به گزارش خبرگزاري "مهر"عزيمت اين هيات عالي رتبه كه با عنوان اولين اقدام يك كشور همسايه عراق پس از سقوط صدام ، حضور رسمي نيروهاي اشغالگر آمريكايي درعراق و تشكيل شوراي حكومت انتقالي در اين كشور صورت مي پذيرفت ، نگاههاي داخلي ، منطقه اي و بين المللي فراواني را به خود جلب كرده و تحليلهاي متفاوتي را در پي داشت .
نكته مهم آنكه هيات مزبور نه از سوي ارگانهاي نظامي يا امنيتي ويا اقتصادي كه توسط دستگاه اصلي گرداننده سياست خارجي كشورمان يعني وزارت امور خارجه و در سطح مديركل سياسي خليج فارس اين وزارتخانه اعزام شده بود ، موضوعي كه حكايت از عمق توجه تصميم گيرندگان عالي سياست خارجي كشورمان به حساسيت بحران عراق ، جايگاه تاريخي جمهوري اسلامي ايران دراين كشور و نقش سرنوشت ساز مقطع فعلي بر آينده تحولات منطقه دارد .
هيات ياد شده طي ديدار خود از بغداد علاوه بر ملاقات با ابراهيم الجعفري رئيس دوره اي شوراي انتقالي عراق با عبدالعزير حكيم نايب رئيس مجلس اعلاي انقلاب اسلامي عراق ، مسعود بازراني وجلال طالباني رهبران احزاب مشهور كردستان عراق ، محمد بحرالعلوم شخصيت موثر شيعي وساير اعضاي برجسته اين شورا ديدار ودر زمينه شرايط جديد اين كشور و آينده تحولات منطقه پس از سقوط صدام بحث وتبادل نظر كردند.شايد بتوان گفت: برخلاف انتظار بسياري از ناظران كه تنها منتظر ديدار هيات ايراني با 15 عضو شيعه شوراي 25 نفره انتقالي حكومت عراق بودند ، هيات ياد شده با مجموعه رهبران شيعه ، سني ، كرد ، تركمن و حتي لائيك هاي اين كشور ديدار نموده ، تلاش كرد تا با استماع به نقطه نظرات طرفهاي مختلف حاضر در صحنه سياسي فعلي عراق ، شرايط واقعي اين كشور وبستر تحولات آينده را مورد ارزيابي قرار دهد . نكته جالب آنكه بسياري از اعضاي شوراي انتقالي ضمن برشمردن ريشه هاي تاريخي روابط دو ملت ايران و عراق ونكوهش ظلم صدام به هر دو كشور ، بر ضرورت گشودن صفحه جديدي در روابط دو جانبه مبتني بر اعتماد ، حسن همجواري و اصول برادري اسلامي تاكيد كردند .علاوه براين اعضاي شورا خواهان حل و فصل مسائل موجود ميان دو كشور همچون روشن شدن وضعيت مفقودان جنگي ، كنترل قاچاقچيان ، تنظيم قانوني سفرهاي زيارتي و بالاخره مهمتر از همه برسميت شناختن اين شورا از سوي جمهوري اسلامي ايران و همكاري در جهت برقراري امنيت در عراق شدند .
گفته مي شود اعضاي شورا از موضع گيري روشن كشورمان درقبال شوراي حكومت انتقالي عراق قدرداني كرده نقش ايران دربازسازي عراق را مهم وموثر ارزيابي كرده اند . علاوه بر موارد ياد شده شايد بتوان پيگيري سه موضوع تجارت مرزي، حضور منافقين درعراق و فعال كردن اسناد امضا شده ميان ايران و عراق را از ديگر اهداف مهم اين سفر تلقي كرد .
سفرهيات عاليرتبه ايراني برعكس داخل كشورمان كه مورد استقبال همه اركان تصميم گيري و حتي جريانات مختلف سياسي وفكري قرار گرفت در خارج از كشور بازتابهاي متفاوتي را در پي داشت . از سويي اكثر رسانه هاي غربي ضمن برخورد مثبت منبعث از اهداف غرب در عراق با اين سفر و برشمردن نتايج مفيد آن براي دو كشور، دشمني ديرينه آمريكا با جمهوري اسلامي ايران را بهانه اي جهت دستيابي به اين نتيجه گيري نه چندان واقعي قرار دادند كه اين سفر گامي درجهت نزديكي احتمالي و گفتگو ميان مقامات ايراني و آمريكايي خواهد بود كه صد البته اين ديدگاه با توجه به عدم حصول هر گونه ملاقاتي ميان طرفين به سرعت رنگ باخت . به بيان ديگر شايد بتوان سفر هيات ايراني به عراق را بهترين پاسخ به اتهامات و تبليغات بي اساس و مغرضانه آمريكا مبني بر دخالت كشورمان در امور داخلي عراق تلقي كرد. امري كه به نظر مي رسد آمريكاييها نيز از درك واقعيت نفوذ و جايگاه تاريخي ايران در عراق محرومند و تنها پس از ديدار هيات ايراني با نمايندگان قوميتها و مذاهب مختلف عراقي بود كه اين حقيقت براي آنها روشن شد و امروز شرايط براي غرب و بويژه آمريكا وحتي بخشي ازجهان عرب به گونه اي است كه نقش ايران به عنوان همسايه با نفوذ عراق برايشان غير قابل انكار است .
جالب آنكه آمريكاييها چه بسا انتظار سخناني ّآتشين و تحريك آميز را از هيات ايراني داشتند حال آنكه هيات ياد شده در ديدارهايش با مسئولان عراقي برضرورت انسجام داخلي ، وحدت ملي ، پرهيز از اختلاف وتلاش جهت ساختن عراقي آباد درسايه انتخاباتي آزاد و روي كار آوردن نظامي مسالمت جو با همسايگان تاكيد كرد .
و اما مطبوعات جهان عرب و بويژه حوزه خليج فارس متاسفانه عموما با نگاهي منفي و بعضا مغرضانه با اين سفر برخورد كردند كه البته اين شيوه تعامل چندان دوراز انتظار نيز نبود چرا كه حضور 15 عضو شيعه در تركيب شوراي حكومت انتقالي عراق وكم رنگ شدن جايگاه اهل تسنن دراين كشور كه در نتيجه سقوط ساختار تصنعي گذشته و خروج شيعيان اين كشور از انزواي40 ساله را در پي داشته ، بسياري از كشورهاي عربي منطقه را با بيم جدي برهم ريختن شاكله حيات سياسي مواجه ساخته است . ازسوي ديگر تشكيل شوراي حكومت انتقالي عراق كه نتيجه فشارهاي داخلي ، منطقه اي و بين المللي وسيع عليه نيروهاي اشغالگر و برخاسته از واقعيتهاي صحنه سياسي عراق است اما نتوانسته خواسته كشورهاي عربي منطقه را برآورده كند و لذا اين كشورها با استناد به اساسنامه اتحاديه عرب ، تاكنون از برسمت شناختن شوراي حكومت انتقالي عراق خودداري ورزيده اند امري كه شايد بتوان آن را نوعي امتياز خواهي و يا تحت فشار قرار دادن ّآمريكا ييها در عراق نيز آن را تلقي كرد . در همين رابطه حتي گفته مي شود وزارت امور خارجه يكي از كشورهاي عربي اقدام به فراخواني سفير كشورمان نيز كرده است ! به هر روي موضع گيري مطبوعاتي همچون السفير ، الحيات والشرق الاوسط دراين رابطه را نمي توان چندان غير منتظره دانست .
در مجموع سفر هيات ايراني به عراق را شايد بتوان نوعي نزديكي محتاطانه جهت دستيابي به نظرات گروههاي مختلف عراقي در عين عدم به رسميت شناختن اين شورا از سوي كشورمان دانست كه امري بسيار سنجيده ومناسب است ، زيرا به رسميت شناختن شورا در مقطع فعلي علاوه برآنكه مهر تاييدي براشغا لگري آمريكا د رعراق تلقي خواهد شد ، موجبات برهم خوردن موضع واحد كشورهاي اسلامي در برخورد با موضوع اشغال عراق را فراهم خواهد كرد، ضمن اينكه مهمتر از همه به برانگيختن حساسيت همسايگان جنوبي كشورمان در حوزه خليج فارس نسبت به عملكرد واهداف واقعي جمهوري اسلامي ايران در منطقه منجر خواهد شد، امري كه با سياست منطقي تنش زدايي كشورمان در منطقه تضاد كامل خواهد داشت.
نكته مهم در اين ميان آن است كه عليرغم ملاحظات ياد شده هرگز نبايد منافع حياتي كشورمان در عراق ، روابط تاريخي دوملت ، وجود مرزهاي طولاني مشترك و مهمتر از همه اشتركات وسيع مذهبي را به بهانه هاي واهي ناديده گرفت ضمن اينكه نبايد از نظر دور داشت كه كشورهاي استعمار گر و در راس آنها آمريكا طرحهاي شومي همچون تقسيم عراق رانيز در سر مي پرورانند كه به محض فراهم بودن شرايط ، لحظه اي از اجراي آن دريغ نخواهند ورزيد كه اين امر تنها با هوشياري ، حضور جدي وارتباط مداوم با همه گروههاي عراقي قابل پيشگيري است . و دست آخر اينكه فراموش نكنيم كه عملكرد آمريكا در افغانستان چه نتايجي را براي كشورمان عليرغم حضورتاريخي ما در اين كشور برايمان رقم زده است .
نظر شما