به گزارش خبرنگار مهر، پروفسور سید حسین نصر متأله و فیلسوف اسلامی و استاد علوم اسلامی در دانشگاه جرج واشنگتن است. معرفت و امر قدسی، سه حکیم مسلمان (ابن سینا، ابن عربی و سهروردی) و سنت عقلانی اسلامی در ایران از جمله آثار او به شمار می‌روند.
در خصوص نسبت میان عرفان و فلسفه اسلامی از یک سو و اخلاق فضیلت‌گرا از منظر فلسفه اسلامی و غرب از سوی دیگر، گفتگویی را با این فیلسوف معاصر انجام داده‌ایم که در ادامه می‌آید.
-بیشتر فیلسوفان اسلامی معتقد به اخلاق فضیلت‌گرا هستند. از جمله این فیلسوفان می‌توان به ابن سینا اشاره کرد. همچنین فیلسوفان غربی چون افلاطون و ارسطو معتقد به اخلاق فضیلت‌گرا هستند. تفاوتهای عمده میان اخلاق فضیلت‌گرا از منظر فلسفه اسلامی و فلسفه غرب در چیست؟
نصر: برای پاسخ به این پرسش در ابتدا باید توجه داشت که فلسفه غرب جنبه‌های فکری گوناگون و مختلفی دارد. بر این اساس به این پرسش نمی توان پاسخی منسجم و منطقی داد.
-ارتباط و همبستگی میان فلسفه اسلامی و عرفان اسلامی چیست؟
بسیاری از فیلسوفان اسلامی متعلق به مکتب مشاء هستند که اگر رد آنها را بگیریم به فارابی و ابن سینا می‌رسیم. باید توجه داشت که این فیلسوفان علاقمند و متأثر از عرفان اسلامی یا به طور مشخص‌تر علاقمند و متأثر از صوفیسم هستند.
بعد از این باید در مورد مکتب اشراق سخن راند. این مکتب توسط سهروردی بنیان گذاشته شد. همچنین مکتب حکمت متعالیه به وسیله ملا صدرا بنیان گذاشته شد. این دو مکتب به دنبال این بودند که میان فلسفه و صوفیسم و عرفان پیوند و ارتباطی برقرار کنند.
تأثیر عرفان اسلامی همچنین در فلسفه شیعی، و در مکتب مشاء در اسپانیای اسلامی قابل مشاهده است.
-هانری کربن شیعه شناس و فیلسوف برجسته اسلامی معتقد است که ما نمی توانیم فلسفه اسلامی را بدون عرفان اسلامی بشناسیم. دیدگاه شما در مورد این عقیده وی چیست؟
من فکر می‌کنم که حق با "کربن" است. فلسفه اسلامی را نمی‌توان بدون عرفان اسلامی درک و فهم کرد.
........
گفتگو از جواد حیران‌نیا
نظر شما