به گزارش خبرنگار مهر، هر چند از گذشته های دور حفاری های غیر مجاز در سطح استان خوزستان به خصوص محوطه های باستانی اطراف شهرستان شوش انجام می گرفته، اما طی چند ماه گذشته میزان حفاری های قاچاق در سطح این شهرستان باستانی و یکی از نخستین کانون های بشری بی سابقه بوده است. اکثر محوطه های باستانی شوش چه در داخل محوطه چهارصد هکتاری و چه خارج از محوطه باستانی مورد تعرض قاچاقچیان اشیاء باستانی قرار گرفته است و هنوز هم این تخریب ها ادامه دارد.
در طی چند روز گذشته خبر تعرض به قبر یکی از سادات منطقه شوش در یکی از تپه های موسوم به جعفرآباد (عنوانی که ساکنان منطقه از گذشته بر روی آن از گذشته اند) بر روی خبرگزاری مهر انعکاس پیدا کرد. محوطه جعفر آباد محوطه ای است که همه باستان شناسان از اهمیت و ارزش آن اطلاع دارند و حتی در سال 1390 هنگامی که در سومین همایش ملی ثبت پرونده آن مطرح شد همگان از اینکه چنین محوطه مهمی اینچنین دیر به ثبت رسیده متعجب شدند و حتی اعلام کردند که اظهر من الشمس است و دلیلی ندارد که بخواهیم درباره ارزش آن بحث کنیم به همین دلیل ثبت فوری شد.
همچنین روز دوازدهم تیر ماه خبرگزاری مهر گزارشی مبنی بر حفاری های غیرمجاز در شهر باستانی شوش با عکسهایی که گویای این عملیات غیرمجاز در شهر شوش است را منتشر کرد. درزمان انتشار این گزارش، خبرنگار مهر بارها و بارها از رئیس اداره کل میراث فرهنگی استان خوزستان، مسئولان پایگاه شهر تاریخی شوش خواست تا نسبت به این موضوع پاسخ بدهد و تایید و یا تکذیب آن را اعلام کنند. اما هر یک پاسخگویی به خبرنگار مهر را منوط به اجازه مدیر روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی خوزستان دانستند. پس از صحبت با مدیر روابط عمومی، وی نیز جوابگویی به این موضوع را منوط به اجازه روابط عمومی کل سازمان میراث فرهنگی دانست.
در این میان مدیر روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی نیز به تماسهای مکرر خبرنگار مهر پاسخ نداد. مسئولان هماهنگی با رسانه های این واحد از روابط عمومی نیز نتوانسته بودند پاسخی در این باره از مسئولان میراث استان دریافت کنند.
در این میان اخبار دیگری از حفاری های غیرمجاز در شهر شوش به بهانه کشف گنج شنیده می شد ولی همچنان سازمان در این ارتباط سکوت می کرد تا آنکه مسعود شریفی، مدیر روابط عمومی کل سازمان، در حاشیه مراسمی در موزه ملی، قول دریافت واکنش اداره میراث استان را به خبرنگار مهر داد.
اکنون پس از گذشت یک ماه از آن گزارش، این روابط عمومی توضیحات اداره کل میراث فرهنگی خوزستان را نسبت به حفاری های غیرمجاز در شوش دریافت کرده و البته آن را با محتوایی شبیه به یک جوابیه به خبرگزاری مهر ارسال کرده است که توضیحات روابط عمومی سازمان بنا به درخواست خبرنگار مهر منتشر می شود.
در بخشهایی از این نامه آمده است: " در مدت دو سال اخیر با پایش منطقه ای تاکنون سه گروه سازمان یافته از حفاران غیر مجاز که برای انتقال اشیای فرهنگی به سایر استان ها و برای خروج از مرز عمل می کردند به دستگاه قضایی تسلیم شده اند نکته قابل توجه اینکه، بنا به اعتراف مجرمین هماهنگی حفاران غیر مجاز برای شناسایی منطقه های حساس خوزستان از طریق مراجعه به اخبار حفاری های منعکس شده در بعضی از وب سایت ها می باشد . نکته مهم دیگر آنکه هرگونه اطلاع رسانی بی موقع یا غلط و انعکاس رسانه ای آن بدون اطلاع قبلی به مراجع ذیصلاح و رسمی و یگان حفاظت موجب مخدوش شدن چند ماه پایش یک منطقه و یا مجموعه ای از تپه ها خواهد شد و این اطلا ع رسانی بی موقع رسانه ای موجب می شود متخلفان روش های خود را تغییر داده و پیچیده تر کنند که دسترسی به آنها را مشکل تر می کند چون سازمان میراث فرهنگی روش مخبرین محلی و خبرگیرهای سازمان یافته را تعقیب می کند که این کانال ، مطمئن ترین روش برای برخورد با متخلفان است با این روش اطلاع رسانی قبل از مطلع کردن مراجع ذیصلاح ، عده ای آگاهانه یا نا آگاهانه آب به آسیاب حفاران غیر مجاز ریخته و پایش های یگان و نیروهای اطلاعاتی مربوطه را با اطلاع رسانی بی موقع عقیمم می کنند."
در توضیح این بخش از نامه باید گفت که خبرنگار مهر پیش از انتشار این خبر خواستار توضیح مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان و سازمان کل شده بود اما هیچ یک پاسخ نمی دادند. بنابراین اگر سیاست بر این است که چنین اخباری با مصلحت منتشر شود به طور حتم باید مسئولان مربوطه حساسیت بیشتری نسبت به آن داشته و به محض اطلاع یافتن خبرنگار توضیحات مربوطه را بدهند. از سوی دیگر چه سیاستی می توان اتخاذ کرد زمانی که حفاران کار خود را تمام کرده و عملیاتشان را با موفقیت به پایان رسانده اند؟ چرا تا به حال گزارش مبسوطی از این موضوع به خبرنگاران به عنوان نماینده افکار عمومی به صورت علنی و یا غیرعلنی داده نشده است آیا جز این است که چند نفر نیروی یگان حفاظت از مهمترین شهر تاریخی کشور به دلیل عدم پرداخت حقوق به موقع خود، در نگهبانی از چندین هکتار محوطه باستانی کم کاری می کنند؟
در بخش دیگری از این نامه آمده است:" تعداد تپه های باستانی که در تمام سطح استان خوزستان پراکنده اند بسیار زیادند و گشت زنی با امکانات موجود و پایش های منطقه ای در مورد کلیه مناطق حساس همواره و بدون وقفه ادامه دارد و در مناطق ویژه قریب چهار هزار گشت زنی برابر گزارش یگان در یک منطقه می رسد."
چرا سازمان میراث فرهنگی در این بخش از نامه خود نیاورده است که تعداد کل نیروهای یگان حفاظت از میراث فرهنگی شوش ده نفر هستند که از این تعداد برخی کارهای دفتری انجام می دهند؟ چطور است که یگان حفاظت از میراث فرهنگی در شوش در گفتگو با خبرنگاران از حقوق کم و نیروی حفاظتی کم انتقاد می کنند اما سازمان میراث فرهنگی اقدامات گشت زنی و نیروی انسانی این واحد را بسیار زیاد و مثبت ارزیابی می کند؟ حتی اگر تا این حد نیروی یگان موفق عمل می کند پس چرا در ایوان کرخه و یا شهر صنعتگران و ... جلوی چشم یگان تعرض می شود؟
در بند دیگری از این نامه آمده است:" در خصوص پیگیری حفاری غیر مجاز و دستگیری حفار غیر مجاز قابل توجه است که حفار می بایست در حین حفاری و با حضور ضابط قضایی قوه قضایی دستگیر شود که در غیر این صورت دستگیری فرد ارزش قانونی ندارد. بلافاصله بعد از شروع حفاری نمی توان حفار را دستگیر کرد چون حفاران غیر مجاز معمولاً افراد محلی را با مبلغ اندکی تطمیع و وادار به کاوش و حفاری شده اند و با دستگیری فوری یک فرد حفار امکان دسترسی به سرنخ های اصلی باند قاچاق اشیاء فرهنگی قطع می شود از این رو بعضاً دیده می شود که محلی توسط حفاران غیر مجاز در یک منطقه غیر حساس حفاری شده و به ظاهر هیچ ارگانی نسبت به دستگیری خاطیان اقدام ننموده در صورتی که حفاران غیر محسوس تحت پایش هستند که این امر در نهایتاً منجر به دستگیری تمام گروه خواهد شد و این روش کلاسیک از سایر روش های دفعی به ایجاد مصونیت بیشتری منجر می شود و حفاظت را پایدار تر می کند."
در پاسخ این بخش از نامه باید گفت که چرا این عملیات های غیرمحسوس با گذشت این همه مدت از زمان حفاری های غیرمجاز در محوطه شوش برای دستگیری غیرفوری حفاران به نتیجه ای نرسیده است که آنها با خیال راحت به کار خود ادامه می دهند؟
اما در بخش دیگری از این نامه به یکی از خبرها اشاره شده و آمده که" این تصاویر مربوط به تپه جعفر آباد نیست. همانطور که در عکس مشاهده می شود آثاری مربوط به رویش گیاه تا محل تابش نور خورشید دیده می شود که این دال بر قدیمی بودن حفاری می باشد در صورتیکه در خبر از حفاریها ی اخیر یاد شده که بر اساس مشاهدات میدانی ، هیچ گونه حفاری غیر مجازی در تپه جعفر آباد اخیراً انجام نشده است . عکس منتشر شده با توجه به شرایط آب و هوایی که در آن مشهود است مربوط به گذشته می باشد که فصل رویش گیاه در منطقه را نشان می دهد و زمان سوزاندن زمین های کشاورزی توسط کشاورزان است و که خود عکس شاهدی بر این ادعاست."
تکذیب صحت عکسهای منتشر شده درحالی از سوی سازمان میراث فرهنگی تکذیب می شود که تپه مذکور حفاری شده بخشی از محوطه جعفر آباد است و به جز تپه قبر سید تپه های دیگری مثل خارکوب 1و 2 نیز در آن جا وجود دارد که با مشاهده نقشه توپوگرافی تهیه شده توسط فرانسوی ها، وسعت محوطه و تپه های موجود در منطقه جعفرآباد مشخص می شود. این تصاویر دقیقا مربوط به محوطه جعفر آباد و تپه ای در داخل این محوطه است حال شاید این تپه عنوان جعفرآباد را به همراه نداشته باشد ولیکن تپه ای است که در محوطه جعفرآباد قرار گرفته است.
جالب اینجاست که سازمان، حفاری های انجام شده در شوش را تکذیب می کند و کارشناسان خود را برای بازدید از این محل پس از انتشار گزارش مهر به شهر شوش اعزام می کند درحالی که در این میان هیچ مشورت و یا صحبتی با مطلعان این امر از کشاورزان و مردم محلی گرفته تا دوستداران میراث و کسانی که خود منبع انتشار این اخبار بوده اند، انجام نداده است. درصورتی که شاید لازم باشد با تعاملی که با این افراد انجام میگیرد، پایش ها دقیق تر انجام ارائه شود.
اما روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی در پایان این نامه از سوی اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری خوزستان گفته است که از خبرنگاران دعوت می کند از موارد ذکر شده بازدید کنند.
در پایان اینکه آیا کارشناسان مورد نظر سازمان میراث فرهنگی که طی روزهای اخیر از شوش بازدید کرده اند و صحت و سقم ماجرای حفاری های غیرمجاز را بررسی کرده اند به این موضوع نیز پی برده اند که بیخ گوش اداره و پایگاه میراث فرهنگی شوش به دلیل عدم رسیدگی بخشی از دیواره جبهه گاه غربی کاخ آپادانا فرو ریخته و باعث تخریب بخشی از دیوار حفاظتی شده و میراث فرهنگی هیچ اقدامی نکرده است؟
آیا دیده اند دقیقا روبروی اداره و پایگاه میراث فرهنگی شوش و مقبره دانیال و در محوطه غربی کاخ شاوور که چند وقتی از ثبت آن گذشته است و در وسط شهر شوش قرار دارد یکی از کسانی که سالها پیش به این محوطه تعرض کرده اقدام به تجدید بنا ملک خود کرده و موجب حیرت و تعجب بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی شده است.
آیا دیده اند در محوطه راه آهن شوش به تپه باستانی موجود در راه آهن تعرض عمیقی شده است که آثار آن همچنان وجود دارد. در واقع باید از سازمان میراث فرهنگی پرسید چه جوابی برای اینگونه تعرض ها در منطقه شهری آن هم کنار اداره و پایگاه میراث فرهنگی دارد؟
مدارک و تصاویر مربوط به این گزارش ها در آرشیو خبرگزاری مهر موجود است.
نظر شما