به گزارش خبرنگار مهر، مجموعه "جهانشهری‌ها" در مدت زمان پخش خود از شبکه سوم سیما توانست توجه مخاطبان را به خود جلب کند. این مجموعه مستند به زندگی افرادی که به تازگی طعم زندگی در سایه دین اسلام را چشیده‌اند، نگاهی متفاوت داشت. البته تفاوت چشمگیر این مستند با مجموعه برنامه‌هایی که با همین موضوع در صداوسیما پخش شدند این بود که "جهانشهری‌ها" به سراغ افراد چندملیتی رفته بود؛ آنهایی که در شرایط اجتماعی و در فرهنگ‌های مختلف رشد یافته بودند اما از میان ادیان و فرهنگ‌های مختلف، دین اسلام را انتخاب کردند.
برای آشنایی بیشتر با این مجموعه پای سخنان میثم حلاجان، تهیه‌کننده مستند "جهانشهری‌ها" نشسته و گپ و گفتی درباره چگونگی ساخت این مستند و اتفاقاتی که در طول ساخت آن برای عوامل پشت صحنه رخ داد، داشتیم.
خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ و هنر: آقای حلاجان، درباره نحوه شکل‌گیری مجموعه "جهانشهری‌ها" و نوع نگاهی که در این مجموعه داشتید برایمان بگویید.
برنامه "جهانشهری‌ها" مجموعه مستندی است با نگاه به افرادی که فرهنگ‌های چندملیتی دارند. این آدم‌ها به سبب شرایط اجتماعی و مناسبت‌های سببی یا نسبی و مهاجرت، در کشورها و فرهنگ‌های مختلف در رفت و آمد بودند. آنچه که ما می‌خواستیم در جهانشهری‌ها روی آن تمرکز داشته باشیم، صرفا مسلمان شدن اینها و یا نگاهی به زندگی تازه‌مسلمانان نبوده است.
ما نمی‌خواستیم کاری شبیه کارهایی که قبلا از سیما پخش شد و البته در موقعیت خود بسیار کارهای ارزشمندی هم بودند، بسازیم. ما با رویکرد محتوایی جدید به انسان‌هایی پرداختیم که ملیتی ترکیبی داشتند.
اساسا نگرش و رویکرد ما در این مجموعه بر اساس آیه 13 سوره حجرات بود. خصوصیات آدم‌هایی که ما انتخاب کردیم این بود که این افراد جزو نخبگان و افراد تاثیرگذار در جوامع مختلف بودند. آنان چون با فرهنگ‌های مختلف روبرو شده‌اند نگاه متکامل‌تری به فرهنگ‌ها و ادیان مختلف دارند و از این‌رو نگاه تکاملی اسلام را که عموما ما مدعی آن هستیم را به عینه درک کرده اند و از این رو شیوه زندگی و نگرش‌شان به اسلام، بسیار جالب توجه است.
* باتوجه به اینکه شما از نزدیک با جهانشهری‌ها برخورد داشتید، نحوه نگرش این افراد به دین اسلام را چگونه دیدید؟
اساسا جذابیتی که این موضوع برای ما داشت این بود که غنای فرهنگ اسلام به صورتی تمام فرهنگ‌های دیگری را که این افراد با آن سروکار داشته‌اند، تحت پوشش قرار داده بود. در واقع این افراد به مانند کسی بودند که طعم تمام غذاهای مختلف را چشیده است و حال بهترین نوع از این غذاها را انتخاب می‌کند. یک نکته بسیار مهمی که در عمده این آدم‌ها مشترک بود، این بود که شاید در مرحله اول جذابیت‌های ظاهری باعث گرایششان به دین اسلام بود اما دریایی از معانی که در اسلام ناب وجود دارد، سبب ماندگاری این دین در قلب و ذهن آنها شد.
نکته دیگری که تقریبا در همه جهانشهری‌ها اشتراک داشت، این بود که تبیلغات منفی که علیه دین اسلام وجود دارد سبب می‌شد که خانواده و اطرافیان این افراد نسبت به نگرش و زندگی تازه آنها نگران شوند اما وقتی می‌دیدند که آنها نه تنها خوی توحش و خشونت ندارند بلکه آرامتر و مهربانتر از قبل شده‌اند، نگرانیشانرفع می‌شد.
حتی یکی از شخصیت‌های جهانشهری‌ها به نام "ربکا" می‌گفت که مادرم مخالف مسلمان شدنم بود و خیلی هم نگران بود و بعد از اینکه من مسلمان شدم و دید رفتارم بهتر شده است، مرا برای نماز صبح بیدار می‌کرد.
لحظه لحظه این برنامه هم برای ما درس و تجربه و هم شگفتی وهیجان بود و شاید برخی از مواقع آدم وقتی کاری را انجام می‌دهد ابتدا متوجه نمی‌شود چه کاری را در دست دارد و متناسب با ارزش آن برخورد نمی‌کند ولی بعدا متوجه می‌شود چه ارزش‌هایی در آن کار نهفته است. اگر من قبل از تولید این برنامه می‌دانستم که چقدر این کار اثرگذار است حتما بهتر از امروز عمل می‌کردم.
* بازتابی را که این برنامه در میان مخاطبان داشت چگونه ارزیابی می کنید؟
برای ما هر لحظه این برنامه شگفتی بود؛ چه در قسمت تولید که این آدم‌ها با یک فرد ایرانی مواجه می‌شدند که با وسواس آنان را انتخاب می‌کند و چه به سبب اینکه یک تریبونی برای چنین افرادی تهیه شده است تا بتوانند صدا و احساس خود را با توجه به آن نگرشی که دارند از دین اسلام بیان کنند و از این طرف وقتی بازتاب این برنامه را در مخاطبان داخل دیدیم برای ما انگیزه‌ای برای کار دوباره شد.
در حقیقت جهانشهری‌ها به عنوان یک واسطه میان کسانی که خارج از کشور فعالیت دارند و ملت ایران عمل کرد و وظیفه‌اش نشان دادن ارزش کار این افراد به ایرانیان داخل کشور بود. به تصویر کشیدن رشد اعجاب‌برانگیز اسلام در اروپا و کار و زحمات طاقت‌فرسا و حتی خطرناکی که عمده این افراد انجام می‌دادند برای مخاطب داخل نیز جذاب بود.
* و در پایان اینکه آیا جهانشهری‌ها ادامه می‌یابد؟
فاز اول مجموعه جهانشهری‌ها به شخصیت‌های فراملی می‌پرداخت و در سری‌های دوم و سوم نیز جهانشهری‌ها به رشد اسلام در اروپا می‌پردازد و به نظر من اگر بر اساس سیره ائمه اطهار (ع) و معارف قرآن کار را پیش ببریم شاهد نکات قابل توجه و اعجاب‌آور دیگری در این زمینه خواهیم بود. امیدوارم در فصل‌های آینده جهانشهری‌ها بتوانیم با این نگرش نیز کار کنیم.
نظر شما