به گزارش خبرنگار مهر، روزنامه چاینا دیلی چندی پیش گفتگویی با ژانگ شیان لیانگ نویسنده و شاعر معاصر و مطرح چینی را منتشر کرده بود که در این گفتگو درباره جایگاه ادبیات در جامعه امروز چین، میزان مطالعه آزاد چینی‌ها و نوبل ادبی مو یان صحبت شده است.
آنچه در پی می‌آید، ترجمه‌ای از بخش‌هایی از این گفتگوی مفصل است.
ژانگ شیان لیانگ در سال 1936 در منطقه نان‌جینگ چین به دنیا آمد و در 19 سالگی کار نویسندگی را شروع کرد. او در سال 1957 به دلیل نوشتن و انتشار شعرهای انتقادی به مدت 20 سال به یک اردوگاه کار اجباری تبعید شد و وقتی در سال 1979 دوره تبعدیش به پایان رسید به نگارش رمان درباره مسایل اجتماعی که در آن زندگی می‌کرد و تجربیاتش در اردوگاه کار اجباری پرداخت.
کتاب‌های او با نام‌های «سوپ علف» و «نیمی از مرد، زن است» به بیش از 30 زبان دنیا ترجمه شده است و او در حال حاضر یکی از مهم‌ترین نویسندگان موج نوی چین محسوب می‌شود. او در حال حاضر در یین چان مرکز منطقه نینگ ژیا زندگی می‌کند.
* چرا ادبیات تا این اندازه در منطقه نینگ ژیا محبوب است، به ویژه در منطقه کوهستانی جنوبی این منطقه؟
این موضوع برای من هم مایه تعجب است که خیلی از مردم این منطقه علیرغم پایین بودن استانداردهای زندگیشان، علاقه‌مند به نویسندگی هستند. فکر می‌کنم یک سنت خوب یاد گرفتن و مطالعه کردن در این منطقه وجود دارد و مردم محلی به جدیت تلاش دارند به این سنت پایبند بمانند.
من خیلی خوشحال هستم که بسیاری از نویسندگان کشور از این منطقه هستند که برخی از آنها جوایز ملی و حتی بین‌المللی را به خود اختصاص داده‌اند و همچنین تعدادی از این آثار در مدارس و مراکز آموزشی تدریس هم می‌شود.
مردم این منطقه الگو و نمونه خوبی از مردمی هستند که می‌خواهند زندگی شایسته‌ای داشته باشند. آنها حتی دیگران را هم به نوشتن تشویق می‌کنند. این منطقه منابع و امکانات طبیعی زیادی ندارد که مردم بتوانند از آنها به عنوان فرصت شغلی استفاده کنند، پس نوشتن یکی از راه‌هایی است که این کمبودها را جبران می‌کند. این در حالی است که ادبیات در مناطق دیگر چین در پایین فهرست فعالیت‌های مردم قرار گرفته است.
* آیا شما توصیه‌ای برای این نویسندگان تازه‌کار در منطقه دارید؟
آنها امتیازهای ویژه‌ای دارند و از آنها خوب هم استفاده می‌کنند. مثلا آنها در یک محیط آرام و با استرس‌های خیلی کم زندگی می‌کنند و درباره زندگیشان می‌نویسند. هیچ چیزی قدرتمندتر از انگیزه‌ها و داستان‌های واقعی وجود ندارد. اما گاهی اوقات این مساله می‌تواند به یک نقطه صعف نیز تبدیل شود. موضوعات نوشته‌های آنها به به زندگی در شهرهای کوچک و روستاها محدود می‌شود. این یک مشکل عمومی برای نویسندگان تازه‌کار این منطقه است ولی من امیدوارم آنها چشم‌هایشان را باز کرده و جهان اطرافشان را ببینند و بین خودشان و داستان‌هایشان و یک دیدگاه بزرگتر و عمومی‌تر ارتباط برقرار کنند.
من خیلی متاسف هستم که می‌شنوم که برخی از این نویسندگان ناگزیرند با سوءتفاهم‌ها و حتی تحقیرها و اهانت‌ها دست و پنجه نرم کنند. در روزگار گذشته، نویسندگان و روشنفکران در جامعه مورد احترام بودندف ولی این مسایل این روزها تغییر کرده و آنهایی که پول بیشتری دارند بیشتر مورد احترام هستند.
در مناطق کوچک و روستایی در چین جوامع خیلی کوچک و به هم نزدیک هستند و این خیلی سخت است که آنچه را دیگران درباره شما می‌گویند و فکر می‌کنند، نادیده بگیرید، ولی اگر شما تصمیم گرفته‌اید نویسنده باشید و نویسندگی کنید باید با همه این مشکلات بسازید.
به هر حال من امیدوارم این نویسندگان صبور باشند. من خیلی از افراد را دیده‌ام که داستان‌های زیادی نوشته‌اند، ولی حتی برای انتشار یکی از آنها اقدام و برنامه‌ریزی نکرده‌اند. شما باید با این حقیقت رودررو شوید که ممکن است هیچ‌وقت نویسنده موفقی نشوید.
* این روزها برخی دیدگاه‌ها مطرح می‌شود که ادبیات دیگر مانند گذشته محبوب نیس. نظر شما در این‌باره چیست؟
ادبیات هرگز در کانون توجه جامعه چینی نبوده است؛ مگر در دهه 80 میلادی که من برخی کارهای اولم را منتشر کردم. در آن زمان مردم کار زیادی برای انجام دادن نداشتند، به غیر از خواندن. به همین دلیل است که نویسنده و آثارش می‌تواند سیاست‌های دولت و تفکرات مردم را تغییر دهد.
ولی شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه امروزی اینگونه است که مردم دیگر تلویزیون، موبایل و اینترنت دارند و عادی است که نویسندگان در چنین شرایطی کمی احساس افسردگی و انزوا کرده و فکر کنند تاثیرگذاری آثارشان کم شده است. ولی اگر شما همچنان می‌خواهید نویسنده باشید دست از غر غر کردن بردارید سعی کنید داستان‌های خوب بنویسید.
* مو یان به تازگی جایزه نوبل ادبی را برده است. شما در این زمینه نظری دارید؟
اول می‌خواهم به او برای بردن این جایزه تبریک بگویم. این یک لحظه تاریخی برای ادبیات چین است. این نشان می‌دهد که ادبیات چین بین‌المللی شده است. همچنین من فکر می‌کنم این یک اتفاق مهم برای جایزه ادبی نوبل هم هست که یک جایزه بین‌المللی در نهایت یک برنده از چین دارد. مو یان جوایز نوبل ادبی را کامل کرد.
همچنین من فکر می‌کنم رشد تاثیر جهانی کشور چین نقش مهمی در اهدای این جایزه داشته است. امروز دیگر جهان به کشور ما توجه می‌کند.
----------------------------------
برگردان از: نغمه دانش آشتیانی
نظر شما