مشق عشق و نمره ناپلئوني

به گزارش خبرنگار تلويزيوني " مهر"،  با آنكه سالها است از ضعف فيلمنامه و قصه هاي ارايه شده در فيلم هاي سينمايي و سريال هاي تلويزيوني در مجامع مختلف فرهنگي وهنري صحبت مي شود، اما همچنان مشكل بزرگ عرصه هاي تصويري كشور ضعف فيلمنامه است كه به ساختار كلي مجموعه ها نيز لطمه مي زند.
بزرگترين مشكل مجموعه تلويزيوني " مشق عشق " هم به ضعف هاي فاحش فيلمنامه بر مي گردد. اين اثر داستان  زندگي زني است كه شوهرش بر اثر سانحه اي از هر دو پا فلج و خانه نشين مي شود. اين اتفاق سامان را كه بازيكن موفقي در زمينه واليبال بوده است را با مسايل و مشكلات روحي بسياري مواجه مي كند. در همين زمان زن تصميم مي گيرد تا كار سفالگري خود را از سر بگيرد و سامان دوباره اي به زندگي از هم پاشيده خود بدهد. در اين راه برادر وي هم به ياري او آمده است و ...

داستان اين سريال آنچنان كليشه اي است كه شايد از نيمه هاي سريال پايان آن را به آساني بتوان حدس زد. تحول تدريجي سامان به خاطر آشنا شدن با جنبه هاي ديگر زندگي، ازدواج هاي پشت سر هم كه حاصل آشنايي خواهر سامان با برادر همسرش است و نيز آشنايي خواهر زاده همسر سامان با دختري به نام رويا كه دوست خاله اش به شمار مي رود و اتفاقاتي از اين دست به قدري بديهي به نظر مي رسد كه اگر غير از اين اتفاق بيفتد بايد توجه كرد. 
در اين سريال، نويسنده و كارگردان اثر آنقدر درگير اتفاقات داستان شده اند و به پايان بندي خوش و اميدوار كننده اثر دلبسته اند كه پيچيدگي داستان، جذابيت و زيبايي آن را به فراموشي سپرده اند. داستان اين اثر از لطافت برخوردار است و كارگردان تلاش كرده است تا حد امكان سريال اثري خانوادگي و اجتماعي باشد و دست اندركاران توليد مجموعه هم به خوبي توانسته اند به اين هدف خود دست پيدا كنند. اما تاكيد زياد بر اين مساله به قدري قصه را ساده و عاري از هر گونه پيچيدگي و تعليقي كرده است كه اگر بيننده اي اين سريال را به صورت يك قسمت در ميان تماشا كند، هيچ چيزي از قصه را از دست نمي دهد و به آساني مي تواند قسمت قبلي را حدس بزند.
داستان " مشق عشق " با مشكل ديگري در زمينه خط كلي داستان مواجه است. اين اثر از يك خط سير كلي بهره مي برد كه به روند زندگي، فعاليت و افكار سامان و همسرش باز مي گردد كه هر كدام از آنها در يك سوي زندگي پر چالش قرار گرفته اند و در جهت حفظ زندگي خود فعاليت و كوشش مي كنند. به موازات اين قصه، داستان هاي فرعي از روابط خواهر زاده زن سامان و ديگر افراد خانواده اين زن و شوهر مطرح مي شود كه به رشد طرح داستاني كمك كند و سوژه اي براي هر كدام از قسمت هاي اين سريال به وجود بياورد. اما اين اتفاقات به قدري كم مايه، گذرا و سطحي است كه براي نمايش آن يك يا چند قسمت از سريال بسيار طولاني به نظر مي رسد. به همين خاطر هم ريتم سريال در بسياري از قسمت هاي آن كش پيدا مي كند تا بتواند مدت زمان 45 دقيقه اي آن را به طريقي پر كند و همين مساله به كيفيت داستان بسيار لطمه زده است.

اين سريال وابستگي زيادي به كلام دارد و بسياري از خصوصيات شخصيت هاي داستان به جاي آنكه نمايش داده شود، در كلام انعكاس مي يابد. اين مساله در برخي مواقع آن قدر زياد مي شود كه سريال از شكل تلويزيوني آن خارج مي شود و حالت راديويي پيدا مي كند. از طرف ديگر، به قدري در اين اثر حرف زده مي شود كه بيان تصويري مفهوم پيدا نمي كند و كلام به جاي تصاوير مي نشيند. همين مساله تاثير منفي روي فعاليت بازيگران سريال هم گذاشته است. به گونه اي كه آنها حتي موفق به تكرار بازي هاي خوب قبلي خود هم نيستند. از طرف ديگر، براي اينكه داستان به زندگي و شكل عادي و عمومي آن نزديك تر شود، بازيگران سعي زيادي به خرج داده اند تا در نقش پردازيشان به خودشان شبيه شوند و همين مساله سريال را از حس زيبايي شناسانه آن دور ساخته است.
به عبارت ديگر، بازيگران اين سريال به سمت خلق شخصيت نرفته اند، بلكه به نوعي خود را در نقش تكرار كرده اند. اين مساله با مقايسه بازي لاله اسكندري در سريال " رسم عاشقي " كه در ماه مبارك رمضان پخش شد يا بازي برزو ارجمند در سريال " كنكوري ها "  يا حتي بازي كوروش تهامي در سريال " بچه هاي خيابان " به خوبي مشخص مي شود. با آنكه نوع شخصيت اين بازيگران در اين سريال با آثاري كه پيش از اين در آنها حضور پيدا كرده اند، بسيار متفاوت است اما در عمل فاصله زيادي ميان بازي اين افراد وجود ندارد. حسن جوهرچي هم پس از بازي در سريال " در پناه تو " به عبارتي خود را تكرار كرده و نقش پردازي متفاوتي از خود بروز نداده است.
البته در كنار اين نبايد ويژگي هاي مثبت كارگرداني بهراميان را هم ناديده گرفت. وي با آنكه بيشتر صحنه هاي سريال را در فضاهاي بسته مي گيرد و به طور كلي لوكيشن هاي اثر بسيار محدود و بيشتر داخلي است، اما تلاش زيادي به خرج داده است تا نماهايش تكراري نباشد و از تمامي بخش هاي دكور و لوكيشن اثر استفاده كند تا تنوع تصويري لازم را به كار بدهد. هر چند كه شرايط كلي تصويري برداري ( احتمالا" به اين خاطر كه سريال ارزان تر از آب در بيايد ) به گونه اي است كه تصاوير دچار تكرار يا شباهت زياد مي شوند.

در مجموع بايد گفت كارگردان " مشق عشق " با توجه به اينكه نخستين تجربه كارگرداني سريال را پشت سر مي گذارد نمره متوسط را به خود اختصاص مي دهد و با استفاده از خلاقيت و تجربه مي تواند آثار بهتري را تهيه و توليد كند.
لازم به ذكر در مجموعه تلويزيوني " مشق عشق " لاله اسكندري، كوروش تهامي، حسن جوهرچي، كمند امير سليماني، برزو ارجمند، محمود عزيزي، شيرين بينا و ژاله علو به ايفاي نقش هاي داستان پرداخته اند.
اين سريال در قالب 18 قسمت 50 دقيقه اي توليد شده است و هر هفته دوشنبه شب ها از شبكه يك سيما پخش مي شود.