حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود آذربایجانی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در مورد شایعه و علل رواج آن در جامعه گفت: شایعه، یکی از موضوعاتی است که در روانشناسی اجتماعی بر روی آن مطالعاتی صورت گرفته است.
وی افزود: یکی از محورهایی که می توان در مورد این بحث ارائه کرد این است که شایعه با دو عامل رابطه اکید و جدی دارد: اولین عامل شایعه در مورد موضوعات و مباحثی است که مردم به اطلاعاتش نیاز دارند. در مسائلی که مردم نیاز اطلاعاتی دارند زمینه شایعه بیشتر است، هرچه این نیاز شدیدتر باشد زمینه ایجاد شایعه بیشتر است.
آذربایجانی در ادامه سخنانش اظهار داشت: این نیازها، اعم از نیازهای فیزیولوژیک و رفاهی مردم یا نیازهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است؛ یعنی در همه ابعاد می تواند وجود داشته باشد. هرچه نیاز شدیتر، فوری تر و ضروی تر باشد زمینه برای اینکه شایعه به وجود بیاید و اطاعات ناقص به مردم برسد بیشتر می شود.
این محقق و استاد حوزه و دانشگاه بیان کرد: عامل دوم ایجاد شایعه، فقر اطلاعاتی است، یعنی وقتی ما اطلاعات صحیح را از کانالهای درست و منابع مطمئن و قابل اعتماد در اختیار مردم قرار ندهیم؛ هرچه این فقر بیشتر باشد زمینه شایعه افزایش پیدا می کند.
وی تأکید کرد: این دو عامل به صورت ضریب در یکدیگر عمل می کنند و زمینه شایعه را به وجود می آورند؛ وقتی به مردم اطلاعت نرسند معطل نمی شوند و ممکن است از منابع دست چندم و غیر موثق و غیر اعتماد هم اطلاعات را بگیرند که احتمال اینکه با واقع مطابقت نداشته باشد، همیشه وجود دارد و این در حقیقت شایعه را می سازد.
آذربایجانی بیان کرد: شایعه اعم از اطلاعاتی است که مطابقت با واقع دارد یعنی صادق است یا اینکه ممکن است صحت و درستی نداشته باشد، ولی وقتی مورد نیاز مردم باشد، به هر حال به وجود می آید.
وی در پایان سخنانش اذعان کرد: بنابراین اگر بتوانیم این دو زمینه و بستر شایعه از بین برود، زمینه های شیوع شایعه و توزیع شایعه را جلویش را گرفتیم: یکی اینکه نیازهای مردم در مسائلی که بدان نیاز دارند را تأمین کنیم. دوم اینکه اطلاعات را به موقع و به هنگام در اختیار آنها قرار دهیم، اگر اینها تأمین شود می توانیم با شایعه پراکنی مقابله داشته باشیم.
نظر شما