در باره سريال "همسفران" زود قضاوت نكنيد

امير حسين شريفي، تهيه كننده مجموعه تلويزيوني "همسفران" در گفت و گو با خبرنگار تلويزيوني "مهر" درباره روند ساخت اين سريال و دليل استفاده از دوكارگردان گفت:  اين مجموعه بر اساس فيلمنامه اي از علي رضا نادري و كاظم بلوچي در ژانر دفاع مقدس نوشته شد و پس از ارايه طرح و تاييد آن از سوي شبكه در زمينه ساخت اقدام شد. ابتدا قرار بود سريال به وسيله بلوچي كارگرداني شود. ولي پس از مدتي تصميم بر اين گرفته شد تا اين سريال را علي ژكان كارگرداني كند. فيلمنامه از سوي ژكان خوانده شد و با نظر مساعد سيما فيلم بازنويسي صورت گرفت.
وي خاطر نشان كرد:  از ابتدا هم اين سريال داراي دو بخش شهري و جنگي بود. وقتي ساخت قسمت شهري كار رو به اتمام بود، آقاي ژكان با مشكل بيماري قلبي و سپس عمل جراحي مواجه شد كه به همين خاطر تصميم بر اين قرار گرفت تا بخش جنگي اثر به وسيله يكي از كارگردان هاي عرصه دفاع مقدس ساخته شود. به همين خاطر كارگرداني اين بخش برعهده محسن محسني نسب قرار گرفت. مسايلي هم كه در زمان ساخت سريال مطرح شده بود، در اين زمينه كه من با ژكان مشكل پيدا كرده ام، حرف بي ربطي بود. چون مساله فقط به بيماري آقاي ژكان بر مي گشت. حتي براي بازگشت دوباره وي ما حدود 3 ماه در كار وقفه داشتيم كه البته بيماري وي اجازه ادامه كار را به او نداد.

اين تهيه كننده درباره اينكه در زمان ساخت سريال هم صحبت هايي در اين باره وجود داشت مبني بر اينكه كه برخورداري سريال از دو كارگردان امكان دارد به كيفيت اثر لطمه بزند و سريال را دو پاره كند و اكنون كه سريال پخش شده است، به نظر مي رسد سريال دچار اين لطمه شده باشد، توضيح داد:  تا امروز حدود 10 قسمت از اين سريال پخش شده است و هنوز براي قضاوت كردن در اين باره زود است. تا اينجاي اثر ما حدود نيم ساعت بخش هاي جنگي داشته ايم و قسمت هاي اصلي مربوط به صحنه هاي جنگ از حدود قسمت بيست و سوم شروع مي شود. بنابراين زود است كه بخواهيم در اين باره نظر قطعي بدهيم. اما از نظر من كه درحال حاضر نظارت تدوين و صداگذاري هر قسمت از اين سريال را انجام مي دهم، ناهمخواني و دوگانگي در اثر وجود ندارد و ساختار سريال منسجم و يكپارچه پيش مي رود. اين را هم بايد بدانيم كه درهمه جاي دنيا براي توليد بخش هاي مختلف از كارگردان هاي تخصصي همان ژانر استفاده مي شود. براي نمونه درسينماي هند قسمت عاطفي را يك نفر كارگرداني مي كند، بخش هاي نيازمند جلوه هاي ويژه را يك نفر نظارت مي كند يا حتي بخش هاي مربوط به رقص و آواز را هم شخص ديگري نظارت و هدايت مي كند. با آنكه در نهايت نام يك كارگردان به عنوان صاحب معنوي اثر اعلام مي شود. به هر حال براي ارزيابي نظر بينندگان بايد منتظر ماند و قسمت هاي مختلف سريال را مشاهده كرد.
شريفي، در خصوص اين مطلب كه به نظر مي رسد داستان از خط روايي كلاسيك و منسجمي برخوردار نيست و در يك قسمت مشخص قصه جهت هاي متفاوتي پيدا مي كند و به همين خاطر نوعي داستان گويي متفاوت و مدرن به وجود آمده است كه احتمال عدم برقرار ارتباط با مخاطب در آن وجود دارد، يادآور شد:  اين مساله تا حدودي درست است. اما سريال در قسمت 14 به سامان مي رسد و همه چيز براي بيننده مشخص مي شود. اينكه چه اتفاق هايي افتاده است و خيلي از مسايل مربوط به شخصيت هاي اصلي داستان همانند نصرت، سعيد و جواد خود را نمايان مي كند. فيلمنامه اين سريال به گونه اي طراحي شده است كه از شيوه مدرن برخوردار باشد. البته داستان به گونه اي ارايه شده است كه براي بيننده دلچسب باشد و آن را تا پايان دنبال كند.
وي در پاسخ به اينكه احتمال دارد بيننده اين شيوه را نپسندد و آن را تا قسمت 14 دنبال نكند، اعلام كرد:  من در عرصه دفاع مقدس ساختارهاي متفاوتي را تاكنون تجربه كرده ام. در فيلم هاي  " شب دهم  " ( جمال شورجه )، " قاصدك " ( قاسم جعفري ) ، " هور در آتش " ( عزيز الله حميد نژاد ) يا " الماس بنفش " كه تاكنون تهيه كنندگي آنها را انجام داده ام اين تجربه در ساختار مشخص است. حتي در فيلم هاي " ضيافت " و " پري " هم به نوعي به مساله دفاع مقدس اشاره كرده ام. مساله اينجاست كه توجه به بچه هاي جنگ تحميلي و دفاع مقدس همواره دغدغه من بوده است. اما به اين مساله هم بايد توجه كرد كه اثر هنري بايد با زمان خود پيش برود. در دوره جنگ شرايط ساخت فيلم با اكنون متفاوت است. بايد براي نزديك شدن به فهم مخاطب و حتي جلب نظر وي نوع داستان پردازي را با ويژگي هاي زمان و مضمون هماهنگ كرد.
تهيه كننده مجموعه " همسفران " ادامه داد:  تمامي قصد ما از ساخت اين مجموعه اشاره به اين مطلب بوده است كه در دوره جنگ گروهي با جان و مال خود از كشور دفاع كردند و جلوي متجاوز را گرفتند و عده اي ديگر در شهرها بدون توجه به خون هايي كه براي حفظ اين كشور ريخته مي شود، در حال معامله و سوء استفاده از شرايط به منظور بهره گيري از مسايل مادي و دنيوي بودند. من اميدوارم كه بيننده بتواند اين دولايه مختلف از داستان را متوجه شود. از طرف ديگر، من قصد داشتم به اين مساله اشاره كنم كه در جبهه افراد با سواد و دانشجويي هم وجود داشتند كه از خانواده هاي متمول به جبهه ها آمده بودند و به نوعي تمامي اقشار جامعه در جنگ حضور داشتند و نبايد در اين مورد خط كشي كنيم.
شريفي در پاسخ به اين پرسش كه انتخاب بازيگر در اين سريال چندان مناسب نبود و به نظر مي رسد اگر از بازيگران حرفه اي و شناخته شده استفاده مي شد، در ايجاد حس همذات پنداري مخاطب بهتر عمل مي كرد، اظهار داشت:  روزي كه ما دست به انتخاب بازيگر براي اين سريال زديم، من به آقاي ژكان پيشنهاد كردم كه از بازيگران حرفه اي براي حضور در اين اثر اسفتاده كند. اما وي معتقد بود براي اينكه سريال بتواند بهتر به بيننده نزديك شود، مي خواهد چند بازيگر ناشناخته را به كار بگيرد. البته واقعيت اين است كه در نيمه هاي كار خود او هم ازاين اقدام پشيمان شده بود. هر چند كه از ابتدا من مي توانستم بر روي اين كار تاكيد كنم، اما وقتي كارگردان به گزينه ديگري فكر مي كند، اصرار زياد، احتمال بروز مشكلات  و لطمه زدن به كار را فراهم مي كند.
اين تهيه كننده راجع به اينكه به نظر مي رسد حركت دوربين و نماها در برخي از قسمت هاي سريال از هماهنگي لازم برخوردار نيست و نماهاي اثر بيش از آنكه تلويزيوني باشد، سينمايي است و اين مساله يك نكته منفي براي سريال به حساب مي آيد، توضيح داد:  كارگردان اين سريال نگاهي سينمايي دارد. به همين خاطر هم از دكوپاژي سينمايي استفاده كرد كه بخشي از شيوه و سبك كاري او به شمار مي رود. همين نگاه و شيوه در نماهاي مختلف، حركت هاي دوربين و ساير مشخصات بصري هم به چشم مي خورد. بخشي از مشكلات اين سريال هم در زمان پخش به وجود مي آيد كه من هم از اين بابت متاسفم.
لازم به ذكر است مجموعه تلويزيوني "همسفران"  به صورت موازي چند قصه مختلف را دنبال مي كند كه هريك بخشي متفاوت را به خود اختصاص مي دهد. مضمون اصلي قصه هويت يابي و توجه به خصوصيات مختلف اقليمي و فرهنگي كشور است.
داستان اين سريال درباره خانواده اي است كه براي پي بردن به يك راز سر به مهر قديمي كه در خانواده آنها وجود دارد به شهرهاي مختلف كشور سفر مي كنند تا بتوانند به مقصود خود دست يابند.
دراين سريال رضا ايرانمنش، جواد هاشمي، مجيد حاجي زاده، رزيتا غفاري، افسر اسدي، مينا لاكاني، فريده سپاه منصور، معصومه تقي پور، زهرا سعيدي، شقايق رهبري، مريم بوباني، حسين شهابي، افشين كتابچي، شهرام عبدلي، كوروش سليماني و احمد ولايتي به ايفاي نقش مي پردازند.
اين مجموعه در قالب 26 قسمت 45 دقيقه اي درحال پخش از شبكه يك سيما است.