خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و ادب: نخستین دوره جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها تابستان 1390 برگزار شد. مسئولان معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد هدف از برپایی آن را «ارتقا سطح کیفی تولیدات مطبوعات» می‌دانند و بر همین اساس تاکنون 6 دوره این جشنواره برگزار شده است. روند برگزاری جشنواره مذکور اینگونه است که در پایان هر فصل آثار روزنامه‌نگاران در رشته‌های مقاله، سرمقاله، یادداشت، نقد، تیتر، عکس، صفحه آرایی، طراحی و کاریکاتور، گفتگو، خبر، گزارش، گزارش خبری و طنز، داوری و به برترین‌ها جوایزی اهدا می‌شود.
به بهانه بیانیه‌های پایانی هیئت داوران این جشنواره - که در آنها معمولاً از کمبود سرمقاله‌ها و تیترهای خلاقانه در مطبوعات و تاثیرپذیری زیاد آنها از خبرگزاری‌ها حتی در انتخاب تیترهای صفحه اول انتقاد می‌شود - با محمود اکرامی‌فر دبیر این جشنواره گفتگویی انجام داده‌ایم که در پی می‌آید:
* تاکنون 6 دوره از جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها برگزار شده و در هر دوره هم هیئت داوران در گزارش خود نکاتی را به مطبوعات گوشزد می‌کند. به عنوان دبیر این جشنواره ارزیابی از بازخورد این بیانیه‌ها در عملکرد مطبوعات دارید؟
تغییرات معمولاً در سطح اندیشه، رویکردها و شیوه‌ها کُند و گام به گام است. ما هم به دنبال این هستیم که نکات مثبت مطبوعات را مطرح کنیم و در کنار آن پیشنهادهایی هم ارائه بدهیم؛ در بیانیه پایانی هیئت داوران جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها هم بر این موضوعات تاکید می‌شود. در یکی از بیانیه‌ها آمده بود که تیترهای 1 و 2 و 3 و حتی 4 صفحه اول مطبوعات ما برگرفته از خبرگزاری‌ها یا متاثر از آنهاست و متاسفانه این واقعیت دارد؛ خلاقیت در تیترزنی‌ها در مطبوعات ما کم شده است و ما نسبت به این مسئله نگرانیم و به همین خاطر این نگرانی‌ها در بیانیه‌های هیئت داوران انعاس می‌یابد.
* در زمینه اخبار حوادث هم ظاهراً اعضای هیئت داوران این جشنواره نظر مثبتی به این اخبار ندارند.
بحثی که ما در حوزه اخبار حوادث مطرح می‌کنیم، این است که اخباری که در این حوزه منتشر می‌شود، عموماً نشان دهنده عملکرد نهادهایی است که در کار دستگیری مجرمین عمل می‌کنند. اینها خبر حوادث نیست، خبرهای بعد از حادثه است؛ وقتی ماشینی سرقت می‌شود، خود آن سرقت حادثه است، اینکه چهار نفر را گرفته‌اند، خبر این حادثه نیست، بلکه خبر دستگیری سارقان است. البته قطعاً ما شاهد تغییر در رویکرد مطبوعات نسبت به این مسائل خواهیم بود، اما همانطور که گفتم تغییرات در حیطه فرهنگ کُند است. اگر منِ نوعی که در جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها مسئولیتی بر عهده دارم، بتوانم سئوالی در ذهن خبرنگار یا سردبیر یا مدیرمسئول نشریه ایجاد کنم، اگر آن سئوال الان به نتیجه نرسد، سه روز دیگر شما نه به شیوه من بلکه به شیوه خودتان برای آن پاسخی پیدا می‌کند و از این جهت من مطئمنم بیانیه‌های هیئت داوران اثرگذار خواهد بود.
* مثلاً چند درصد اثر می‌گذارد؟
نمی‌توانم آمار بدهم، ولی می‌توانم بگویم که امکان ندارد بی‌اثر باشد. اگر قرار باشد حرف‌هایی که در مطبوعات گفته می‌شود، بی‌اثر باشد، پس این همه آدم در مطبوعات چه کار می‌کنند؟ البته این گفته من به معنی آن نیست که آنها گرسنه‌ای را ظرف پنج دقیقه سیر کنند.
* موضوع دیگر درباره جشنواره، این است که چرا اسامی هیئت داوران آن هیچ وقت اعلام نمی‌شود؟
من از شما می‌پرسم: چرا باید اعلام شود؟
* برای شفاف سازی.
ما یک گروه ارزیاب داریم که از دست‌اندرکاران خبرگزاری‌ها و مطبوعات متعددی تشکیل شده‌اند که اگر الان اسامی آنها را بگویم، شما همه آنها را می‌شناسید.
* پس اگر اینگونه است، چرا اسامی‌شان را اعلام نمی‌کنید؟
اینها ارزیاب‌های ما هستند، ولی علاوه بر آن ما داوران دیگری هم داریم که بیرون از مجموعه دبیرخانه جشنواره فعالیت می‌کنند. در مجموع اعلام نشدن اسامی این عزیزان دلایل متعددی دارد؛ بعضی‌ها خودشان نمی‌خواهند اسامی‌شان اعلام شود، بعضی‌ها هم نظرات خاصی دارند که از نظر ما محترم است و مهم‌تر از این نظرها برای ما رای آنهاست.
تا حالا با اعتراضی از سوی اهالی رسانه نسبت به آراء داوران جشنواره رو به رو بوده‌اید؟
در این 6 دوره‌ای که جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها را برگزار کرده‌ایم، تنها یک مورد آن هم در گروه عکس بوده که آمده‌اند گفته‌اند که حق ما ضایع شده است. ضمن اینکه کسی در این جشنواره شرکت نمی‌کند، منظورم این است که نیازی به ارسال اثر برای رقابت در این جشنواره نیست و ما متناسب با اهدافمان آثار برتر را انتخاب می‌کنیم و هدفمان هم همانطور که بارها گفته‌ام «درشت نشان دادن درستی‌های مطبوعات» است.
* کمی از شیوه داوری در این جشنواره بگوئید.
همانطور که گفتم ما یک گروه بررس داریم که هر روز کار ارزیابی مطالب منتشره در مطبوعات و خبرگزاری‌ها را انجام می‌دهند. در مرحله بعد هم وقتی قرار است 3 اثر برگزیده را انتخاب کنیم و مثلاً 6 اثر به مرحله نهایی راه یافته‌اند، این 6 اثر را به 6 داور می‌دهیم و برآیند نظر آنها، برنده‌ها را مشخص می‌کند.
* یکی از مواردی که به نظر می‌رسد در جشنواره فصلی مطبوعات و خبرگزاری‌ها لحاظ نمی‌شود، فوریت در انتشار خبر در خبرگزاری‌هاست. شما بهتر از من می‌دانید که برای یک خبرنگارِ شاغل در خبرگزاری این مهم است که خبرش سریع‌تر از هر رسانه دیگری و البته بدون اشتباه منتشر شود...
نه چنین نیست و ما این موضوع را مد نظر داریم. البته ارزیابان ما در بخش خبرِ خبرگزاری‌ها برای انتخاب خبرهای برتر چند فاکتور اساسی دارند و اتفاقاً یکی از آنها این است که خبرِ کدام خبرگزاری زودتر منتشر شده باشد. ادبیات نوشتاری، رعایت ارزش‌های خبری و غیره، فاکتورهای دیگر هستند. ضمن اینکه ما خبرگزاری‌ها را بررسی نمی‌کنیم بلکه یک خبر خاص را مثلاً بررسی می‌کنیم، اما در عین حال سرعت انتشار خبر در کنار دیگر فاکتورها مورد توجه داوران ما است.
-------------
کمال صادقی
نظر شما