درس‌هايي از عاشورا و محرم در كلام امام و رهبري

به گزارش خبرنگار گروه دين و انديشه "مهر" ، امروز در آستانة سريان يافتن كلام و سيرة اهل بيت(ع) در متن جامعه و رويكرد دوباره انسان خسته از مكاتب الحادي و التقاطي به سوي زلال زندگي اهل بيت(ع)، دشمنان بر آن شده‌اند تا با حركت‌هاي افراطي و تفريطي، بشر تشنه به معارف اهل بيت(ع) را به سوي سراب نا كجاآباد سوق دهند كه به يقين موجب دل آزردگي اهل بيت است. بي شك تصوير درست از جايگاه اهل بيت(ع) و قالب‌ها و شيوه‌هاي معرفي اين برگزيدگان الهي به قشر جوان، نيازمند همدلي و همفكري خادمان و مداحان اهل بيت عصمت و طهارت(ع) با مراجع عظام و بزرگان دين است تا در تعامل و در نشستي پر نور به آسيب شناسي چالش‌هاي فراروي مجالس و محافلي بپردازند كه ميراث ائمه اطهار(ع) و مورد توجه وجود مقدس بقيه‌الله الاعظم حضرت مهدي(عج) است.

اكنون در آغازي ديگر، مروري بر سخنان سراسر حكمت و پند رهبر كبير انقلاب، حضرت امام خميني(ره) و رهبر معظم انقلابي مي‌كنيم تا به يمن كلا‌م الهي و نوراني‌اش راه نور را روشن‌تر ببينيم و راسخ‌ تر در راه اهل بيت(ع) قدم بگذاريم.

به گزارش "مهر" ، امام خميني(ره) در سخناني حركت و قيام امام حسين(ع) را نجات مكتب و دين الهي اسلام بر شمرده و ضمن تأكيد بر آگاهي دادن مردم در اين باره مي‌فرمايد: « اين نكته را به مردم بفهمانيم همه‌اش قضيه اين نيست كه ما مي‌خواهيم ثواب ببريم. قضيه اين است كه ما مي‌خواهيم پيشرفت كنيم. سيد‌الشهداء هم كه كشته شد نه اين كه رفتند يك ثوابي ببرند. ثواب براي او خيلي مطرح نبود. رفت كه اين مكتب را نجاتش بدهد، اسلام را پيشرفت بدهد، اسلام را زنده كند. شما هم كه داريد نوحه خواني مي‌كنيد، حرف مي‌زنيد، خطبه مي‌خوانيد، نوحه مي‌خوانيد، مردم را به گريه وادار مي‌كنيد، مردم هم كه گريه مي‌كنند، همه روي اين مقصد باشد كه اين اسلام را ما مي‌خواهيم با همين هياهو حفظش كنيم، با اين هياهو، با اين گريه، با اين نوحه خواني، با اين شعر خواني، با اين نثر خواني، ما مي‌خواهيم اين مكتب را حفظ كنيم، چنان چه تا حالا هم حفظ شده». 

ايشان همچنين در بياناتي ديگر درباره فلسفه مجالس روضة سيد‌الشهدا چنين مي‌گويد: « اين مطلبي كه الان القا كرده‌اند به جوان‌هاي ما كه تا كي گريه و تا كي روضه و اين‌ها؟! بياييد تظاهر كنيم اين‌ها نمي‌فهمند روضه چيست و اين اساس(را) كي تا حالا نگه داشته است. اين را نمي‌فهمند و نمي‌شود هم بهشان بفهمانيم، اينها نمي‌فهمند كه اين روضه و اين گريه آدم‌ ساز است. انسان درست مي‌كند، اين مجالس روضه، اين مجالس عزاي سيد‌الشهداء  تبليغات بر ضد ظلم، و بر ضد طاغوت است. بيان ظلمي كه به مظلوم شده تا آخر بايد باشد».

"مهر" مي افزايد : رهبر كبير انقلاب اسلامي(ره) درس بزرگ قيام عاشوراي حسيني را ايستادگي در مقابل حكومت ظلم و مبارزه با آن مي‌خواند و در فرمايشي ديگر مي‌افزايد: « امام حسين(ع) با عدة كم همه چيزش را فداي اسلام كرد. مقابل يك امپراطوري بزرگ ايستاد و «نه» گفت. هر روز بايد در هر جا اين « نه» محفوظ بماند و اين مجالسي كه هست، مجالسي است كه دنبال همين است كه اين «نه» را محفوظ بدارد. بچه‌ها و جوان‌هاي ما خيال نكنند كه مسئله، مسئله « ملت گريه» است! اين را ديگران القا كردند به شما‌ها كه بگوييد «ملت گريه»! آنها از همين گريه‌ها مي‌ترسند. براي اين كه گريه‌اي است كه گريه بر مظلوم است، فرياد مقابل ظالم است. دسته‌هايي كه بيرون مي‌آيند، مقابل ظالم هستند، قيام كرده‌اند. اينها را بايد حفظ كنيد. اينها شعائر مذهبي ماست كه بايد حفظ بشود، اين‌ها يك شعائر سياسي است كه بايد حفظ بشود».

 امام خميني(ره) در سخناني ديگر خطاب به جوانان با اشاره به فلسفة قيام عاشورا، حربه دشمنان را در انحراف اهداف شهادت امام حسين(ع) مورد توجه قرار داده و با اشاره به خيانت بزرگ برخي نيرنگ بازان كه سعي در به سخره گرفتن اشك ريختن و گريه براي امام حسين(ع) مي‌‌كنند مي‌فرمايد : « بازيتان ندهند اين قلمفرسا‌ها! بازيتان ندهند اين‌ها كه مي‌بينند كه اين مجلس، مجلس روضه، ذكر مصائب مظلوم و ذكر جنايات ظالم، در هر عصري(مظلومان را) مقابل ظالم قرار مي‌دهد. اينها ملتفت نيستند كه اين‌ها خدمت دارند مي‌كنند به اين كشور، خدمت دارند مي‌كنند به اسلام، توجه ندارند . جوان‌هاي ما! بازي اين بزرگ‌ها را نخوريد. اين‌ها خيانتكارند! اين‌هايي كه تزريق مي‌كنند به شما «ملت گريه»، «ملت گريه»، اين ها خيانت مي‌كنند. بزرگ‌هايشان و ارباب‌هايشان از اين گريه‌ها مي‌ترسند. امام(ره) با تأكيد بر اين كه بايد در مجالس عزاداري امام حسين(ع) مسايل سياسي و اجتماعي جامعه اسلامي طرح شود، مي‌افزايد: « لكن به اين معنا نيست كه ما در آن مسئله‌اي كه همه با هم بايد مجتمع بشويم براي كوبيدن ابر قدرت‌ها، از آن مسئله دست برداريم و برويم اين كار را بكنيم. نخير هر دو كار را بايد بكنيم. مجالس سر جاي خودش بايد باشد و مجالس عزا بايد باشد و اهل منبر بايد اين شهادت امام حسين(ع) را زنده نگه دارند و ملت بايد با همه قدرت اين شعائر اسلامي را خصوصاً اين را زنده نگه دارند، با زنده نگه داشتن او، اسلام زنده مي‌شود. جماعات را حفط كنيد، جمعه را حفظ كنيد، اعياد اسلامي را، شعائري كه در آن هست حفظ كنيد و مجالس عزا را با همان شكوهي كه پيشتر انجام مي‌گرفت و بيشتر از او حفظ كنيد و اهل منبر «ايدهم الله تعالي» كوشش در اين كه مردم را سوق بدهند به مسايل اسلامي و مسايل سياسي ـ اسلامي، مسايل اجتماعي ـ اسلامي و روضه را ، دست از آن برنداريد كه ما با روضه زنده هستيم».

به گزارش "مهر" ،  همچنين مقام معظم رهبري، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي بر استفادة درست از مجالس عزاداري و پرداختن به اهداف و شناخت راه امام حسين(ع) را مورد نظر قرا داده و فرمودند: « ما بايد همت كنيم تا به بركت همين مجالس، درس حسين‌بن‌علي(ع) را با همه قوت و قدرت بر افكار عمومي جامعه‌مان عرضه كنيم؛ اين كاري است كه هم به عهده من است، هم به عهده شماست، هم به عهده نوحه‌خوان است، هم به عهده سخنران است و هم به عهده سينه ‌زن است».

رهبر معظم انقلاب طي سخناني ديگر بر تبيين هويت حسيني در مجالس عزاداري تأكيد كرده و افزودند: « در هر زماني بايد ديد عناصر تشكيل دهنده هويت يزيدي كجا پيدا مي‌شود، آن گاه در مقابلش بايد عناصر تشكيل دهنده هويت حسيني را به ميدان آورد، پس معرفت و شناخت مي‌‌خواهد. از جمله مهم‌ترين كار‌هاي هيأت‌ها و جلسه‌ها و عزاداري‌ها تبيين اين مسئله هست؛ شناخت هويت يزيدي و هويت حسيني».

"مهر" مي افزايد : ايشان همچنين به سازنده بودن مجالس سيد‌الشهدا اشاره كرده و به پرهيز از توجه افراطي به ظواهر مجالس امر كرده و فرمودند: « بعضي مجالس اين‌گونه است كه مستمع دو ساعت از اول تا آخر جلسه مي‌نشيند، اما هر چه گوش مي‌كند چيزي از اين جلسه گيرش نمي‌آيد. آب و رنگ جلسه كافي نيست. بايد روح جلسه هم اين معنا را داشته باشد اين، چگونه حاصل مي‌شود؟ منبر‌ها و سخنراني‌هاي جلسات شما بايد سازنده باشد. يعني كسي پس از سه سال رفت و آمد در اين هيأت، عوام از جلسه بيرون نرود؛ فهميده و آگاه و با معلومات خارج شود. در انتخاب منبري‌ها و سخنران ها با توجه به اين موضوع دقت كنيد. سخنران از اول دهه تا آخر دهه يا در جلسات متناوب هفتگي و غيره مثل يك درس، خطي را دنبال كند».

رهبر معظم انقلاب در سخناني ديگر عاشورا را قاموس مفاهيم دين خواند و بر آميختن گريه با اهداف امام حسين(ع) از جمله عدالت، مبارزه با فساد و استكبار و تأكيد بر شايسته سالاري فرمودند: « مداحي و روضه و سينه‌زني هم بايد فضا را از مسايل حسيني (معرفت و آگاهي) پر كند. همه مفاهيمي كه امروز نظام اسلام دنبال آنهاست مانند عدالت، مبارزه با فساد، مبارزه با استكبار جهاني، مبارزه با تبعيض و توجه به شايسته‌سالاري و شايسته‌گزيني، مفاهيم اساسي دين ماست و همه‌اش هم حسيني است، اين‌ها بايد در سينه‌زني‌ها بيايد. آيا اين‌ها با روضه و گريه و ناله مي‌سازد؟ البته. چون همه اين عناصر بر آن حادثه وجود دارد. آن حادثه يك تركيب عجيب و يك آلياژ چند عنصره است. ذهن‌هاي فعال عناصر را درست تجزيه كنند و آنها را در صفحه روز عاشورا و شب عاشورا و ايام محرم و در كلمات آن بزرگوار پيدا كنند و آنها را مطرح نمايند».

مقام معظم رهبري مداحي را ادامه راه ستايشگران بزرگ اهل بيت(ع) خوانده و با اشاره به تأثيرگذار بودن شعر در ذهن مخاطب، تأكيد كردند : « برادراني كه در اين رشته هستند، توجه كنند كه مسئله مداحي مسئله مهمي است. مداحي ادامه راه ستايشگران برجستة اهل بيت در دوران اختناق اموي و عباسي است. قضيه، فقط قضية شعر خواني نيست؛ بلكه مسئله، مسئله پراكندن مدايح و فضايل و حقايق در قالبي است كه براي همه شنوندگان قابل فهم و درك و در دل آنها داراي تأثير است. آن چيزي كه جناب «دعبل خزاعي» در قصيده « مدارس آيات» بيان كرده با آن چيزي كه «كميت بن‌ زيد اسدي» در قصايد « سعبه هاشميان» بيان نموده يا آن حرف‌هايي كه سيد حميري «رضوان‌الله تعالي عليه» در اشعار خود ذكر كرده است، بيش از حرف‌هايي كه بقيه شيعه مي‌گفتند و براي هم بيان مي‌كردند، نيست؛ اما چرا در نظر ائمه(ع) اين سخنان ارزش بيشتري پيدا مي‌كند؟ چون شعر است. آقايان، به اين نكته توجه كنند. مگر شعر چه خصوصيتي دارد؟ چون تأثير شعر در ذهن مخاطب بيشتر است. گاهي يك شاعر يك بيت شعر مي‌گويد كه از چند ساعت حرف زدن يك سخنور توانا گوياتر است. يك بيت با يك مصرع شعر در ذهن‌ها مي‌ماند و مردم آن را مي‌فهمند و تكرار مي‌كنند و نتيجتاً ماندگار مي‌شود».

حضرت آيت‌الله خامنه‌اي ضمن هشدار بر اين كه بايد مواظب توطئه دشمنان باشيم، حفظ وحدت و لزوم آن را مورد توجه قرار داده و بر آميخته نشدن مجالس روضه سيد‌الشهدا به محلي براي اختلاف ميان مسلمان اعم از شيعه و سني تأكيد كردند و فرمودند: «حالا دشمن‌هاي انقلاب با دشمنان شيعه همكاري مي‌كنند، اگر چه كساني هستند كه نه شيعه را قبول دارند نه سني را؛ بلكه با انقلاب بدند. منتهي چون انقلاب را اكثريت شيعة ـ البته در انقلاب ما غير از شيعه، برادران ديگر هم بودند؛ برادر مسلمان حتي غير مسلمآنها هم بودند ـ تابع اهل بيت و شيعه اهل بيت(ع) كردند، لذاست كه با آنها بدند، با امام هم بد بودند؛ لذا فكر امام و حرف امام را مي‌كوبيدند. امروز يكي از هدف‌هاي ضد انقلاب، تشيع و معارف شيعه و نقاط و مراكز اساسي شيعه و آن نورانيت‌هاي شيعه است. عزيزان من! توجه بكنيد، نكند ضد انقلابي كه نه اهل بيت را دوست دارد، نه اهل بيت را مي‌شناسد، نه اصلاً از دشمنان تبري و برائتي دارد و نه اصلاً با اسلام و خدا و دين ارتباطي دارد بيايد به نام تشيع يا به نام برائت از دشمنان فاطمه زهرا(س) كاري بكند كه شما را در محاصره بيندازد و پيام اسلام را محدود كند؛ آنها قصدشان اين است. شما ببينيد كه الان آمريكايي‌ها چقدر پول خرج مي‌كنند تا بين ملت ايران و حكومت جمهوري اسلامي و كشور‌‌هاي اسلامي جدايي بياندازند. ما مي‌دانيم كه آنها براي اين كار، ميليارد‌ها خرج مي‌كنند. شما مي‌دانيد كه همين سعودي‌هاي خبيث چقدر پول خرج مي‌كنند تا رابطه ايران را با كشور‌هاي اسلامي، با كشور‌هايي كه با آنها رفيق و دوستيم و با اين پاكستاني‌ها، مسلمانان شبه قاره هند و بنگلادش كه عاشق ايران و ايراني‌اند، خراب كنند» .