به گزارش خبرنگار مهر، برنامه تلویزیونی «دیروز، امروز، فردا» شامگاه پنجشنبه 14 دی با حضور مهدی فضائلی مدیرعامل انتشارات سروش و رضا مقدسی، مدیرعامل خبرگزاری مهر با موضوع اخلاق در رسانه‌ها، از شبکه سوم سیما پخش شد.
مقدسی در ابتدای سخنان خود گفت: فکر می‌کنم اخلاق به اصلاح رفتار‌های خود برمی‌گردد. اخلاق یعنی همین اصلاح رفتارها و در چارچوب قراردادن‌های رفتار فردی. در بحث اخلاق رسانه، اول باید از خودمان شروع کنیم گرچه معتقدم عوامل دیگر هم تاثیرشان کم نیست و آن‌ها هم تاثیر خودشان را دارند. اما وقتی بحث اخلاق رسانه پیش می‌آید، به این معنی است که از اول از خودمان شروع کنیم. البته چیزی که باید دقیق به آن نگاه کنیم، خود رسانه است که مانند دیگر مولفه‌های علوم انسانی، وارداتی است و به این صورت وارد فرهنگ ما شده است.
وی افزود: عمر رسانه در ایران 150 سال است و آموزه‌هایی که امروز در قالب مطالب آکادمیک و دانشگاهی در حوزه رسانه آموزش داده می‌شود، تناسب چندانی با مبانی اخلاقی و اسلامی ما ندارد. اولین اصل که در روزنامه‌نگاری دانشگاهی ما تدریس می‌شود، می‌گوید که خبر خوب، خبری است که بد باشد. این نگاه قرار است اساسا به همه چیز منفی نگاه کند و با آن آموزه‌ها و پارامترهای اخلاقی ما تناسبی ندارد. فکر کنم بحث و موضوع رسانه را آموزش صحیح، اصلاح می‌کند. بخشی از آن به تدوین مبانی آموزشی صحیح برمی‌گردد، اما درباره سایر گزینه‌ها غیر از خود رسانه‌ها، سایز گزینه‌ها هم حتما بر فضای رسانه‌ها تاثیر دارد.
مدیرعامل خبرگزاری مهر گفت: تاثیر اولیه رفتار و گفتار مسئولان، بر رسانه‌هاست. بخشی از بداخلاقی‌های موجود در رسانه‌ها، ناشی از مسئولانی است که از رسانه استفاده می‌کنند. بخشی از این رفتارها در رسانه که آینه است، منعکس می‌شود. بخشی از بداخلاقی‌ها هم از فضای کلی جامعه و جاهایی که نقض قوانین صورت می‌گیرد، ناشی می‌شود.
مقدسی همچنین گفت: چون در فضای سیاسی کشور، احزاب در جایگاه خود قرار ندارند، برخی از رسانه‌ها و مطبوعات کارکرد حزبی پیدا کرده‌اند و تعلق به یک جریان سیاسی، موجب شده بخشی از فضای رسانه‌ها هم آن ادبیات سیاسی را به خود بگیرد. طبیعتا نگاهی هم که رسانه‌ها پیدا می‌کنند، منطبق با در نظر گرفتن منافع جناحی می‌شود. معتقدم آن‌چه باید بیشتر به آن توجه داشت، منافع ملی است. یعنی در قانون و اخلاق هم آن‌چه وفاق ایجاد می‌کند، منافع ملی است. در همه کشورهای دنیا هم همین‌طور است و رسانه‌ها جایی که پای منافع ملی وسط باشد، از دیگر منفعت‌ها چشم‌پوشی می‌کنند. قاطبه رسانه‌های کشور به منافع ملی توجه دارند اما باید در مواقع بحرانی به این موضوع توجه داشته باشیم. نمونه‌اش حوادث سال 88 بود که علاوه بر برخی خواص، بعضی رسانه‌ها هم نمره قبولی نیاوردند.
وی ادامه داد: بخشی از اخلاق را باید در محتوای رسانه‌ها جستجو کنیم. خود نیروهای رسانه هم باید اخلاقی باشند و استقلال شخصی و عدم وابستگی به جناح و شخص خاصی داشته باشند. هر فردی علائق و دلبستگی‌های مشخصی دارد، ولی دخالت دادن آن‌ها در کار اشتباهی است که ممکن است دشمنان را به طمع بیندازد. به نظرم اصلاح رفتار و مراقبت از خود، در میان افراد رسانه در کشورمان باید بیشتر باشد.
مقدسی گفت: در بحث اخلاق رسانه‌ای، خیلی فکر نمی‌کنم مباحث سیاسی و جریانی، تقدم داشته باشند. همه طیف‌ها سعی می‌کنند اخلاق رسانه‌ای را رعایت کنند. ممکن است منافع ملی در جایی، بیان حقیقت را محدود کند. شاید بیان هر راستی برای جامعه به مصلحت نبوده و گفتنش در اولویت نباشد. مثلا در دولت اصلاحات، تحت عنوان بیان حقایق، در کشور التهابات سیاسی ایجاد شد.
مدیرمسئول سابق روزنامه خبر گفت: در هر جامعه‌ای آزادی بیان با محدودیت‌هایی همراه است. در یکی از همایش‌های بین‌المللی در گفتگو با روزنامه‌نگاران و اهالی مطبوعات فرانسه، متوجه شدم که 80 درصد رسانه‌های فرانسه توسط صهیونیست‌ها اداره می‌شود و در نتیجه صحبت کردن از موضوعی چون هلوکاست، هزینه زیادی در این کشور دارد. در ایران هم در حوزه نقد و آزادی بیان، مسائلی وجود دارد که رهبری نگاه دقیقی به آن‌ها داشته و اهالی رسانه‌ها را به توجه به آن‌ها دعوت کرده‌اند. ایشان معتقدند نقد سالم از جمله عواملی است که باعث رشد جامعه می‌شود.
وی گفت: من با بخشی از سخنان آقای حضرتی که گفت بیان برخی واقعیت‌ها در رسانه‌های ما با محدودیت روبروست، مخالفم. در واقع باید قضیه را از این زاویه نگاه کرد که گفتن بعضی واقعیت‌ها، شاید منطبق بر منافع ملی نباشد.
نظر شما