به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «تاریخ اجتماعی رسانه‌ها» عصر امروز با حضور اساتید علوم ارتباطات و حسن نمکدوست، مترجم کتاب در فرهنگستان هنر برگزار شد.
در ابتدای مراسم رونمایی و نقد کتاب «تاریخ اجتماعی رسانه‌ها؛ از گوتنبرگ تا اینترنت» نوشته «ایسابریگز و پیتربرک» ترجمه «دکتر حسن نمکدوست»، مهدی محسنیان‌راد به نمایندگی از پروفسور معتمدنژاد که به دلیل کسالت نتوانست در این نشست حاضر شود، ضمن تقدیر از مترجم کتاب، آن را اثری ارزشمند در حوزه تاریخ مطبوعات دانست و به شرح مختصری درباره محتوای کتاب بسنده کرد.
در ادامه این نشست، حسین انتظامی، عضو هیئت نظارت بر مطبوعات ضمن اشاره به شخصیت علمی و محبوب دکتر نمکدوست، «تاریخ اجتماعی رسانه‌ها» را اثری تاثیرگذار از دو محقق برجسته جامعه‌شناسی ارتباطات دانست و خواندن آن به همه کسانی که با رسانه‌ها مرتبط اند توصیه کرد.
وی افزود: «کتاب‌هایی از این دست که ترکیبی از مطالعات کتابخانه‌ای، مرور نظریه‌ها، کرونوگرافی تفصیلی و روندشناسی براساس نقاط عطف هستند بینش‌آفرین‌اند، زیرا ربط نظریه به دو محوری که بستر تاریخی را می‌سازند (پس‌زمینه‌ها و رویدادهای تبعی) و اکتشاف رگه‌های اصلی، ارزش قابل توجهی دارند. از این جهت کتاب حاضر شبیه کتاب‌هایی از جنس «تاریخ بی‌خردی» هستند. هرچند این دو نمونه به لحاظ محتوا تقریبا معکوس یکدیگرند، زیرا یکی نضج گرفتن خرد ستیزی‌های چند عصر را مرور می‌کند و دیگری بالنده شدن جوامع در پرتو تسهیل ارتباطات. اما با خواندن اولی می‌فهمیم که همه بی‌خردی‌های تاریخ، خاستگاه، شرایط، جلوه و نتایج تقریبا یکسانی داشته‌اند که مع‌الاسف مرتبا تکرار می‌شوند و با خواندن دومی در می‌یابیم که ظهور و اوج گیری رسانه‌ها مدل‌های تقریبا مشابه دارد.»
انتظامی در تشریح خلاصه این کتاب، به سه محور اصلی اشاره و تصریح کرد: «اگر بخواهیم کتاب را در سه پاراگراف خلاصه کنیم، باید این محورها را مدنظر قرار بدهیم؛ رسانه و به عبارت بهتر، هر مدیوم رسانه‌ای هرچند برآمده از بستر اجتماعی عصر خود است، اما در پیوندی هم افزا، می‌تواند و توانسته است که زمینه‌ساز تحولات اجتماعی باشد. مثال‌های متعددی که در این کتاب بیان شده است، مؤید این نظریه‌ای است که پیشتر به آن باور داشته ایم.»
وی محور دوم کتاب را نیز این گونه شرح داد: «تولد هر مدیوم رسانه‌ای، اگر چه در ابتدا مورد حسد و بلکه دشمنی دُردانه و سوگلی قبلی بوده است، اما به‌تدریج مدیوم قبلی به این نتیجه رسیده که خصومت را به همزیستی مسالمت آمیز تبدیل کند. البته با ظهور مفهوم چند رسانه‌ای ، همزیستی یاد شده تا حد تقسیم کار و همکاری و هم افزایی بلوغ یافته است و به این شکل، مدل تعامل از یک منتها الیه طیف (خصومت) به منتها الیه دیگر طیف (اتحاد) در حال نقل مکان است.»
مدیرعامل سابق موسسه همشهری در تشریح نکته سوم نیز گفت: «این کتاب که نقشه تحولات رسانه‌ای را از بالا می‌نگرد به پارادایم‌ها و شیفت پارادایم‌ها نیز ناظر است. یکی از کمبودهای امروز فضای رسانه‌ای کشورمان کم اطلاعی از پارادایم غالب است ؛ یعنی مثلا بدون آن که از ظهور و اقتضائات «چندرسانه‌ای» مطلع باشیم هنوز در دوره رقابت یا ارحجیت مدیوم‌ها بازی می‌کنیم. این البته یک مشکل عمومی است. مثلا در تحلیل روابط بین‌الملل و یا تحلیل‌های ژئوپلتیکی اگر همچنان با الگوهای منسوخ شده (مثل جنگ سرد یا گفتمان منفی امنیت) نقشه ژئوپلیتیکی را پهن و تشریح کنیم، مثل آن است که نجوم را بدون توجه به یافته‌های کوپرنیک، براساس مدل بطلمیوس تحلیل کنیم یا با نقشه‌های کتاب‌های جغرافی دوره تحصیل خودمان بخواهیم برای فرزندانمان از جغرافیایی سیاسی سخن بگوییم. ما یک کشور بزرگ در بالای نقشه ایران می‌دیدیم به نام اتحاد جماهیر شوروی، اما امروز فرزندانمان 15 کشور می‌بینند؛ ما در نقشه اروپا دو آلمان و یک یوگسلاوی می‌دیدیم، اما امروز یک آلمان داریم و به جای یوگسلاوی، 5 کشور کوچک نشسته‌اند. این کتاب با مرور سیر تطور پارادایم‌های رسانه‌ای و رسانه‌ای ـ اجتماعی، ما را به شیوه فهم و تحلیل دقیق پدیده‌های مرتبط رهنمون می‌کند.»
انتظامی همچنین با اشاره به طرح ترجمه و انتشار این کتاب در دوران مسئولیت خود در موسسه همشهری، در پایان اظهاراتش پیشنهاد داد موسسه همشهری این کتاب را با قیمت ارزان‌تر منتشر کند تا در اختیار تعداد بیشتری از علاقمندان، دانشجویان و اساتید ارتباطات قرار بگیرد.
در ادامه این نشست نقد و بررسی کتاب با حضور نعمت‌الهب فاضلی، حسین افخمی، یونس شکرخواه و تژا میرفخرایی، همراه با حسن نمکدوست، مترجم کتاب برگزار شد.
در این نشست که از سوی «گروه چند رسانه‌ای» معاونت پژوهشی فرهنگستان هنر برگزار شد، دکتر نصرالله جهانگرد، دکتر گیتا علی‌آبادی، دکتر میرعابدینی، علیرضا محجوب، نماینده مجلس، فرید قاسمی و جمعی از اساتید ارتباطات، دانشجویان و تنی چند از روزنامه‌نگاران حضور داشتند.
کتاب «تاریخ اجتماعی رسانه‌ها؛ از گوتنبرگ تا اینترنت» را انتشارات همشهری منتشر کرده است. در مقدمه مترجم برای کتاب آمده است: «کتاب، دوران آغاز مدرن و اختراع حروف متحرک چاپی و انتشار کتاب‌های چاپی تا پیدایش روزنامه، پست، تلگراف، عکاسی، سینما، تلفن، رادیو، تلویزیون، ماهواره و اینترنت را در بر می‌گیرد؛ رسانه‌هایی که درون مرزهای جغرافیایی و در تعامل با جامعه بلافصل خود متولد شده‌اند و در وهله نخست باید در چنین بستری مطالعه شوند، به سرعت مرزها را در می‌نوردند و خصلت و کارکردی جهانی می‌یابند. روی‌کرد فراگیر نویسندگان کتاب به مفهوم وسایل ارتباطی، حمل‌ونقل را هم شامل می‌شود و از همین رو کنش متقابل انسان‌ها و جامعه‌ها با راه‌ها، راه‌آهن‌ها و آبراهه‌ها و وسایلی هم‌چون کالسکه، قطار، دوچرخه، بالن، کشتی، هواپیما، اتومبیل، زیردریایی و موشک نیز در کتاب کاویده شده است.»
«انقلاب چاپ در گستره تاریخ، رسانه‌ها و گستره همگانی در اروپای آغازِ مدرن، فناوری‌ها و انقلاب‌ها، فرایندها و نقش‌های نو، اطلاعات، آموزش و سرگرمی، چم و خم فضای سایبر و...» برخی عناوین فصل‌های این کتاب است.
نظر شما