دکتر ابراهیم برزگر، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی و نویسنده کتاب «نظریه‌های بازتاب جهانی انقلاب اسلامی ایران» در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سؤال که چه رابطه ای میان انقلاب اسلامی و بیداری اسلامی وجود دارد، گفت: انقلاب اسلامی با تمهید مقدمات نظری که در بحث قبلی به آن پرداخته شد، مادر جنبش بیداری اسلامی جهان عرب و شمال آفریقاست.
وی افزود: با گشایش هایی که در معماهای فکری مسلمانان جهان عرب و شمال آفریقا توسط انقلاب اسلامی صورت گرفت، آنها متوجه شدند که انقلاب ایران نشان داد که می تواند رابطه ای ناگسستنی میان دین و سیاست، انقلاب و سیاست، دین و دنیا و آخرت وجود داشته باشد. بنابراین در واقع به طور نامحسوس یا محسوس و یا اقرارشده یا اقرارنشده بدون شک، بیداری اسلامی متأثر از انقلاب اسلامی است. در واقع رابطه دین و سیاست پیش از انقلاب به عنوان یک امر ممکن یا ممتنع در ذهن و عمل سیاسی مسلمانان قابل بحث و موضوع گفتگو و مباحثات بود، اما اکنون این مباحثه به پایان رسیده است. در بدنه اجتماعی جهان عرب و شمال آفریقا پذیرفتند که دین و سیاست باید با هم ارتباط داشته باشند و راه حل نجات آنها از استبداد، استعمار، انحطاط و توسعه نیافتگی، دخالت دولتهای خارجی، معضل اسرائیل و سایر معضلات پایداری که در دنیای معاصر گریبانگیر آنها شده، همین مسأله ارتباط دین و سیاست است.
برزگر در ادامه سخنانش تصریح کرد: بنابراین ملاحظه می کنیم که حتی در دستگاه ذهنی جریانهای اهل سنت نظیر طالبان، القاعده، جریان وهابیت یا نو وهابیون، گزاره رابطه دین و سیاست به صورت امر مسلم پذیرفته شده است و بر مبنای این گزاره اولی الامر را که پیشتر غیر قابل نقد، اعتراض و مخالفت می دانستند اکنون مورد نقد، اعتراض و مخالفت قرار می دهند و این تأثیرپذیریها از انقلاب ایران به صورت یک منطق ریاضی رخ داده است، یعنی ما از زمان انقلاب اسلامی در سال 57 تا امروز که 1391 است شاهد ظهور سنتزهای مکرر در رابطه انقلاب ایران و جهان عرب بوده ایم. بنابراین تز، آنتی تز سنتز، تز شماره یک، تز شماره دو، سنتز شماره یک، سنتز شماره 2، 3 و 4 و اکنون مثلا در موقعیت سنتز شماره 30 هستیم. بنابراین در واقع در این سنتزهای دیالکتیکی و تضارب آرا مکرری که بین جهان اسلام و اندیشه انقلاب اسلامی ایران رخ داده اکنون اندیشه های انقلاب اسلامی در صورت بندی خودی و در زبان عربی و بومی و در قالب گزاره های اهل سنت وارد دستگاه ذهنی اهل سنت حتی در اندیشمندان و جریانهای فکری آنها شده است و به عنوان منطق و شعور و عقلانیت متعارف آنها درآمده و دارند بر مبنای اندیشه ها تغذیه فکری و عمل سیاسی می کنند.
این محقق و نویسنده کشورمان در پاسخ به این سؤال که نقاط قوت و ضعف ما با توجه به شرایط منطقه و جهان چیست، گفت: در مورد نقاط قوت و ضعف اولا به نوعی می توان جریان انقلاب اسلامی را مورد بحث قرار داد و ثانیا می توان این نقط قوت را در محیط خاورمیانه ای و شمال آفریقا و حتی جهانی مورد ارزیابی قرار داد. بنابراین تا آنجایی که به انقلاب اسلامی بر می گردد بعضا کاستیها در سیاستگذاران داخلی و خارجی به چشم می خورد که موجب شده است که برد انقلاب اسلامی کاهش پیدا کند.
وی افزود: یکی از آنها محذورات عملی و نظری بوده است که در سیاست داخلی و خارجی مان داشتیم یعنی مثلا در موقعیتهایی اخوان المسلمین سوریه علیه حافظ اسد قیام کرده بود اما در یک محذور اخلاقی در سیاست ما نتوانسته بودیم واکنش مناسبی نشان دهیم، یعنی اگر از اخوان المسلمین سوریه حمایت می کردیم برای افزایش نفوذ انقلاب اسلامی مؤثر بوده است، ولی نمی توانستیم چنین کاری انجام دهیم چون در آن زمان در جنگ با عراق بودیم و سوریه یکی از متحدان ایران در جنگ بوده است. بنابراین در این محذورات عملی ما در تنگنا قرار گرفتیم و طبعا این موجب کاهش نفوذ انقلاب اسلامی شده است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی اظهار داشت: یک ضعف دیگر به عدم اهتمام به تصوراتی که سیاستگذاران جهان عرب از گفتار و رفتار ما داشتند بر می گردد. مثلا اشخاص غیر مسئولی در مواردی موضوعاتی را تحت عنوان صدور انقلاب مطرح کردند که آنها از این بحث صدور نظامی، کشورگشایی و تجاوز نظامی را استنباط کردند و همین موجب شد که تبلیغات ضد ایرانی و انقلاب اسلامی طراحی کنند. بنابراین می طلبید که هوشمندی بیشتری به خرج می دادیم. تا آنجایی که به نقاط قوت و ضعف محیط بین المللی و منطقه ای بر می گردد به هر تقدیر کشورهای خارجی، منطقه ای و قدرتهای خارجی به طور قطع به یقین می دانستند که انقلاب اسلامی بر کشورهای منطقه اثرگذاری خواهد داشت و چون این پیش بینی را می کردند مسلما در صدد بر آمده اند با ایجاد اختلالهایی از میزان اثرگذاری آن بکاهند و بنابراین ایران هراسی، شیعه هراسی را دامن زدند و هویت انقلاب ایران را شیعی یا ایرانی جلوه دادند تا به این ترتیب از اثرگذاری انقلاب بکاهند.
برزگر با بیان اینکه نظام بین الملل با توجه به فضای مجازی، گسترش دنیای ارتباطات امکانات و ظرفیتهای جدیدی را برای گسترش انقلاب اسلامی فراهم کرده و در مجموع اکنون که وضعیت انقلاب اسلامی را بعد از سی و چند سال مورد ارزیابی قرار می دهیم انقلاب ایران می رود تا به مثابه انقلاب کبیری مطرح شود و نظیر انقلاب کبیر فرانسه تمدن سازی جدیدی را تحقق عینی ببخشد و به حول قوه الهی محقق این اتفاق خواهد افتاد و انقلاب اسلامی ایران نقطه عطفی در تاریخ بشری خواهد بود. (در واقع این مجال، نکات فشرده ای خدمت شما عرض کردم، حقیر در کتاب نظریه های بازتاب جهانی انقلاب اسلامی که به همت انتشارات دانشگاه امام صادق(ع) منتشر شده، این مسائل را به طور مبسوط مورد بحث قرار دادم که خوانندگان را به مطالعه این اثر دعوت می کنم.)
نظر شما