به گزارش خبرنگار مهر، فریده فرجام نویسنده «مهمان‌های ناخوانده» اولین کتابی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در سابقه فعالیتش منتشر کرده است، با حضور در ایران در نشستی صمیمانه در کتابخانه مرجع به سوال‌های علاقه‌مندان آثارش پاسخ گفت.
در این نشست که از ساعت 15 تا 17 دیروز دوشنبه 20 شهریور در محل کتابخانه برگزار شد فریده فرجام درباره فعالیت‌های ادبی خود و همچنین ادبیات فولکلور در کشورهای مختلف از جمله ایران به ایراد سخن پرداخت.
فرجام که بیش از 40 سال است خارج از ایران زندگی می‌کند و به تازگی در ایران حاضر شده است، با ذکر مثالی از یک داستان فولکلور که پایان آن در گذر زمان تغییر کرده است گفت: نباید داستان‌های فولکلور به خواست افراد دچار تغییر شوند.
در همین زمینه نوش‌آفرین انصاری نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان نیز گفت: باید یک نهاد پژوهشی در این زمینه فعال باشد که روایت‌های مختلف از داستان‌های فولکلور را گردآوری کرده و تاثیر گذر زمان بر آنها را نیز بررسی و مشخص کند. همچنین این مرکز می‌تواند از تحریف و تغییر داستان‌های فولکلور جلوگیری کرده و نسخه اصل آنها را شناسایی کند.
فرجام در بخش دیگر این نشست با ذکر خاطره‌ای از قصه‌گویی‌اش برای فرزندانش گفت: آن زمان که فرزندان من کوچک بودند تا این اندازه کتاب برای کودکان نبود و من خودم برایشان داستان می‌ساختم و تعریف می‌کردم. فردای آن روز بچه‌ها از من می‌خواستند که باز هم همان قصه را تعریف کنم، ولی من که یادم نمی‌آمد جزئیات داستان شب قبل چه بود، ماجرای جدیدی را تعریف می‌کردم که بچه‌ها اعتراض می‌کردند که نخیر داستان اینگونه نبود. همین مساله باعث شد که به فکر نوشتن داستان‌ها بیفتم.
انصاری نیز درباره لزوم خواندن کتاب برای بچه‌ها توضیح داد: این روزها به کتاب خواندن برای بچه‌ها بسیار اهمیت داده می‌شود و دیگر نباید به ادبیات شفاهی بسنده کرد. همچنین لازم است واژه‌های سخت را هم به بچه‌ها یاد بدهیم و همه متون را ساده‌سازی نکنیم. در یک پژوهشی مشخص شده آن بچه‌هایی که برایشان متن‌های سخت خوانده شده در آینده مهارت‌های بیشتری در خواندن و نوشتن دارند.
وی ادامه داد: همچنین یکی از همکاران ما تئوری‌ای دارد که می‌گوید تنها روی مناسب‌سازی منابع تمرکز نکنیم، بلکه باید بتوانیم روی مناسب‌سازی ذهن انسان کار کنیم و انسان‌هایی داشته باشیم که خودشان بتوانند از بین منابع مختلف بهترین‌ها را انتخاب کنند. تشخیص منابع درست مهارتی است که باید آموخته شود.
در این نشست فرجام درباره اینکه به عنوان یک نویسنده زمانی که می‌نویسد به سن مخاطبان فکر نمی‌کند، بیان کرد: من نویسنده‌ام و کار نویسندگی‌ام را می‌کنم و موقعی که می‌نویسم به سن و سال مخاطب فکر نمی‌کنم و این کارشناسان هستند که بعدا می‌گویند این کتاب برای چه سنی مناسب است. برخی از آثارم هم برای بزرگسالان مناسب است هم بچه‌ها. درباره ساده‌سازی واژه‌ها و متن هم باید بگویم به این کار اعتقادی ندارم که باید همه واژه‌ها را ساده کرد؛ این دست‌کم گرفتن و حتی بی‌احترامی به شعور بچه‌هاست.
وی ادامه داد: من وقتی بچه بودم پدرم می‌خواست که از روی سعدی مشق بنویسم و با اینکه معنی واژه‌ها را نمی‌دانستم این کار را انجام می‌دادم. من سعدی‌شناس نشدم ولی آن نوشتن‌ها و خواندن‌ها در ذهنم تاثیر مثبت گذاشت.
نویسنده کتاب «مهمام ناخوانده» در توصیه به بچه‌ها و والدینشان نیز گفت: بچه‌ها باید بتوانند در آزادی بنویسند. والدین نباید بچه‌ها را تحقیر کنند و جلوی تجربه کردن آنها را بگیرند. به والدین توصیه می‌کنم متن‌هایی که بچه‌ها می‌نویسند نگه دارند و در آینده آنها را بچه‌هایشان بدهند تا بخوانند و ببینند چقدر نگارششان تغییر کرده است.
نوش‌آفرین انصاری نیز گفت: شعرخوانی از آثار قدما با انتخاب درست از شعرها خیلی تاثیر مثبتی روی ذهن بچه‌ها دارد. والدین بهتر است شخصیت‌های مختلف ادبیات را وارد زندگی بچه‌هایشان کنند. همچنین نقش پدر در رشد مهارت خواندن فرزندان خیلی مهم است و پدران نباید از این وظیفه کناره‌گیری کرد و آن را جزو وظایف مادران بدانند.
فریده فرجام با ذکر خاطره‌ای از پدرش و ارتباطی که با فرهنگ و ادبیات داشته است، بیان کرد: پدرم وقتی ایران را به مقصد هلند ترک کرد 3 هزار جلد کتاب با خودش آورد که این موضوع برای دوستانم خیلی عجیب بود. من و پدرم تا سن 106 سالگی‌اش سعدی می‌خواندیم و این وابستگی به فرهنگ و ادبیات تا آخرین لحظات عمرش وجود داشت. او کتاب‌های نایابش را به «لیدن» بخشید.
نوش‌آفرین انصاری در بخش پایانی این نشست درباره سنت کتابخوانی تشریح کرد: زندگی با موبایل و کامپیوتر را غرب تنها به ما تحمیل کرده است. مردم غرب با تنهایی سازگار هستند و می‌توانند ساعت‌های طولانی در مقابل تلویزیون یا کامپیوتر بنشینند بدون اینکه ضرورتی برای ارتباط با دیگران احساس کنند، ولی جامعه ایرانی لازم نیست مثل آنها از این تکنولوژی‌ها استفاده کند. مفهوم خانواده و سنت‌ها نباید قربانی تکنولوژی شود. کتابخوانی و باهم خواندن نقش کلیدی‌ای در حفظ سنت‌ها و ساختار خانواده دارد.
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوان از سال 1344 فعالیت‌های خود را آغاز کرده و کتاب «مهمان‌های ناخوانده» فریده فرجام اولین کتابی است که توسط انتشارات آن در سال 1345 به چاپ رسیده است.
از این اثر ماندگار در عرصه ادبیات کودک و نوجوان در همه این سال‌ها اقتباس‌های زیادی صورت گرفته و کتاب‌ها، آثار سینمایی، رادیو تلویزیونی، نمایش‌ها و آثار صوتی متعددی ساخته شده است.
کتاب مهمان‌های ناخوانده طی 46 سال گذشته 16 بار توسط کانون تجدید چاپ شده و 342 هزار نسخه از این اثر در اختیار خانواده‌‌های ایرانی قرار گرفته است.
همچنین کتاب الکترونیک فارسی، انگلیسی «مهمان‌های ناخوانده» نیز در سال 1377 برای گروه سنی الف و ب (سال‌های اول تا سوم دبستان) در کانون تولید شده است.
داستان این کتاب درباره پیرزنی است که در ده کوچکی زندگی می‌کرد. یک شب باران تندی بارید و پیرزن که می‌خواست برود زیر لحاف و گرم شود، چندبار صدای تق تق در را شنید و هر بار با یک مهمان ناخوانده‌ای روبه‌رو شد.
این نویسنده پیشکسوت کتاب‌های کودکان، پس از سال‌ها زندگی در خارج از کشور چند ماهی است که به ایران سفر کرده و قرار است کتاب‌های جدیدی از او منتشر شود.
نظر شما