جواد شمقدري: ساخت برنامه هاي با كيفيت نياز به برنامه ريزي دارد

جواد شمقدري، تهيه كننده و كارگردان سينما و تلويزيون در مورد جايگاه و كيفيت برنامه هاي مناسبتي در تلويزيون به خصوص در ايام برگزاري مراسم عزاداري ماه محرم به خبرنگار تلويزيوني "مهر" گفت:  تلويزيون از شبكه هاي و برنامه هاي مختلفي

برخوردار است و بايد به توليد برنامه هايي دست بزند كه مخاطبين مختلفي را به خود جلب كند. اما اين روزها اگر تعدادي برنامه هاي معدود را در نظر نگيريم، تمامي آثاري كه از تلويزيون پخش مي شوند از يك جنس و شكل برخوردارند. در حالي كه براي ايام  محرم بايد از يك سال قبل با برنامه ريزي در بخش هاي مختلف و مخاطب شناسي به توليد و ارايه برنامه ها اقدام شود.  در عمل چنين اتفاقي نمي افتد و بيشتر برنامه هاي تلويزيوني حدود يك هفته يا 10 روز پيش از فرا رسيدن روزهاي ويژه مذهبي سال توليد مي شوند، سالها است كه اين اتفاق مي افتد .
وي در ادامه با بيان يك نمونه ، خاطر نشان كرد: من حدود 2 سال پيش مجموعه تلويزيوني " فرستاده " را براي پخش در ماه محرم از تلويزيون توليد كردم. همان موقع هم قرار شد يك نسخه سينمايي از اين سريال تهيه شود تا هم اكران عمومي بگيرد و هم براي پخش از تلويزيون آماده باشد.  با اينكه من چندين بار اين مساله را يادآوري كردم هيچ تصميم خاصي راجع به اين مساله گرفته نشد.  امسال در حالي كه 5 يا 6 روز به ايام محرم مانده بود و من در سفر به سر مي بردم، ناگهان تصميم بر اين قرار گرفت تا اين فيلم تدوين و پخش شود، به همين منظور يك مونتور براي كار تعيين شد تا فيلم را براي پخش آماده كند و در شرايطي غير منطقي و غير استاندارد نسخه سينمايي كار آماده شد.
اين كارگردان راجع به اينكه مشكل پايين بودن كيفيت آثار مناسبتي را بايد در راستاي فعاليت برنامه ساز يا سفارش دهندگان برنامه ارزيابي كرد، توضيح داد:  وظيفه اصلي مديران تلويزيون برنامه ريزي است. بنابراين بايد اين وظيفه را به خوبي انجام دهند تا شرايط توليد ارتقا پيدا كند. يك مدير بايد برنامه 6 ماه تا 2 سال آينده خود را ارايه كند و شرايط اجرايي شدن آن را هم در نظر داشته باشد. هر چند بيراه نيست اگر يك مدير از برنامه ريزي 10 ساله هم برخوردار باشد. اما نبود اين برنامه ريزي و نبود هماهنگي لازم باعث مي شود برنامه ها به يكديگر شبيه  و شبكه هاي ما به روزمرگي دچار شوند.
شمقدري تاكيد كرد: اينكه هر كدام از شبكه هاي ما به برگزاري مراسم عزاداري در مهديه، حسينيه امام خميني (ره)، مسجد بلال و ... مي پردازند، بيانگر اين مساله است كه رسانه از نظر ارايه برنامه در شكل مطلوب آن دچار نزول شده است. هر چند كه اين نوع انعكاس مراسم عزاداري در جامعه از جايگاه خود بهره مند است، اما در اين ميان نقش رسانه چگونه تبيين مي شود. من بحث بودجه و سرمايه گذاري را هم چندان دخيل نمي دانم. مساله اينجا است كه مديران شبكه ها و مديران پايين دست آنها دست به استفاده از شكل هاي مختلف توليد برنامه نمي زنند. ما براي ارايه مفاهيم مربوط به ماه محرم مي توانيم از توليد برنامه هاي مستند، تركيبي، فيلم هاي تلويزيوني و سينمايي و ديگر گونه هاي برنامه سازي استفاده كنيم. اين شيوه ارايه برنامه مردم را با رسانه بيگانه مي كند و به افرادي كه به دلايل مختلف نمي توانند از خانه بيرون بروند و در مراسم عزاداري شركت كنند، هيچ كمكي نمي كند.
وي درباره اينكه هنرمندان ما تا چه اندازه در اين زمينه مي توانند تاثير گذار باشند ،يادآور شد:  بخشي از كيفيت پايين برنامه هاي مناسبتي به هنرمند، نويسنده، كارگردان و ساير عوامل برنامه سازي هم بر مي گردد. اما بحث اينجاست كه شتاب زدگي كه در برنامه ريزي مديران تلويزيون وجود دارد، گريبانگير برنامه سازان هم مي شود. يك برنامه براي اينكه بتواند در شرايط خوبي توليد شود -  بسته به نوع برنامه - نيازمند تحقيق در مدت زماني بين 2 هفته تا 6 ماه است. مسايل مذهبي و ارايه تصوير و مطلب درباره حادثه عاشورا نيازمند تحقيقات زيادي است و دانش ما در اين بين اندك است. وقتي نويسنده اي وارد مسايل تاريخي و مفاهيم متعالي مي شود، بايد كار تحقيقاتي عميق و بررسي و تحليل درباره آن صورت بگيرد. اگر محتواي برنامه جنبه داستاني و دراماتيك پيدا كند، كار دشوارتر هم مي شود. اما در مدت زمان كوتاهي كه برنامه ساز در اختيار دارد، ارايه چنين اثر عميقي امكان پذير نيست.
شمقدري همچنين گفت :  متاسفانه شرايط نامناسب توليد و شتابزدگي در ساخت برنامه باعث شده است تا اين مساله براي عده اي از تهيه كنندگان و كارگردان ها تبديل به كسب درآمد شود. ولي مديران تلويزيون  اين گروه از برنامه سازان را مورد تشويق هم قرار مي دهند. هر برنامه سازي كه دست به توليد برنامه در اين مدت كم بزند،  اثري بي كيفيت و نازل توليد خواهد كرد و اين مي تواند نشان دهنده اين مساله باشد كه فرد هم به آثار سطحي و بي محتوا توجه دارد. در نهايت هم امكان دارد برنامه مورد توجه تعدادي از مخاطبان ساده پسند هم قرار بگيرد، ولي دليلي بر موفقيت يا كيفيت اين آثار به شمار نمي رود.