح به صورت قانون مدوني مورد نظر قرار مي گيرد تا چگونگي فعاليت، محتواي شبكه ها، نوع برنامه ها و ساير مسايل به دقت بررسي شود و بر اساس آن مجوزي اعطا گردد. چون بررسي درخواست شبكه هاي ماهواره اي فارسي زبان خارج از وظايف و تخصص وزارت ارشاد است، ما طرح را به شوراي عالي امنيت ملي ارجاع داديم تا مورد بررسي قرار بگيرد.
وي در ادامه راجع به محتواي اين طرح توضيح داد:  ما در واقع شرايط كلي را براي فعاليت يك رسانه خارجي فارسي زبان ماهواره اي را كه بخواهد در داخل كشور دفتر نمايندگي داشته باشد را در نظر گرفته ايم . اينكه شبكه مبتذل نباشد و آثار غير اخلاقي پخش نكند. با فرهنگ ايراني در تضاد و تعارض نباشد. با نظام جمهوري اسلامي ايران تعارض نداشته باشد و نكات ديگري كه در صورت احراز آن به شبكه مجوز داير كردن دفتر نمايندگي داده شود. در مجموع اين نوع شبكه ها بايد ارزش هاي مورد نظر و توجه  مردم و نظام را مورد احترام قرار دهند و از پخش آثار غير فرهنگي و مبتذل بپرهيزند.
اما نكته قابل توجهي كه در اين بين وجود دارد اينكه اصولا" فعاليت شبكه هاي ماهواره اي فارسي زبان با قوانين فرهنگي و اجتماعي جاري كشور ما هماهنگي دارد يا خير. چون در وهله نخست بايد اين مساله مورد بررسي قرار بگيرد و نتيجه آن اعلام شود؛ سپس درباره اين مساله به توافق رسيد كه دفتر نمايندگي آنها در داخل كشور به چه نوع فعاليت هايي بپردازد. يعني به عنوان يك رسانه خبري ايفاي نقش كنند يا اينكه شبكه اي سرگرم كننده باشند.
جواد آرين منش، نايب رييس اول كميسيون فرهنگي مجلس در گفت و گو با خبرنگار مهر راجع به اين مساله توضيح داد:  تلويزيون ماهواره اي مهاجر مجوز فعاليت خبري در داخل كشور از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي دريافت كرده بود. اما در داخل كشور اقدام به توليد برنامه هاي مختلف مي كرد. مشكل اينجا بود كه وزارت ارشاد از نظر قانوني نمي تواند به يك شبكه خارجي ماهواره اي مجوز توليد برنامه در داخل كشور را بدهد كه فعاليت آن به موازات فعاليت هاي سازمان صدا و سيما است. به همين خاطر ما مساله را در كميسيون فرهنگي مجلس مورد بحث و بررسي قرار داديم و اعطاي اين مجوز را غير قانوني دانستيم. چون برنامه سازي تلويزيوني و راديويي در داخل كشور در اختيار دولت و به طور مشخص سازمان صدا و سيما است. به همين خاطر درباره جلوگيري از فعاليت اين شبكه تلويزيوني ماهواره اي خارجي اعلام راي كرديم.
وي درباره فعاليت و دريافت مجوز افرادي كه درخواست تاسيس شبكه تلويزيون ماهواره اي خصوصي را دارند ( از جمله بهروز افخمي ) اعلام نظر كرد: در برنامه چهارم توسعه بحث هايي درباره تاسيس شبكه هاي ماهواره اي خصوصي و كابلي وجود دارد كه پس از بررسي اين طرح بخش هايي ازآن اصلاح و براي بررسي كارشناسانه به سازمان صدا و سيما ارجاع شده و درحال بحث است. اما در مورد افرادي كه در نظر دارند درخارج از كشور اقدام به تاسيس شبكه ماهواره اي كنند، اين مساله حايز اهميت است. شخصي كه بخواهد شبكه تلويزيوني احداث كند، بايد تابعيت آن كشور را پذيرفته باشد كه در آن صورت ديگر يك شبكه داخلي به حساب نمي آيد. از طرف ديگر، استفاده از آنتن ماهواره اي در كشور ما غير قانوني است و چون دريافت شبكه هاي ماهواره اي بدون اين ابزار امكان پذير نيست به طور كلي، تاسيس اين گونه شبكه ها در خارج از كشور منتفي است.