خزر؛ چشم اندازی روشن برای سرمایه گذاری/ لزوم بررسی فرصتها

به گزارش خبرنگار مهر، برای استفاده بهینه از پهنه آبی خزر باید برنامه ریزی صحیح انجام شود تا سرمایه گذاران با رغبت برای سرمایه گذاری در این منطقه حضور بهم رسانند و از این مواهب طبیعی به نحو مطلوب استفاده شود.

عدم بهره براری از مواهب خدادادی در استان بیانگر ضعف برنامه ریزی و مدیریت است که باید فکر اساسی در این زمینه انجام گیرد.

وجود دریای خزر با ساحل زیبا و مناسب به همراه برخورداری از دامنه ها، پارکهای جنگلی و کوهستانی، وجود قله درفک با دو هزار و 700 متر ارتفاع معروف به بام گیلان، غارها، آبشارها، رودخانه ها، آبهای متعدد سرد و گرم معدنی، چشمه ها، تالابها به ویژه تالاب بین المللی انزلی و سایر موارد این استان را به مجموعه ای متنوع برای استفاده گردشگران با انگیزه مختلف بدل کرده است.

گیلان، سرزمین طلای سبز نیازمند توسعه پایدار

این خطه به عنوان یکی از زیباترین استانهای کشور به لحاظ جاذبه های طبیعی و گردشگری یاد می شود و سالانه میلیونها نفر گردشگر به این استان رو می آورند.

گیلان سرزمین طلای سبز از دیدگان بسیاری از دوستداران تاریخ و طبیعت به دور مانده است، این استان طبیعت و گردشگری با بیش از 14 هزار کیلومتر مربع مساحت دارای جاذبه های تاریخی و طبیعی کم نظیری چون جنگلهای انبوه، شالیزارهای وسیع، زیستگاههای پرندهها، آبگیرها، رودها، سواحل چشم نواز دریای خزر، پارکهای وسیع و انواع گیاهان کمیاب است.

از سوی دیگر سیمای میراث فرهنگی این سرزمین به عنوان مامن اقوام آریایی از بزرگترین گاهواره تمدن و فرهنگ هزار ساله بشریست که همچنان دارای آثار ارزشمند تاریخی فرهنگی بجای مانده از گذشتگان، هنرهای سنتی و صنایع دستی با قدمت هزارساله است.

به هرحال یکی از مهمترین ارکان صنعت گردشگری وجود جاذبه های طبیعی، گردشگری و تاریخی است، گیلان بالقوه بسیاری از این جاذبه ها را دارد از قبیل حوزه مردم شناسی، تاریخ، اماکن دیدنی، دریا، تالاب و خود فرهنگی که دراستان حاکم است.

اما سئوال اینکه برای رسیدن به افقهای که مدنظر است در گیلان به عنوان استانی که تمام فاکتورهای یک منطقه گردشگر پذیر را داشته باشد چقدر فاصله داریم؟ آیا امکانات موجود جوابگوی این همه مسافر است؟

نماینده مردم بندر انزلی در مجلس شورای اسلامی دراین باره گفت: در کشورایران، شمال را به عنوان منطقه توریستی می شناسند ولی کار زیر بنایی در بخش توریست انجام نگرفته و دلارهای هفت تومانی در بخش صنعت در استانهای دیگر سرمایه گذاری و ایجاد اشتغال کرده است.

حسن خسته بند افزود: گیلان در بخش کشاورزی و گردشگری جزء دست و پنجه نرم کردن با مشکلات مختلف و مسائلی که پیش آمد، چیزی به شمال کشور به ویژه این استان نرسید.

مطالعات کلیدی برای توسعه گردشگری در گیلان ضرورتی اجتناب ناپذیر

وی اظهارداشت: در بخش مسائل توریستی استانهای شمالی به ویژه گیلان باید مطالعات کلیدی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری انجام شود.

نماینده مردم بندر انزلی در مجلس شورای اسلامی گفت: در کشورهای مختلف دنیا امروزه برای سرمایه گذاری در بخش های مختلف کشاورزی، گردشگری، صنعتی و سایر موارد تمام مولفه های مرتبط با طرحها و پروژهها از قبیل مجوزهای لازم، نقشه، جانمایی و غیره از پیش تهیه و آماده برای سرمایه گذاریست.

وی عنوان کرد: اما در ایران و گیلان سرمایه گذار برای سرمایه گذار با مشکلات زیادی رو برو می شود، وقتی کسی می خواهد سرمایه گذاری کند چه ایرانی چه خارجی حداقل باید چند سال دنبال مجوزهای لازم باشد که بالای 90 درصد سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در نیمه راه منصرف می شوند.

خسته بند اظهارداشت:چرا مسئولان در ایران همانند کشورهای موفق سرمایه گذاری دنیا نباید از پیش دنبال گرفتن مجوزهای لازم برای طرحهای مختلف باشند تا سرمایه گذار بدون هیچ گونه یا کمترین دغدغه به امر سرمایه گذاری بپردازد.

وی ادامه داد: در برخی از شهرهای کشورهای خارجی اتاقهای ویژه سرمایه گذاری وجود دارد و مسئولانی که در این اتاق استقرار دارند، تام الاختیار هستند تا مجوزهای لازم را در کوتاه ترین زمان برای سرمایه گذار صادر کنند.

نماینده مردم انزلی بیان داشت: ایده آل این است که در یک برنامه بلند مدت تمامی پروژههای باید قبلا مطالعه شده و مجوزهای لازم گرفته باشد تا سرمایه دار برای سرمایه گذاری دیگر دغدغه نداشته باشد، اما در کوتاه مدت می توان یک مجموعه تحت عنوان اتاق ویژه سرمایه گذاری تشکیل و نمایندگان تام الاختیار دستگاهها را در آن مستقرتا سرمایه گذاران سرگردان نشوند.

وی در ادامه از مسئولان خواست در بخش سرمایه گذاری دست از شعار و تبلیغات بردارند و عملا وارد میدان کار شوند.

بدون شک ظرفیتهای مغفول مانده گیلان که در تمامی بخش های اقتصادی، قابلیت سرمایه گذاری داخلی و خارجی دارد، نیازمند طرحی نو و برنامه ریزی کاربردیست.

گیلان با  9 دهم درصد مساحت کل ایران دارای سرمایه های انسانی و مادی بالقوه است

این استان با حدود 9 دهم درصد مساحت کل ایران، دارای سرمایه های انسانی و مادی بالقوه است و به باور برخی صاحبنظران هنوز ظرفیتهای زیادی در این استان وجود دارد که مغفول مانده است که باید در این زمینه چاره اندیشی اساسی انجام شود.

 گیلان 92.1 درصد چای، 37.6 درصد برنج، 76.2 درصد فندق، 85.1 درصد ابریشم، 60 درصد بادام زمینی، 21.4 درصد زیتون، 2.7 درصد مرکبات، 13.4 درصد گوشت ماهی خاویاری، چهار درصد گوشت مرغ، 5.1 درصد گوشت قرمز، 22.4 درصد آبزیان پرورشی و 15 درصد خاویار کشور را تولید می کند.

این استان دارای بندری برای بارگیری و تخلیه کالا به ظرفیت 6.5 میلیون تن در سال است و نیز با داشتن یک منطقه آزاد تجاری - صنعتی با شش نوع کاربری مختلف، فرودگاه بین المللی، گمرکات فعال و همچنین در حال ساخت بودن راه آهن بین قزوین، رشت، انزلی و آستارا برای تکمیل مسیر کریدور شمال - جنوب، مزیت ویژه ای به خود گرفته و بستر برای فعالیتهای اقتصادی، آماده و مهیاست.

به هر حال عدم توجه به رونق مزیتها، گیلان را با چالشها، تنگناها و محدودیتهای توسعه ای همچون تراکم بالای جمعیت و نرخ بالای بیکاری، محدودیت اراضی، فرسایش شدید منابع خاک، سیل و رانش زمین، تخریب منابع آب به خصوص تخریب سفرههای آب زیر زمینی، فرسودگی بافتهای قدیمی، کیفیت نامناسب شبکه های زیر بنایی موجود و گسترش سکونتگاههای غیر استاندارد در شهرهای مهم استان مواجه کرده است.

بالا بودن سرعت فرسودگی و طولانی بودن دوره ساخت تاسیسات و امکانات زیر بنایی با توجه به اقلیم مرطوب و بارندگی های فراوان و حجم بالا و پراکندگی بافت روستایی و عدم تمرکز واحدهای مسکونی که منجر به افزایش هزینه ساخت شبکه های خدمات رسانی در استان و همچنین شکنندگی محیط زیست به لحاظ محدودیت اسکان جمعیتی و فعالیتهای اقتصادی از دیگر تنگناها و محدودیتهای توسعه گیلان ارزیابی می شود.

لزوم بررسی چالشها، تنگناها و محدودیتهای توسعه ای گیلان

همینطور رعایت نکردن روشهای اصولی و مقررات مبتنی برحفظ، احیاء و بهره برداری از ذخایر آبزی، جنگلها و مراتع، حضور دام در جنگل و چرای خارج از ظرفیت دام در مراتع از دیگر چالشهای توسعه در این استان است.

با وجود همه این چالشها، تنگناها و محدودیتها، گیلان موقعیت ممتاز طبیعی و قابلیتهای زیست محیطی، اقلیم مناسب، وجود رودخانه های متعدد و برخورداری از بالاترین میزان بارندگی سالانه در کشور، مجاورت با دریای خزر، وجود تالابهای متعدد و دیگر اکوسیستمهای با ارزش در این بخش می تواند مورد ارزیابی قرار گیرد.

بالا بودن سطح سواد، آگاهی و فرهنگ عمومی، بالا بودن سهم اشتغال، مشارکت اجتماعی و فرهنگی زنان، وجود نیروی انسانی تحصیل کرده و دارای تخصص بالا از دیگر قابلیتهای این استان است.

قابلیت توسعه کشاورزی و دامپروری در تولید محصولاتی همچون برنج، چای، زیتون، بادام زمینی، توتون، مرکبات، کشت گلخانه ای، گردو، فندوق، گیاهان دارویی، تزئینی، علوفه ای، ابریشم، خاویار، محصولات شیلاتی و آبزی پروری، عسل، انواع دام و طیور و تولید چوب از دیگر ویژگی ها و مزیتهایست که این استان از آن برخوردار است.

وجود جاذبه های گردشگری طبیعی، تاریخی، زیارتی و فرهنگی و ظرفیتهای بالقوه برای توسعه مبادلات فرهنگی و هنری با کشورهای حاشیه دریای خزر از دیگر قابلیتهای ارزشمند این استان است.

امکان گسترش صنایع متناسب با قابلیتهای گیلان و همچنین برخورداری از موسسات و مراکز آموزش عالی، پژوهشی، مهارتهای فنی و حرفه ای و امکان توسعه آن با توجه به استعدادهای منطقه ای و تقاضاهای تعریف شده در گستره ملی و فراملی در زمینه سلامت، بازرگانی، آبزیان، توریسم و علوم دریایی را نیز باید در این بخش برشمرد.

برخورداری از قابلیتهای خاص ژئواکونومیک، ژئو استراتژیک و ژئو پولیتیک به منزله تبدیل استان به کانون تعاملات ملی و فراملی در شمال کشور و برخورداری از امکانات متنوع تولید انرژی برق با هدف صدور آن به سایر استانها و کشورهای همجوار و بر خورداری از توانایی بکارگیری انرژیهای نو تجدید پذیر برای تامین برق ( انرژی باد) از قابلیتهای مهم دیگریست که در گیلان نهفته است.

گیلان از دهه های گذشته با مشکلات و مسائل مختلفی روبروست که در صورت توجه به آنها می توان از قابلیتهای آن به نحوه شایسته ای استفاده کرد.

زنگ هشدار آلودگی شدید رودخانه ها

آلودگی شدید رودخانه ها، خطر نابودی گونه های با ارزش گیاهی و جانوری از مسائل مهم این استان است که باید برای برون رفت از این مشکلات برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تدوین شود.

با توجه به این گیلان یکی از قطبهای مهم کشاورزیست بکارگیری روشهای سنتی تولید در بخش کشاورزی، کوچک بودن مقیاس بهره برداری در اراضی کشاورزی، سطح پائین آگاهی های فنی و تخصصی بهره برداران و محدود بودن به کارگیری فناوری نوین در این بخش را باید از دیگر مسائل این استان عنوان کرد.

همچنین تزریق اعتبار برای اتمام پروژههای سد سازی، تقویت محصولات باغی، توجه به صنعت، گازرسانی به روستاها، توجه به بخش گردشگری، راه آهن و کمک به صنعت افول یافته ابریشم در استان بسیار حائز اهمیت است.

با این وجود گیلان با دو میلیون و 500 هزار نفر جمعیت و داشتن شرایط مناسب گردشگری و تولید محصولات راهبردی کشاورزی و همچنین بالاترین راندمان ریزش باران در بین 30 استان، استعداد یک کشور را دارد.

در فصول سال هزاران متر مکعب آب از طریق ریزش باران روانه دریا می شود و از سوی به دلیل عدم وجود امکانات در مهار آب و ایجاد سدهای لازم باعث تخریب فراوان مزارع و محصولات استانی و خسارات فراوانی به اقتصاد استان وارد می کند.

در این ارتباط استاندار گیلان رشد و توسعه چند سال اخیر استان را مناسب دانست و گفت: هنوز تا رسیدن به توسعه لازم باید تلاش کرد.

مهدی سعادتی افزود: خوشبختانه در مسیر توسعه و شکوفایی اقتصاد استان اقدامات متعددی انجام گرفته است بنابراین مسؤلان باید از فرصت پیش آمده نهایت تلاش و اهتمام کاری را داشته باشند تا مسیرهای توسعه استان هموارتر شود.

وی همچنین با بیان اینکه گیلان حرکت پرشتابی را برای رشد، توسعه، عمران و آبادنی در بخش‌ های مختلف صنعتی، کشاورزی و عمرانی آغاز کرده است، اظهارداشت: با توجه به جایگاه علمی، تاریخی، فرهنگی، ظرفیتها و توانمندیهای گسترده‌ ای در این خطه وجود دارد که باید از آنها در مسیر رشد و پیشرفت و تعالی استان به خوبی بهره ‌مند شد.

تحقق اهداف توسعه ‌ای و عمرانی گیلان منوط به تربیت افراد توانمند و متخصص است

استاندار گیلان ادامه داد: تحقق اهداف توسعه ‌ای و عمرانی استان منوط به تربیت افراد توانمند، متخصص و آگاه در عرصه‌ های مختلف و ارائه آموزشهای لازم فنی و حرفه ‌ای برای جوانان است.

به هر حال استان گیلان با داشتن ظرفیتهای منحصر به فرد می تواند به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور نقش بسزایی در توسعه همه جانبه داشته باشد متاسفانه این ظرفیتها مغفول واقع شده است که باید با بکار گیری مدیران کارآمد و تخصیص اعتبارات مناسب نسبت به پویایی ظرفیتهای استان اقدام کرد.