به گزارش خبرنگار مهر، نشست بررسی وضعیت آزادی بیان در جمهوری آذربایجان و تجلیل از خبرنگار محبوس شبکه خبر در جمهوری آذربایجان بعد از ظهر امروز دوشنبه 22 خرداد با حضور حسن بهشتی‌پور نویسنده و محقق آسیای میانه، برهان حشمتی مدیر سیمای آذری شبکه خبر و رحمت‌الله شریفی در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
حشمتی در ابتدای این برنامه گفت: هفدهم فوریه مصادف با 28 بهمن‌ماه سال گذشته خبردار شدیم که آنار بایراملی خبرنگار شبکه سحر در آذربایجان احضار شده و مورد بازجویی قرار گرفته است. بایراملی را از شب تا صبح در بازداشت نگاه داشتند و هیچ توضیحی درباره اتهامش ارائه نکردند. در نهایت گفته شد که اتهام او حمل مواد مخدر است. کاملا مشخص است که وقتی بایراملی احضار می‌کنند و او از منزلش به محل بازجویی می‌رود، مواد مخدر با خود حمل نخواهد کرد بلکه این انگ را بر او چسبانده‌اند.
وی گفت: هدف ما از گردهمایی امروز در این برنامه این است که به آزادی بایراملی کمک کنیم. جالب است که در دنیا گفته می‌شود که هیچ دو کشوری مانند ایران و آذربایجان دارای مشترکات فراوان نیستند. ولی متاسفانه طی ماه‌های اخیر شاهد شکل‌گیری چنین تناقض بزرگی هستیم.
در ادامه این برنامه شریفی گفت: متاسفم که می‌‌خواهیم درباره جمهوری آذربایجان صحبت کنیم و موضوع سخنمان دستگیری خبرنگار شبکه سحر است. به ویژه که مطلع شدیم وی را با یک اتهام واهی دستگیر کرده‌اند و بایراملی اصلا کسی نیست که احتمال آلوده بودنش به موضوعی مانند مواد مخدر برود. هم به عنوان یکی از افراد جامعه رسانه می‌گویم که از این اتفاق بسیار متاسفیم و آن را محکوم می‌کنیم و هم به عنوان یک فرد ایرانی. امیدوارم عقلای قوم تلاش کنند و موجبات خلاصی این خبرنگار را فراهم کنند.
وی افزود: خبرنگار عضو جبهه‌ای است که می‌گویند رکن چهارم دموکراسی است. بنابراین یکی از ارکان دموکراسی و آزادی بیان، همان‌طور که می‌دانیم حق اظهار نظر توسط روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه است. جالب است که وقتی قذافی توسط نیروهای انقلابی لیبی مورد ضرب و شتم قرار می‌گرفت، می‌گفت: چرا من را می‌زنید؟ من پدر شما هستم. چنین تصور و توهمی به دلیل فعالیت رسانه‌ها در او ایجاد شده بود و فکر می‌کرد مردم کشورش واقعا دوستش دارند. البته تعداد زیادی از خبرنگاران غربی به خصوص وابستگان به آمریکا در آذربایجان با آزادی کامل فعالیت می‌کنند.
بهشتی‌پور هم در ادامه سخنان شریفی گفت: در جمهوری آذربایجان 11 شبکه رادیویی، 9 شبکه تلویزیونی سراسری، 12 شبکه تلویزیون استانی و 355 روزنامه فعالیت می‌کنند که پرتیراژترین‌شان 10 هزار نسخه شمارگان دارد. طی سال‌های گذشته شبکه‌ها و روزنامه‌های محلی در آذربایجان رو به تعطیلی رفتند و بیشتر رسانه‌های دولتی روی کار آمدند. در زمینه تلویزیون، چندین کانال مستقل را می‌توان برشمرد اما کانال‌های تلویزیونی آذربایجان اکثرا دولتی هستند که ثناگوی دولت هستند و اخبار یک‌طرفه‌ای را منعکس می‌کنند. وظیفه این کانال‌های تلویزیونی هم عمدتا توجیه است.
این محقق ادامه داد: خط قرمز رسانه‌های آذربایجان الهام علی‌اف است و اگر کاری با او نداشته باشند، می‌توانند مسئولان پایین‌تر از او را مورد انتقاد قرار بدهند و مسائل مربوط به آن‌ها را مطرح کنند. اصول کاری رسانه‌های آذربایجان از دفتر ریاستجمهوری این کشور تعیین می‌شود و سیاست رسانه‌ای رسانه‌های این کشور توسط این دفتر مشخص می‌شود. به عبارت دیگر مرکز ثقل هماهنگی کل رویکردهای رسانه‌ای آذربایجان دفتر ریاستجمهوری در باکو است. من این سخنان را در جمع رسانه‌ای‌ها و مطبوعاتی‌ها و با مسئولیت خودم می‌گویم. این‌جا شعار نمی‌دهم و مسائلی که بیان می‌کنم، قیافه‌گرفتن نیست.
وی گفت: چنین رویکردهایی که به اتهام واهی حمل 10 گرم مواد مخدر، کسی را در بازداشت نگاه دارند از زمان حضور و تجزیه شوروی در جمهوری آذربایجان باقی مانده است. در آذربایجان این که روزنامه‌ها و رسانه‌ها حرف بزنند چیز عجیبی نیست اما همان‌طور که اشاره کردم نباید جهت پیکانشان به سمت الهام علی‌اف باشد. اما آن‌چه به نام آزادی بیان نامیده می‌شود این است که من بتوانم درباره مسائل روز جامعه‌ام حرف بزنم؛ همان مسائلی که دولت خوشش نمی‌آید من به زبان بیاورم. یکی از عیوبی که مسئولان آذربایجان به کرات در سخنرانی‌هایشان مطرح می‌کنند، ایران و شبکه سحر است. جالب است که یکی از مسئولان آذربایجان در یکی از اجلاس‌های امنیتی، 45 دقیقه درباره شبکه سحر سخنرانی کرد.
بهشتی‌پور ادامه داد: کاری که شبکه سحر می‌کند این است که درباره جامعه و مردم آذربایجان برنامه پخش می‌کند. چرا مسئولان آذربایجان به این برنامه‌ها واکنش نشان می‌دهند؟ چون از این برنامه‌ها خوششان نمی‌آید. خب اگر این مسائل توسط رسانه‌های خود آذربایجان مطرح می‌‌شد که دیگر موضوعات تازه و جذابی برای مردم این کشور نبودند. پس مسئولان جمهوری آذربایجان با خود شبکه سحر مشکل دارند. و به خاطر این مشکل خبرنگارش را بازداشت می‌کنند و او را در حبس نگاه می‌دارند. البته این مطالب تحلیل‌های من هستند و اطلاعات نیستند. مدارک نشان داده که آنار بایراملی معتاد نبوده است. او موادفروش هم نبوده است. بنابراین وارد کردن چنین اتهامی کاملا سیاسی است و باید دفتر ریاست جمهوری آذربایجان پاسخگوی آن باشد نه قوه قضائیه این کشور.
این پژوهشگر مسائل رسانه گفت: در جمهوری آذربایجان 9 خبرگزاری فعالیت می‌کند. این خبرگزاری‌ها وقتی آزادی بیان دارند که به موضوعات مهم کشورشان اعم از مثبت و منفی بپردازند. ولی وقتی محور فعالیت رسانه‌ها به خصوص درباره ایران، از دفتری در ریاست جمهوری این کشور تنظیم شود، دیگر نمی‌توان فعالیت رسانه‌های آذربایجان را مشمول آزادی بیان دانست.
حشمتی در بخشی از این برنامه گفت: طی دو سال گذشته که موضوع لغو حجاب یا رژه همجنس‌بازان در خیابان‌های در مدارس آذربایجان با مخالفت‌هایی روبرو شد، تعداد زیادی از شهروندان آذربایجانی دستگیر و بازداشت شدند. دستگیری آنار بایراملی را هم می‌توان در راستای این دستگیر‌ی‌ها دانست.
شریفی هم در ادامه گفت: آذربایجان از نظر فرهنگی و تاریخی بخشی از تمدن ایران محسوب می‌شود و نسبت به کشورهای همسایه اشتراکات بیشتری با ایران دارد. آداب و رسوم، اسامی افراد، فرهنگ تغذیه، عزاداری، ضرب‌المثل‌ها و ... موارد زیادی از تشابهات میان مردم ایران و آذربایجان هستند. آذربایجان از نظر فرهنگی در میان کشورهای آسیای میانه، کشوری غنی است ولی بخشی از پازلی است که در قالب ایران جا می‌گیرد. به هر حال ایران، یکی از اولین کشورهایی بود که استقلال آذربایجان را به رسمیت شناخت و بعد از فروپاشی شوروی مردم آذربایجان به روشنی علایق خود را به ایران نشان دادند.
وی در ادامه گفت: اما امروز متاسفانه رسانه‌های آذربایجان رفتارهای ناپسندی از خود بروز می‌دهند که باعث می‌شود حس کنیم یک رویکرد ایران‌هراسی در میانشان وجود دارد. هر که می‌خواهد به ایران نزدیک شود، طوری با او برخورد می‌کنند که گویی می‌خواهد به دشمنش نزدیک شود. امروز دوران شوروی نیست. جوانان این نسل تاریخ می‌خوانند و با زبان‌های دیگر آشنایی دارند. بنابراین انتظار می‌رود که مسئولان آذربایجانی که به مردم خود علاقه‌مندند تلاش کنند تا چنین رفتارهایی صورت نگیرد و توقف پیوستگی میان مردم ایران و آذربایجان عملی نیست.
بهشتی‌پور هم گفت: مشخص است که آن‌هایی که روابط ایران و آذربایجان به نفعشان نیست، در پشت پرده این‌گونه جریانات قرار دارند. مثلا تحریف آشکار تاریخی درباره این که ایران و شوروی دو امپراطوری بودند و آذربایجان را میان خود تقسیم کردند، روز و شب با حمایت این افراد در رسانه‌ها منتشر می‌شود. سعی این پشت پرده نشینان یعنی آمریکا و اسرائیل بر این است که دو کشور شیعه و برادر با یکدیگر اتحاد نداشته باشند. دلیلش هم این است که تاثیر بیداری اسلامی، بهار عربی یا هر نامی که بر آن می‌گذارید، دیده‌اند و ترسیده‌اند که روی مردم قفقاز هم تاثیر بگذارد. شاید یکی از جرم‌های این خبرنگار شبکه سحر که دستگیر شده، مسلمان بودن و اعتقاد داشتنش باشد.
نظر شما