به گزارش خبرنگار سياسي "مهر" كمال خرازي افزود : بمباران اتمي هيروشيما و ناكازاكي توسط ايالات متحده و ابعاد فاجعه بار انساني آن نشان داد جدي ترين تهديد نسبت به بشريت، صلح و امنيت بين المللي وجود، گسترش و انباشت سلاحهاي هسته اي است و تا زماني كه اين سلاحهاي وجود داشته باشد وسوسه استفاده دوباره از آن نيز وجود دارد. بر همين اساس در دورن جنگ سرد، جامعه بين المللي تلاش نمود با اتخاذ ترتيباتي كارآمد در سريع ترين زمان ممكن مسابقه تسليحاتي هسته اي را متوقف و هدف غايي خلع سلاح هسته اي را محقق سازد. معاهده عدم اشاعه سلاحهاي هسته اي NPT گامي اساسي به سوي اين هدف است.
وزير امورخارجه تصريح كرد : شيرازه NPT برسه ستون، عدم اشاعه سلاحهاي هسته اي، خلع سلاح هسته اي و حق استفاده صلح آميز از انرژي هسته اي بنا شده است. در اين چارچوب، دولتهاي دارنده سلاحهاي هسته اي و دولتهاي غير هسته اي عضو، تركيبي از تعهدات متقابل را پذيرفته اند . طبق ماده 2 دولتهاي غير متعهد به عدم توليد، اكتساب و دريافت سلاحهاي هسته اي شده اند در مقابل دولتهاي هسته اي، طبق ماده 1، متعهد به عدم انتقال سلاحهاي هسته اي يا كمك و تشويق كشورهاي غير هسته اي به اكتساب چنين سلاحهايي شده اند. در ازاي تكاليف ايجاد شده طبق اين دو ماده، معاهده تصريحات حق تفكيك ناپذير اعضاء در تحقيق، توليد و استفاده از انرژي هسته اي براي مقاصد صلح آميز را بدون هرگونه تبعيضي شناسايي كرده است. به همراه ماده 4 معاهده 6 مهمترين بخش از تعهدات متقابل است كه منعكس كننده تعهد تمامي اعضاء به خلع سلاح هسته اي است.
خرازي در ادامه سخنانش در در كنفرانس بين المللي" فن آوري هسته اي و توسعه پايدار" افزود : بررسي عيني اين معاهده و دستاوردهايش، پس از گذشت 35 سال از عمر آن، تركيبي از رضايت و نااميدي به دست مي دهد. رضايت از اينكه معاهده تا حد زيادي اما نه بطور كامل در جلوگيري از اشاعه افقي سلاحهاي هسته اي موفق شده و به نوبه خود صلح وامنيت بين المللي را ارتقاء داده است و نااميدي از اينكه پيشرفت در حوزه هاي خلع سلاح هسته اي، همكاري در استفاده صلح اميز از انرژي هسته اي و انتقال فناوري بسيار كند و نگران كننده است و مهمتر از همه، بعد از گذشت 35 سال، معاهده هنوز جهانشمول نشده است، مثال بارز اين مورد در منطقه خاورميانه، اسرائيل است كه به عنوان نپيوستتن به و NPT و داشتن برنامه مخفيانه تسليحات هسته اي اصلي ترين مانع در مسير تحقق منطقه عاري از سلاحهاي هسته اي در خاورميانه است . اين موارد چالشهاي پيش روي معاهده را تشكيل مي دهند كه به نظر مي رسد روز به روز عميقتر مي شوند. حفظ و تداوم يك معاهده كارآمد تنها زماني ممكن است كه دولت هاي هسته اي و دولت هاي غير هسته اي به موازات يكديگر و بطور كامل به تمامي مفاد آن پايبند باشند.
وزير امورخارجه تاكيد كرد : متاسفانه كشورهاي هسته اي بدون توجه به تعهدات خود در ان پي تي ، نه تنها اقدامي در جهت برچيدن و يا كاهش سلاحهاي هسته اي اتخاذ نكرده اند، بلكه بعضي از اين دولتها بويژه آمريكا، اقدام به طراحي و توسعه سلاحهاي هسته اي جديد از جمله توسعه سيستم هاي جديد سلاحهاي هسته اي تاكتيكي نموده اند. آمريكا ضمن مخالفت با معاهده منع جامع آزمايشات هسته اي CTBI و به تازگي مخالفت با شروع مذاكرات معاهده ممنوعيت توليد مواد شكافت پذيربا مقاصد نظامي FMCT ، در واقع با تقويت مباني خلع سلاح هسته اي نيز به معارضه پرداخته است. اين امر از سوي جهانيان به هيچ وجه پذيرفته نيست كه كشورهاي هسته اي امروز از تعهد خود در قبال خلع سلاح هسته اي شانه خالي كنند و بر عكس براي تقويت پايه هاي قدرت نظامي و سياسي خود، به توسعه سلاحهاي هسته اي بپردازند. چنين اقدامي خلاف روح و مفاد NPT است.
خرازي افزود : در كنفرانس بازنگري سال 2000 و مذاكرات فشرده اعضاي ان پي تي كه چهار سال طول كشيد كشورهاي هسته اي متعهد شدند براي پيشبرد اهداف خلع سلاح هسته اي، سيزده گام اساسي بردارند . در كنفرانس آتي معاهده كه پس از پنج سال با هدف مروري بر اجراي تعهدات و مفاد معاهده در نيويورك تشكيل مي شود ، كشورهاي هسته اي بايد به جامعه بين المللي پاسخ دهند كه چه اقداماتي براي اجراي اين سيزده گام اتخاذ نموده اند. اعضاي معاهده انتظار دارند كه كشورهاي هسته اي بيش از همه خود را متعهد به اجراي مفاد NPT و مصوبات كنفرانسهاي بازنگري بدانند.
وزير امور خارجه در ادامه سخنانش در كنفرانس بين المللي" فن آوري هسته اي و توسعه پايدار " افزود در همين حال، در شرايطي كه قدم موثري براي كاهش خطر سلاحهاي هسته اي اتخاذ نشده است، تلاشهايي از سوي برخي جريان ها براي تضعيف تبادلات صلح آميز مواد و تكنولوژي هسته اي صورت مي پذيرد. NPT به عنوان تنها مبناي حقوقي حاكم بر اشاعه سلاحهاي هسته اي، ضمن تاكيد بر ممنوعيت هر گونه تلاش در جهت جلوگيري از گسترش و اشاعه سلاحهاي هسته اي، بر ضرورت مبادله آزاد و تضمين شده مواد، تجهيزات و فن آوري هسته اي براي اهداف صلح اميز تاكيد و اعضاي را متعهد به چنين تبادلاتي نموده است.
خرازي افزود : ماده 4 معاهده مبناي بسيار مستحكم و پايدار را براي اعضاي معاهده جهت چنين تبادلاتي فراهم مي نمايد و هيچ تلاشي نمي تواند و نبايد در جهت تضعيف مباني اين ماده از معاهده برسميت شناخته شود. ما ابراز نگراني برخي از كشورها از تبادل صلح آميز ميان اعضاي معاهده را تنها بهانه اي براي محدود نمودن كشورها از دستيابي به حق مشروع خود در استفاده از انرژي هسته اي در زمينه هاي مختلف علمي، تحقيقات، توليد برق و پزشكي مي دانيم.
وزير امور خارجه تصريح كرد: آژانس بين المللي انرژي اتمي به عنوان تنها نهاد مسوول تخصصي جهاني براي تنظم همكاري كشورها در زمينه استفاده هاي صلح آميز، مباني حقوقي محكمي را براي تضمين صلح آميز بودن تبادلات هسته اي ميان كشورها بوجود آورده است.
خرازي ادامه داد : پروتكل الحاقي كه داراي مداخله آميزترين سازوكارهاي بازرسي است آخرين ابتكار عمل جامع بين المللي براي اطمينان از عدم انحراف و كاربرد صلح آميز از انرژي هسته اي است كه پس از سالهاي طولاني مذاكرات فشرده ميا اعضاي آژانس به تصويب رسيده است. اما در شرايطي كه ما در سطح بين المللي به ترغيب كشورها براي الحاق به اين پروتكل نياز داريم، شاهد هستيم كه طرح جديدي براي محدود ساختن بيشتر كشورهاي در حال توسعه به تكنولوژي چرخه سوخت كه حتي عضو NPT بوده و پروتكل الحاقي را نيز به اجرا گذارده اند ارائه مي شود كه موجب نگراني بيشتر شده است. متاسفانه گروه عاليرتبه منصوب دبيركل سازمان ملل نيز در گزارش خود پيشنهادي را مبني بر توقف چرخه سوخت توسط كشورهاي داراي تكنولوژي پيشرفته هسته اي ارائه نموده است. چنين پيشنهاداتي بيش از همه نشان دهنده عدم اعتماد به موثر بودن پروتكل الحاقي است .
وزير امور خارجه افزود : دستيابي به تكنولوژي چرخه سوخت هسته اي مادامي كه با قصد دستيابي به سلاح هسته اي صورت نمي گيرد و تحت نظارت آژانس بين المللي انرژي است ، نبايد با ممانعتي روبرو شود. چنين پيشنهاداتي علاوه بر عواقب منفي سياسي و حقوقي گسترده، موجب ايجاد تبعيض جديدي ميان كشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه خواهد شد و شكاف اقتصادي، تكنولوژيك و صنعتي ميان آنها را نهادينه و دائمي خواهد نمود.
خرازي در ادامه تصريح كرد : جمهوري اسلامي ايران در همين چارچوب سياست خود را بر اساس ايجاد اعتماد بنيان نهاده است و بهمين منظور براي ايجاد اطمينان و شفافيت بيشتر در سطح بين المللي، پروتكل الحاقي را امضا نموده و آنرا در عمل به اجرا گذارده است. جمهوري اسلامي ايران همچنين با پذيرش بازرسي هاي متعدد آژانس سياست خود را مبني بر عدم وجود اراده در دستيابي به سلاحهاي هسته اي به اثبات رسانده است .
وزير امور خارجه در ادامه سخنانش در در كنفرانس بين المللي" فن آوري هسته اي و توسعه پايدار " گفت : آژانس پس از چند دوره متوالي بازرسي از تمام تاسيسات و فعاليتهاي هسته اي ايران نيز به اين نتيجه رسيده است كه ايران هيچ تلاشي را براي دستيابي به سلاح هسته اي به عمل نياورده است. من بار ديگر اعلام مي كنم كه سلاح هسته اي هيچ جايي در سياست دفاعي جمهوري اسلامي ايران ندارد بلكه ما سلاح هسته اي را تهديدي جدي عليه امنيت خود مي دانيم. در كنار آن، جمهوري اسلامي ايران همچنان بر حق كشورهاي عضو NPT به دسترسي به تكنولوژي صلح آميز هسته اي اصرار مي ورزد.
خرازي در پايان گفت : نظام عدم گسترش سلاحهاي هسته اي مقطع بسيار حساسي را مي گذراند و تصميماتي كه امروز در سطح بين المللي اتخاذ مي شود تاثيرات مهم و تعيين كننده اي بر آينده اين نظام و سياست كشورها در قبال NPT خواهد داشت، لازم است اتخاذ هرگونه تصميمي با دقت و هوشياري صورت گيرد تا مبناي تهديدات جديدي را در آينده فراهم نكند. سياست زدگي و شتاب زدگي در چنين تصميماتي بسيار مخاطره آميز خواهد بود، چرا كه نمي توان آثار مخرب آنها را به سادگي از ميان برداشت. در پايان اميدوارم كه تبادل آراء و نظرات در اين كنفرانس براي همه شما مفيد باشد.
نظر شما