به گزارش خبرنگار مهر، پایین بودن قیمت خرید تضمینی گندم در سال جاری موجب شده گندمکاران، گندم خود را به دلالان بفروشند به نحوی که میزان خرید تضمینی دولت در سال جاری به شدت کاهش یافته و پیش بینی خرید حدود 300 تا 350 هزار تن گندم از کشاورزان همدانی به 70 هزار تن رسبده که این کاهش 300 هزار تنی نشان از بحرانی عمیق در این بخش دارد.
کشاورزان تمایلی به فروش گندم تولیدی خود به دولت نشان نداده‌اند
خرید تضمینی گندم یکی از برنامه‌های دولت در فصل برداشت گندم در سال‌های اخیر بوده است، اما امسال برای نخستین بار کشاورزان عملاً تمایلی به فروش گندم تولیدی خود به دولت نشان نداده‌اند و میزان خرید که همه ساله صدها هزار تن اعلام می‌شد امسال در استان همدان تقلیل یافته است.
هیئت دولت که همه ساله براساس اصل یکصد و بیست و هفتم قانون اساسی مبلغ نهایی خرید تضمینی گندم را تعیین می‌کند مبلغ خرید گندم را در ابتدا 395 تومان تعیین کرد، سپس بعد از اصرار نمایندگان مجلس به 420 تومان افزایش داد، اما این افزایش قیمت نیز نتوانست انگیزه‌ای برای گندمکاران نسبت به تحویل دادن گندم به سیلوهای دولتی ایجاد کند.
گندمکاران در سال‌های گذشته از عملکرد دولت در خرید تضمینی گندم گلایه‌مند بودند
اغلب گندمکاران در سال‌های گذشته از عملکرد دولت در خرید تضمینی گندم گلایه‌مند بودند به طوری که خاطره خوشی از تحویل دادن گندم به سیلو نداشته و از اینکه امسال به دلیل قیمت‌های بالا در بازار دلال‌ها مجبور نیستند گندم‌هایشان را به دولت تحویل دهند، خوشحال هستند.
به گفته کشاورزان، دولت در سال جاری با پایین آوردن نرخ خرید تضمینی گندم، گندمکاران را به شدت متضرر کرده است، زیرا دلالان نیز به نسبت نرخ اعلامی دولت، قیمت‌ها را کاهش دادند و در صورت فروش هر کیلوگندم به قیمت ۴۳۰ تومان به دلالان، باز هم هزینه تمام شده تولید تأمین نمی‌شود.
55 درصد ظرفیت سیلوهای همدان خالی است
مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 13 استان همدان در این خصوص اظهار داشت: مشکل خرید تضمینی گندم تنها مختص استان همدان نیست بلکه در کل کشور خرید این محصول کاهش داشته است.
غلامرضا راد با بیان اینکه خرید تضمینی گندم از 11 تیر ماه آغاز شده است، یادآور شد: با توجه به اینکه امسال خرید تضمینی بسیار جزئی بوده، مجبوریم از گندم وارداتی برای پر کردن سیلوها استفاده کنیم.
وی اضافه کرد: با این میزان خرید تضمینی و واردات گندم تا کنون تنها 40 تا 45 درصد از ظرفیت سیلوهای استان پر شده است.
حدود 70 هزار تن گندم در سیلوها ذخیره شده است
وی با بیان اینکه ظرفیت سیلوهای استان 161 هزار تن است، افزود: استان همدان در زمینه ذخیره گندم مشکلی ندارد و تاکنون حدود 70 هزار تن گندم در سیلوها ذخیره شده است.
مدیرعامل شرکت غله و خدمات بازرگانی منطقه 13 استان همدان با اشاره به اینکه هم اکنون در حال ذخیره گندم در سیلوها هستیم، اظهار داشت: علاوه بر عدم رغبت کشاورزان نسبت به فروش گندم خود به دولت، خشکسالی و عدم بارندگی نیز در سال جاری سبب کاهش گندم شده که این موضوع هم از دلایل افت خرید تضمینی به شمار می‌آید.
غلامرضا راد با بیان اینکه کشاورز گندم خود را به اشخاصی که بهتر و مناسب‌تر بخرند می‌فروشد، افزود: در واقع این قیمت است که تعیین می‌کند کشاورز محصول خود را به چه شخصی بفروشد.
واسطه ها گندم را با قیمتی توافقی و بیشتر از مصوب دولت خریداری می کنند
راد با اشاره به عدم رغبت گندمکاران نسبت به فروش محصول خود به دولت اظهار داشت: کارخانجات آرد، واسطه‌های داخل و خارج از استان همدان، گندم را به صورت مستقیم از کشاورزان با قیمتی توافقی و بیشتر از مصوب دولت خریداری کرده‌اند.
وی یادآور شد: سازمان جهاد کشاورزی استان پیش‌بینی خرید 300 تا 360 هزار تن گندم را داشته است، اما به دلیل تفاوت قیمت بازار آزاد و نرخ خرید تضمینی تاکنون این امر تحقق نیافته چرا که با این قیمت کشاورزان تمایل به تحویل گندم به دولت ندارند.
همدان ظرفیت ذخیره‌سازی 600 هزار تن گندم را دارد
وی از خرید حدود 35 هزار تن گندم توسط کارخانجات استان خبر داد و گفت: استان همدان در مجموع با وجود انبارهای کارخانجات، بخش خصوصی و بخش دولتی ظرفیت ذخیره‌سازی 600 هزار تن گندم را دارد.
رئیس سازمان تعاون روستایی استان همدان نیز از خرید حدود 21 هزار تن گندم به صورت توافقی در مراکز خرید از کشاورزان خبر داد و گفت: به دلیل تفاوت قیمت بازار آزاد با خرید تضمینی گندم در این استان کسی برای تحویل گندم به مراکز خرید تعاونی روستایی مراجعه نکرده است.
رضا عباسی اضافه کرد: برای خرید تضمینی گندم امسال هزینه حمل نیز تعلق نمی‌گرفت.
مراکز خرید تضمینی گندم در همدان مشتری ندارند
عباسی در ادامه اضافه کرد: امسال 48 مرکز خرید تضمینی گندم پیش بینی شده بود که تاکنون این مراکز هیچ خرید تضمینی نداشته‌اند و تنها به صورت توافقی خرید شده است.
کارشناسان نیز می‌گویند که معمولاً در هر سال زراعی متوسط برداشت گندم از واحد سطح برای گندم آبی 4 هزار و 400 کیلوگرم و برای گندم دیم یک هزار و 100 کیلوگرم است، اما امسال به دلیل شرایط جوی این عملکرد از واحد سطح محقق نشده و گندم تولیدی در کشور و استان همدان بسیار کاهش یافته است.
مدیر زراعت سازمان جهاد کشاورزی استان همدان در این زمینه اظهار داشت: امسال بر خلاف سال‌های گذشته برآورد تولید گندم از مزارع استان همدان بسیار کاهش یافت به طوری که پیش‌بینی ابتدایی 700 هزار تن بود که با پیش آمدن شرایط کمبود بارش و گرمی هوا برآورد تولید به 500 تا 521 هزار تن رسید.
رشد گندم از فاز رویشی به زایشی رفت و گندم‌ها کوتاه شدند
شهرام پرورش افزود: به علت قطع بارندگی در اردیبهشت‌ماه سال‌جاری و افزایش یکباره دما، رشد گندم از فاز رویشی به زایشی رفت و گندم‌ها کوتاه شدند.
وی ادامه داد: اگر دما ملایم بود و افزایش نمی‌یافت اجازه می‌داد گندم رشد رویشی خود را کامل کند؛ البته فقر خاک، نوع بذر و تنش سرد نیز در برخی مناطق باعث کاهش عملکرد گندم می شود.
پرورش اضافه کرد: برآورد برای برداشت گندم از برآورد اولیه کمتر است به طوری که در ابتدا 700 هزار تن، سپس 500 هزار تن برآورد شده است.
سطح زیر کشت گندم آبی افزایش داشته است
براساس پیش‌بینی‌های سازمان جهاد کشاورزی استان همدان گندم امسال کاهش دو هزار هکتاری را نسبت به سال گذشته تجربه کرده است و سطح زیر کشت آن به 406 هزار و 400 هکتار رسیده است این در حالی است که سطح زیر کشت گندم آبی از 76 هزار و 300 هزار هکتار به 86 هزار و 400 هکتار افزایش داشته و گندم دیم کاهش سطح زیر کشت داشته است.
ناگفته پیداست گندم به عنوان غذای اصلی مردم نقش بسیار حساسی در تغذیه و فرآورده‌های اصلی دارد و از محصولات مهم و استراتژیک کشاورزی به شمار می‌آید اما این روزها شاخص اقتصادی قیمت بر خرید و فروش این محصول استراتژیک دخالت مستقیم دارد و سبب شده تا نگاه کشاورزان به دست و جیب‌های خریدارانی گاه از جنس دولت و گاه واسطه‌ها معطوف شود. در این میان شنیدن درد دل‌های کشاورزانی که ماه‌ها برای به ثمر رسیدن دسترنج خود خون دل خورده‌اند حاکی از آشفتگی در این زمینه دارد.
در حال حاضر قیمت گندم دولتی از آزاد ارزان‌تر است
یکی از گندمکاران استان همدان نیز با بیان اینکه در حال حاضر قیمت گندم دولتی از آزاد ارزان‌تر است، گفت: کشت این محصول با هزینه‌های سنگینی از جمله چندین بار سم پاشی و آب‌رسانی بیشتر جواب نمی‌دهد.
عبدالحسین صفری گفت: قیمت بالای جو به عنوان نهاده دامی سبب شده دامداران به جای این محصول، گندم را که قیمت کمتری نسبت به جو دارد خریداری و مورد استفاده دام‌ها قرار دهند.
صفری اظهار داشت: در حال حاضر هزینه‌های کشاورزی بالاست و کشاورزان محصولات خود را به مرغداری و دامداری‌ها می فروشند تا خرج خود را جبران کنند.
وی اضافه کرد: با این وضعیت عمده ناراحتی کشاورزان این است که با افزایش نرخ تمامی نهاده‌های کشاورزی و در حالی که قیمت تمام شده گندم بالای 400 تومان است چگونه دولت قیمت خرید تضمینی گندم را از 420 تومان اعلام کرده است.
برنامه‌ریزی‌های نادرست گندمکاران را با مشکل مواجه کرده است
این کشاورز با اشاره به برگزاری جشن خودکفایی گندم در سال‌های گذشته یادآور شد: وقتی کشور در تولید گندم به خودکفایی رسید این امر ایران را از وابستگی نجات داد اما امروز با برنامه‌ریزی‌های نادرست گندمکاران با مشکل مواجه شده اند.
وی ادامه داد: مشکلات عدیده‌ای که گندمکاران با آن مواجه هستند رغبت کشاورزان را به کشت این محصول استراتژیک کاهش داده و چه بسا ممکن است کشور در سال‌های آینده با بحران کمبود گندم مواجه شود.
صفری با بیان اینکه قیمت خرید تضمینی باعث نابودی گندم شد، اضافه کرد: با توجه به تحریم‌ها و فشارهای اقتصادی از طرف دشمنان باید مسئولان امر چاره ای برای نجات از این بحران بیندیشند، در غیر این صورت تولید این محصول استراتژیک سال آینده کاهش چشمگیری داشته و به کشورهای دیگر وابسته خواهیم بود.
کشت جو و یونجه جایگزین گندم می‌شود
وی با انتقاد از اینکه بخش کشاورزی همدان مظلوم واقع شده، گفت: متأسفانه به دلیل وضعیت و بحرانی که به وجود آمده کشاورزان به دنبال جایگزین کردن کشت یونجه و جو به جای گندم برای سال آینده هستند.
صفری افزود: در حالی که بخش کشاورزی اشتغال و ارزش افزوده بالایی را برای استان به دنبال دارد اما با وجود این شرایط، وضعیت بخش کشاورزی ضعیف تر می‌شود.
یکی از کشاورزان شهرستان بهار نیز گفت: استان همدان در زمینه تولیدات کشاورزی از استان‌های مطرح کشور است و با شرایط به وجود آمده موجی از نگرانی در میان کشاورزان ایجاد شده است.
نرخ سال جاری با هزینه‌ها انجام شده فاصله فراوان دارد
نادر امینی افزود: نرخ اعلام شده از جانب دولت در سال گذشته نیز با هزینه‌هایی که کشاورزان انجام داده بودند همخوانی نداشت، اما نرخ سال جاری با هزینه‌ها انجام شده فاصله فراوان دارد.
وی بیان داشت: کشاورزان درآمد روزانه و یا ماهیانه ندارند، بنابراین باید تا زمان رسیدن فصل برداشت از دیگران قرض کنند، حال با این رقم خریدگندم، بدهکاری کشاورزان چندین برابر شده است.
این کشاورز اضافه کرد: در برخی موارد مرغداران با حضور در سر مزارع، گندم کشاورزان را بالاتر از قیمت دولتی برای مصرف در مرغداری به جای سویا خریداری می‌کنند.
کشاورزان تمایلی به تحویل گندم به سیلوها ندارند
یکی دیگر از کشاورزان نیز اظهار داشت: قیمت تمام شده تولید یک کیلوگرم گندم با توجه به گرانی‌های اخیر کود و سموم کشاورزی، هزینه ماشین‌آلات، سوخت و حمل و نقل بیش از 500 تومان است، اما دولت برای خرید گندم استاندارد تنها 420 تومان تعیین کرده که این امر یکی از مهمترین دلایل تمایل نداشتن گندمکاران به تحویل دادن گندم تولیدی به سیلوهای دولتی است.
موسی تقوی افزود: برای تولید گندم استاندارد باید دو بار عملیات سمپاشی و مبارزه با سن زدگی را انجام داد و با توجه به اینکه قیمت هر کیسه کود شیمیایی از شش هزار تومان به بیش از 30 هزار تومان رسیده است برای تولید گندم هزینه‌های بسیاری متحمل شده‌ایم.
وی با بیان اینکه در سال گذشته با هزینه‌های کمتری گندم تولید کردیم، گفت: از طرف دیگر عملکرد در واحد سطح هم بیشتر بود اما امسال به دلیل اینکه بارش کم ساقه‌های گندم کوتاه شد و علی‌رغم اینکه گندم تولیدی استاندارد بود، اما میزان تولید کاهش یافت.
خطر افت شدید کشت گندم در استان همدان جدی است
پرواضح استکه این وضعیت چنانچه با تدبیر سریع دولت خاتمه پیدا نکند به طور یقین در سطح زیر کشت گندم استان همدان در سال آینده تأثیر منفی خواهد داشت و با این تفاسیر اگر کشاورزان نتوانند گندم خود را با قیمت متناسب با افزایش نرخ نهاده‌های کشاورزی به فروش برسانند در سال آینده شاهد افت شدید کشت گندم در استان همدان خواهیم بود و از طرفی کشاورزان نیز به دلیل بدهکاری‌های فراوان و عدم توانایی در پرداخت آنها با مشکلات فراوانی مواجه خواهند شد.
از آنجایی که استان همدان از استان‌های مطرح کشور در بخش کشاورزی است و با توجه به اینکه این بخش حدود 30 درصد سهم اشتغال و 28 درصد ارزش افزوده استان را به خود اختصاص داده، انتظار می‌رود با این روند و بروز مشکلاتی که گریبانگیر گندمکاران شده مسئولین دولتی و نمایندگان استان همدان نسبت به رفع مشکلات آنان اقدامات لازم را انجام دهند.
_______
گزارش از: طاهره شهابی
نظر شما