به گزارش خبرنگار مهر، کرمان بزرگترین سطح زیر کشت محصولات باغی کشور را به خود اختصاص داده است و در این میان 64 هزار هکتار نخلستان در 13 شهرستان کرمان وجود دارد و شهر بم مرکز تولید خرمای استان کرمان محسوب نمی شود.
خرمای مضافتی بم شهرت جهانی دارد و به با کیفیتترین خرمای ایران مشهور است، این درحالی است که کرمان از نظر سطح زیر کشت خرما و تولید این محصول در ایران جایگاه ویژه ای دارد و از سوی دیگر باید گفت که ایران پس از مصر دومین تولید کننده این محصول در جهان است با این وجود عدم ساماندهی مناسب تولید، فرآوری و بازار یابی این محصول را از ایده آل های جهانی دور کرده است.
لبخند در لبان خرماکاران نشست
کشاورزان خرما کار کرمانی که طی سالهای اخیر با مشکلات مختلف از جمله فروش نرفتن محصول مواجه بوده اند در سال جاری شاهد تحولی چشمگیر در فروش و بازاریابی این محصول بوده اند و گفته می شود با پیگیریهای مسئولان استان کرمان و نمایندگان مجلس در نهایت امسال کشاورزان کرمانی نفسی راحت پس از برداشت محصول کشیده اند و در مقایسه با سال گذشته نرخ فروش این محصول که حالت نزولی و پائین نرخ تمام شده تولید داشت حالت منطقی به خود گرفته و کشاورزان پس از چندین سال طعم شیرین سوددهی را نیز چشیدند.
سالهای قبل علاوه بر اینکه کشاورزان ماهها مجبور بودند تا محصول را در سردخانه ها انبار کنند و با مشکل نقدینگی مواجه می شدند با مشکلاتی از جمله خشکیدگی خوشه های خرما، آفت زنجره خرما، دلال بازی نیز مواجه بودند که به نظر می رسد در سال جاری این مشکلات در استان کرمان کاهش چشمگیر داشته است.
اما مهمترین عامل رفع مشکلات کشاورزان کرمانی به نظر می رسد درمانی مقطعی بوده است بطوریکه دولت با اختصاص بودجه ای مناسب خرمای تولیدی را برای مصرف در ادارات و دستگاههای دولتی خریداری کرده است که احتمالا در راستای طرح قدیمی استفاده خرما بجای قند در مدارس و ادارات دولتی انجام شده است.
فرصتی برای بازاریابی محصول
به این ترتیب شاید سال جاری فرصتی مناسب باشد برای دست اندرکاران این محصول تا با خیالی آسوده نسبت به ایجاد سازو کار مناسب برای بازاریابی و ساماندهی محصول خرما اقدام کنند.
هر چند مهمترین مصرف کننده خرما کشورهای مسلمان در آستانه ماه رمضان محسوب می شوند اما بازارهایی دست نخورده ای همچون بازار خاور دور نیز وجود دارد که می توان با برنامه ریزی مناسب در راستای ایجاد پویایی مناسب در اقتصاد خرما گام برداشت.
نماینده مردم شهرستانهای شرق کرمان در گفتگو با خبرنگار مهر اظهارداشت: اقتصاد مردم شهرستانهای بم، ریگان، فهرج، نرماشیر بر اساس تولید خرما استوار است و این اقتصاد تک محصولی و عدم جایگزینی آن مشکلاتی را برای کشاورزان طی سالهای اخیر در پی داشته است.
حجت الاسلام محمد غضنفری افزود: از سوی دیگر بروز پدیده خشکیدگی خوشه های خرما نیز به دردسری دیگر برای کشاورزان تبدیل شده بود که رفع این مشکل نیاز به کارهای تحقیقاتی داشت هر چند که مهمترین عامل در بروز این پدیده گرمای زودهنگام و تغییر اقلیم منطقه بود با این وجود در سال جاری نه افت قیمت را داشتیم و نه فروش نرفتن خرما بلکه می توان گفت که کشاورزان در مقایسه با سالهای قبل وضعیت بسیار بهتری دارند.
وی افزود: با پیگیریهای صورت گرفته بودجه ای از سوی دولت برای خرید محصول اختصاص یافت و همین اختصاص بوده باعث شد قیمتها تا حدودی بهبود یابد و دست دلالان نیز از بازار کوتاه شود.
بم کانون رطب مضافتی ایران
وی خواستار توجه بیشتر بخش تحقیقاتی در خصوص مبارزه با آفات شد و گفت: بم از مهمترین کانونهای تولید خرما در کشور است و باید با بازار یابی مناسب و کنترل بازار این محصول زمینه ای برای افزایش توان اقتصادی مردم شود.
وی خرما را از مهمترین سرمایه های بومی و ملی منطقه دانست و گفت: حمایت از کشاورزان برای توسعه این صنعت بسیار مهم است.
محمد عیاری نژاد، فعال بخش خرما و تولید کننده و صادر کننده این محصول گفت: شرایط در سال جاری به کشاورزان به خصوص خرده مالکان بسیار مطلوب تر از سالهای قبل است و در واقع بعد از چندین سال مشکل نقدینگی کشاورزان برطرف شده است و با توجه به افزایش برداشت محصول به دلیل کاهش خشکیدگی خوشه های خرما می توان در بهبود وضعیت در سال جاری امید داشت اما نمی توان گفت مشکل برای سالهای بعد نیز برطرف شده است.
وی ادامه داد: در واقع باید ساز و کارهای موجود برای تولید صادرات محور بهبود یابد چون ایران یکی بزرگترین تولید کننده محصول خرما است و بازار داخلی نمی تواند تمام محصول را پوشش دهد.
خرمای ایران برند جهانی ندارد
وی گفت: هم اکنون خرمای برخی کشورها که از کیفیت بسیار پائینی نیز برخوردار است به خوبی در کشورهای مختلف فروش می رود اما نرخ جهانی خرمای ایران پائین است و دلیل اصلی آن عدم معرفی برند جهانی در این خصوص است.
وی افزود: با این وجود چین و آسیای دور طی سال گذشته مکان خوبی برای صادرات معرفی شده است و بخشی از محصول نیز در این مناطق فروش رفته است که باید برای حفظ این بازار برنامه ریزی کرد.
وی عدم بسته بندی مناسب را یکی از دلایل اصلی عدم بازاریابی مناسب محصول برشمرد و گفت: سالهاست در این خصوص شعار داده می شود اما هیچ گاه کار عملی انجام نشده و همین امر موجب کاهش رونق محصول در سطح جهانی را به دنبال خواهد داشت.
تصویب 80 طرح علمی و افزایش تولید خرما
محمد سلاجقه، کارشناس اقتصاد کشاورزی افزود: خوشبختانه به نظر می رسد مسئولان وزارت کشاورزی در حال گسترش تحقیقات علمی در خصوص بهبود کیفیت محصول هستند.
وی افزود: گفته می شود 80 طرح تحقیقاتی در مرکز تحقیقات خرما تهیه و به زودی دستورالعملهای فنی در این خصوص در اختیار کشاورزان قرار خواهد گرفت.
وی ادامه داد: پیش بینی می شود با بکار گیری این دستورالعملها به زودی شاهد افزایش تولید محصول در واحد سطح و افزایش نسبی کیفیت محصول نیز خواهیم بود.
وی ضروری ترین اقدام برای پویایی اقتصاد خرما را ایجاد صنایع تکمیلی دانست و گفت: از تمام تولیدات خرما حتی پوست درخت هسته خرما نیز می توان بهره برداری اقتصادی برد اما در این خصوص هیچ اقدامی نشده است.
وی افزود: شاید خرما به دلیل شیرینی زیاد کمتر مصرف شود اما باید این محصول را با فراوری به محصولات متعدد و جذاب دیگر تبدیل کرد که می توان به مربای خرما، لواشک خرما، شیره خرما و صدها محصول دیگر اشاره کرد.
به نظر می رسد با توجه به پتانسیلهای بالای تولید خرما در استان کرمان و باید در راستای پویایی این سرمایه ملی و حمایت از کشاورزان کارگروهی ویژه در استان کرمان راه اندازی شود و با تصویب مصوبات لازم اجرا در قالب برنامه ریزیهای مدت دار زمینه شکوفایی اقتصاد شرق استان کرمان مهیا شود.
گزارش: اسما محمودی
نظر شما