به گزارش خبرنگار مهر، جلسه نقد و بررسی کتاب «آه» شامل ترجمه مقتل نفس‌المهموم با تدوین یاسین حجازی، عصر دیروز سه‌شنبه 5 دی با حضور حجت‌الله جودکی و تدوین‌کننده در قالب یکی از جلسات هیئت کتاب خیمه، در محل موسسه خیمه برگزار شد.
یاسین حجازی نویسنده کتاب در ابتدای این جلسه در پاسخ به درخواست مجری برنامه مبنی بر صحبت کردن درباره کتاب، گفت: در جلسه نقد باید مخاطبان کتاب را خوانده باشند و اول آن‌ها نظرشان را درباره کتاب بگویند تا بعد نویسنده یا مترجم درباره سخنان آن‌ها صحبت کند. مثلا کتاب چلچراغ نوشته شده ولی متاسفانه من نتوانسته‌ام آن را بخوانم، پس وقتی کتاب را نخوانده‌ام، صحبت کردن درباره‌اش فایده‌ای ندارد.
مدیر جلسه در پاسخ به این سخنان حجازی گفت: خب اگر بخواهید به کسی که کتاب را نخوانده، چیزی بگویید و سر صحبت را باز کنید، چه می‌گویید؟ حجازی در پاسخ گفت: می‌گویم تو را به خدا کتاب من را بخوان!
در ادامه این برنامه حجت‌الله جودکی، مترجم و منتقد گفت: من کتاب «آه» را خوانده‌ام و اولین چیزی که می‌خواهم بگویم، تشکر و قدردانی از آقای حجازی است. به آقای حجازی هم می‌گویم که اگر به دیگر متون کلاسیک بپردازد و چنین کاری را درباره آن‌ها هم انجام دهد، بسیار شایسته و قابل استفاده خواهد بود؛ به ویژه برای نسل فعلی. چون این نسل از کلماتی استفاده می‌کند که شاید برای ما غریب باشد و احتمالا کلمات و عباراتی را هم که در عصر قاجاریه به کار می‌رفته، نمی‌شناسد.
وی افزود: به نظرم زحمت کشیدن، بازخوانی کردن و ریختن مفاهیم در قالب کلمات جدید، خدمت خوبی به نسل جدید است. من از سادگی این اثر بسیار لذت بردم. عنوان کتاب هم بسیار خلاصه و گویاست. زمان‌های زیادی هست که جوانان کلمات قدیمی را نمی‌شناسند و گاهی به غلط تکرارشان می‌کنند. درباره کتاب نفس‌المهموم باید بگویم که از کتاب‌های عربی شیخ عباس قمی است. البته شعرانی هنگام ترجمه کتاب، نام دیگری برای آن انتخاب کرده و کتاب را «دمع‌السجوم» نامیده است. کتابی هم که آقای حجازی بر این پایه تدوین کرده، ترجمه و عنوان خوبی از «دمع‌السجوم» را به همراه دارد.
مترجم مقتل ابومخنف ادامه داد: انتقادی که پیش از این به کتاب شعرانی کردهام، به کتاب آقای حجازی برنمی‌گردد. انتقادهایی که پیش از این در مطبوعات منتشر کردهام به ترجمه شعرانی از نفس‌المهموم برمی‌گردد. شعرانی هم مانند شیخ عباس محدث حدیث بوده است. شیخ عباس کتاب‌های زیادی دارد که برخی عقلانی هستند و در برخی دیگر این مولفه را نمی‌توان دید. به عنوان مثال او کتابی مانند «منتهی‌الامال» دارد که تا به حال بسیار چاپ شده است، چون عوامانه است، اما کتاب دیگری مانند «تتمه‌المنتهی» دارد که چون کتابی بسیار علمی است، مانند منتهی‌الامال دیده و خریده نشده است.
جودکی گفت: نفس‌المهموم هم از کتاب‌های علمی و تخصصی شیخ عباس است که زحمت زیادی برایش کشیده است. بنابراین انتقادهایی که پیش از این در این باره کردهام، به ترجمه شعرانی برمی‌گردد که بعضی مطالب را از خودش افزوده است. نمونه‌اش هم داستان طفلان حضرت مسلم (ع) است.
این محقق در ادامه به حجازی گفت: تا قبل از مقطع کشته شدن امام حسین (ع) در کتاب «آه» شما بیشتر روایاتی را آورده‌اید که شیخ عباس در ابتدای کتابش آورده، یعنی صحیح و محکم هستند، اما در اواخر کتابتان مسائل کمی خلط شده است. کاری که شیخ عباس کرده این است که همه نقل‌ها را به ترتیب محکم و قابل اطمینان بودنشان ذکر کرده است. او داستان مسلم گچ‌کار را ذکر کرده اما اشاره کرده که آن را قبول ندارد. این انتقاد به شما وارد است که چرا وقتی که خود شیخ عباس، قضیه را نفی می‌کند، آن را در کتابتان ذکر کرده‌اید؟ مثلا شما این نقل را که ابن سعد کشته‌های سپاه خودش را دفن کرد، اما شهدای سپاه امام (ع) را به خاک نسپرد، ذکر نکرده‌اید.
وی همچنین گفت: شیخ عباس مطالب مقاتل درست و معتبر را در ابتدای کتابش آورده است و آرا آن‌ها را نقد کرده است. چیزی که شما بعضا در کتابتان آورده‌اید، با مطالب آن مقاتل معتبر و نسل اولی متفاوت است. مثلا مناقب ابن‌شهر آشوب جزو مقاتل نسل دوم است که میکروب تحریف واردشان شده است. مثلا این حرف که امام حسین (ع) هزار و 800 تن یا هزار و 950 نفر را از سپاه دشمن کشت، درست نیست و با عقل سازگاری ندارد.
مترجم کتاب «پیشینه‌های عاشورا» ادامه داد: خوشحال می‌شدم اگر این موارد تحریفی در کتاب «آه» نبود. به این ترتیب با وجود کم‌تر شدن حجم کتاب، ارزش علمی آن بالاتر می‌رفت. کتاب در وضعیت فعلی‌اش کمی عوام‌پسند است و برخی مطالبش از آن جنسی است که بعضی روضه‌خوان‌ها به آن‌ها علاقه نشان می‌دهند.
نظر شما