به گزارش خبرنگار مهر، نخستین نشست از سلسله برنامه‌های "سینما اندیشه" روزگذشته با بررسی فیلم سینمایی "مهاجر" ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا در دفتر مرکزی جبهه فکری انقلاب اسلامی برگزار شد.
در این نشست هادی مقدم‌دوست با اشاره به نقاط قوت فیلمنامه "مهاجر" تأکید کرد: در فیلم سینمایی مهاجر از منظر فیلمنامه عنصر ارزشمندی وجود دارد و آن شناخت و مطالعه دقیق هواپیماهای شناسایی معروف به مهاجر توسط فیلمنامه‌نویس است. وی افزود: از این منظر حتی به نظر می‌رسد فیلم اثری درباره فناوری باشد، کمااینکه هست اما فقط این نیست و در این مرحله متوقف نمانده است.
فیلمنامه‌نویس مجموعه تلویزیونی "وضعیت سفید" در ادامه تأکید کرد: اینکه نویسنده‌ای به پدیده‌های تازه و جدید توجه داشته باشد و روی آن مطالعه کند خود به خود تبدیل به نقطه درخشانی در فیلمنامه می‌شود.
مقدم‌دوست با اشاره به فیلمنامه "مهاجر" ادامه داد: ابراهیم حاتمی‌کیا هم در مقام نویسنده فیلمنامه این فیلم روی ابعاد مختلف پدیده‌ای مانند این هواپیماهای کوچک شناسایی تمرکز کرده و متوجه نکته‌ای به نام پاس دادن در پروسه هدایت این پرنده شده‌است. اینکه دو نفر بدون دیدن یکدیگر بتوانند با هم در ارتباط باشند نکته‌ای است که حاتمی‌کیا به خوبی در این ابزار متوجه آن شده و در فیلمنامه آن را پرداخت کرده است.
وی افزود: پرورش ایده دقیقاً به همین معناست. یعنی شما در مواجهه با پدیده‌ای تازه و نو به‌عنوان فیلمنامه‌نویس بتوانید استعدادهای آن را برای پرداختن به روابط انسانی استخراج کنید.
مقدم‌دوست در ادامه با اشاره به بحث فرم و محتوا در میان برخی منتقدان گفت: این بحث را از اساس غلط می‌دانم و معتقدم در سینما هم مانند سایر پدیده‌ها با دو وجه صورت و معنا مواجهیم و نه فرم و محتوا. در فیلم مهاجر هم شاهد صورتی از یک پدیده فنی هستیم که می‌توان معانی انسانی از آن استخراج کرد. مانند شاعری که از صورت کلمه دریا معنای صبر و سعه‌صدر را به ماطب خود ارائه می‌کند.
وی افزود: از این منظر به کار بردن عبارت فرم برایم کاملاً بی‌معناست. مگر اینکه مانند محتوا، فرم را هم ترجمه کنیم و عبارت دیگری برای‌آن به کار بریم. این فیلمنامه‌نویس درباره تفاوت سینمای دفاع مقدس و سینمای ضدجنگ و نیز تعریف فیلم "مهاجر" از این منظر گفت: به جرأت می‌توان این فیلم ابراهیم حاتمی‌کیا را متعلق به سینمای دفاع مقدس دانست و نمی‌توان آن را سینمای ضدجنگ محسوب کرد. اندیشه‌ای که در این اثر از سوی فیلمنامه‌نویس و کارگردان مراد شده اندیشه‌ای کاملاً متصل به تفکر دفاع مقدس است.
وی افزود: هر فیلم دیگری هم که اندیشه و ارزش‌هایش برآمده از حماسه و معانی مرتبط با جنگ هشت ساله باشد قطعاً فیلمی متعلق به سینمای دفاع مقدس محسوب می‌شود. حتی فیلم ضعیفی که در این حوزه به اندیشه ناب دفاع مقدس اتکا داشته باشد بازهم فیلمی متعلق به این سینماست.
مقدم‌دوست تصریح کرد: مفاهیم جاری در قاموس دفاع مقدس باعث تفاوت یک فیلم دفاع مقدسی با یک اثر جنگی می‌شود. دفاع مقدس به‌واسطه ارتباطی که با فرهنگ دینی و ملی ما دارد دارای نشانه‌هایی مشخص است که به‌عنوان مثال در همین فیلم "مهاجر" شاهد این نشانه‌ها هستیم. وی افزود: در فیلم "مهاجر" بیش از آنکه اساس کار فیلمساز بر حرف و دیالوگ باشد بر کار و پیشبرد داستان است و همین باعث تعریف درست مفاهیمی چون ایثار، شهادت و از همه مهم‌تر بحث "تکلیف" می‌شود.
مقدم‌دوست تأکید کرد: اهتمام فیلنامه‌نویس این فیلم در تعریف صحیح روابط و نیز شخصیت‌پردازی درست از دیگر امتیازات این اثر است. در کنار این‌ها توجه ویژه به پدیده محوری داستان یعنی پرنده‌های شناسایی مهاجر کمک کرده است فیلمنامه از نظر مضمونی به تکامل و پویایی بیشتری برسد.
نظر شما