به گزارش خبرنگار مهر، کارشناسان منابع طبيعي و فعالان عرصه توليد و کشت گياهان دارويي همدان معتقدند که اين استان ذخيره گاه ژنتيکي بسيار ارزشمندي براي کشت انواع گياهان دارويي است و توان بالقوه اي در کشت و توليد گياهان دارويي داشته بطوریکه سالانه 13 هزار تن گیاهان دارویی در استان همدان تولید می شود.
پيشينه کشت و توليد گياهان دارويي در ايران به 800 سال پيش از ميلاد مسيح باز مي گردد و بيش از 170 گونه گياهي مختلف در طب سنتي و گياهي کاربرد داشته که برخورداري از چنين پيشينه اي در شناسايي و کاربرد گياهان دارويي از پتانسيل هاي کشور محسوب مي شود.
استقبال از استفاده گیاهان دارویی رو به افزایش است
کارشناسان بر اين عقيده اند که هر روز استقبال از توليد و استفاده از گياهان دارويي به جاي داروهاي شيميايي در جهان و به نسبت در ايران رو به افزايش بوده و فعاليت شمار زیادی هزار عطاري در کشور گواه اين ادعا است.
آنچه مسلم است اینکه در همدان گرايش مجدد به استفاده از اين نوع گياهان ايجاد شده است و بيماران بيشتر از داروهاي گياهي استقبال مي کنند و اکنون در خيلي از مناطق همدان اقدام به توليد اين نوع داروها مي شود.
ناگفته پیداست که همدان توان بالقوه و پيشينه بالايي در استفاده از پتانسيلهاي موجود در توليد اين نوع گياهان دارد که حضور ابوعلي سينا در همدان به دليل همين پتانسيلها بوده است
توسعه کشت گیاهان دارویی و زعفران در فامنین همدان
در همین خصوص توانایی های همدان تا آنجایی پیش رفته که مدیر جهادکشاورزی شهرستان فامنین استان همدان از توسعه کشت گیاهان دارویی و زعفران در این شهرستان خبر داده است.
امیر لاهوتیان همچنین عنوان کرده که با توجه به سیاست‌های سازمان جهادکشاورزی توسعه کشت گیاهان دارویی و زعفران و جایگزینی محصولات کم آب بر با محصولات آب بر در برنامه قرار گرفته است.
نبود صنايع فرآوري مهمترين مشکل توليد گياهان دارويي در همدان است
یکی از فعالان این عرصه در گفتگو با مهر افزود: سالانه 13 هزار تن انواع گياهان دارويي در استان همدان توليد مي شود که بدون فرآوري در بازار فروخته مي شود.
زینب امینی با بیان اینکه اگر گياهان دارويي توليدي استان فرآوري شود درآمد کشت و برداشت آنها حداقل پنج برابر افزايش مي يابد، حمايت ناکافي بانک ها و هزينه بالاي ساخت کارخانه هاي فرآوري گياهان دارويي را علت استقبال نکردن سرمايه گذاران بخش خصوصي عنوان کرد.
وی اضافه کرد: این درحالیست که از گياهان دارويي مي توان صدها دارو و لوازم آرايشي و بهداشتي توليد کرد.
دستگاه اسانس گیری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی راه اندازی شد
در این خصوص رئیس جهاددانشگاهی واحد همدان نیز از برنامه ریزی برای راه اندازی کمیته تخصصی گیاهان دارویی و تبدیل علم به ثروت خبر داد و گفت: سال گذشته از دستگاه اسانس گیری گیاهان دارویی جهاددانشگاهی پرده برداری شد و جهاد دانشگاهی به دنبال حرکت به سمت طب سنتی و بومی سازی علم است.
محمدمهدی گودرزی سروش با اشاره به اینکه تاکنون شش هزار نمونه گیاه از مناطق مختلف استان همدان جمع آوری شده، افزود: از این تعداد 315 گونه گیاهان دارویی شناسایی شده که 159 مورد آن برای مصارف سنتی و 156 مورد فاقد استفاده سنتی و بومی است.
گودرزی تاکید کرد: جهاددانشگاهی به دنبال فرآوری است تا مواد اولیه داروهای شیمیایی با کمترین عوارض را از گیاهان دارویی به دست آورد.
وی اضافه کرد: جهاددانشگاهی با راه اندازی کمیته تخصصی گیاهان دارویی به دنبال تولید نشاء گیاهان دارویی گونه های علفی و بوته ای، ایجاد بانک ژنی گیاهان دارویی، تولید فرآورده های دارویی و دمنوشهای گیاهی و تولید عصاره های گیاهی است.
منابع طبیعی استان همدان در حال نابودی است
گودرزی تاکید کرد: منابع طبیعی استان همدان با برداشت های بی رویه گیاهان دارویی در حال نابودی است چراکه افراد بومی این گیاهان را برداشت کرده و سبب تضعیف آنان می شوند.
وی اضافه کرد: نخستین مرکز خدمات مشاوره ای تخصصی گیاهان دارویی استان همدان نیز متعلق به جهاددانشگاهی است که راه اندازی شده است.
وی در ادامه به برنامه سه ساله جهاددانشگاهی برای کمیته تخصصی گیاهان دارویی اشاره و عنوان کرد: فاز اول مربوط به دریافت مجوز راه اندازی مرکز است که با حمایتهای استانداری و جهادکشاورزی محقق شد به طوریکه می توانیم تاسیس مزرعه های پایلوت و گلخانه های تولید و پرورش نشاء گونه های علفی را داشته باشیم.
رئیس جهاددانشگاهی همدان گفت: در فاز دوم برنامه نیز یک دوره تولید نشاء گیاهان دارویی به مدت پنج تا شش ماه خواهیم داشت، همچنین یک برنامه کشت سالانه به جهادکشاورزی اعلام می کنیم چراکه جهاددانشگاهی توانایی تولید تا 300 هکتار را دارد.
راه اندازی کارخانه های فرآوری گیاهان دارویی در استان همدان در برنامه است
وی با اشاره به اینکه جهاددانشگاهی به دنبال راه اندازی یک زنجیره تامین است، اضافه کرد: راه اندازی کارخانه های فرآوری گیاهان دارویی در استان همدان سبب ایجاد اشتغال، افزایش تولید، درآمد و صادرات شود.
گودرزی سروش بیان کرد: در فاز سوم برنامه نیز همدان به یکی از تولیدکنندگان مواد اولیه صنعت گیاهان دارویی تبدیل خواهد شد.
سرپرست معاونت برنامه ریزی استانداری همدان نیز با بیان اینکه پتانسیل های بسیار خوبی در همدان وجود دارد که باید به بالفعل تبدیل شود، افزود: در بحث تولید گیاهان دارویی بازار فروش از مسائل بسیار مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد.
خسرو سامری اضافه کرد: برای اینکه کشاورزان و بخش خصوصی به تولید گیاهان دارویی و سرمایه گذاری در این زمینه ترغیب شوند باید بازار فروش آن شناسایی شود.
بازار فروش تولیدات گیاهان دارویی باید تامین شود
وی گفت: دغدغه بخش خصوصی در تولید گیاهان دارویی بحث بازار است و باید بازار فروش این محصول فراهم شود.
کارشناس کشاورزی استان همدان نیز گفت: برخي از گياهان دارويي به علت خاصيتهاي فراوان و بازار مصرف مطلوب توسط بشر به مزارع آورده شده و به صورت زراعي کاشت و برداشت مي شود و گونه هاي فراوان ديگري به صورت خودرو در طبيعت وجود دارد
مشکل صنعت گیاهان دارویی کمبود اطلاعات است
نسرین دانشمند گفت: اطلاعات و دانسته های ما درباره همه گیاهان و خواص آنها کامل نیست ودانش کافی در مورد مبانی گیاهی و طب سنتی وجود ندارد.
وی گفت: در حالی که همدان یکی از پتانسیل‌های تولید انواع گیاهان دارویی به‌شمار می‌رود و می‌تواند ارزش افزوده فراوانی از محل صادرات گیاهان دارویی نصیب این منطقه کند، توجه چندانی به تولید و صادرات گیاهان دارویی نشده است.
این کارشناس گیاهان دارویی با اشاره به وجود داروهای گیاهی تقلبی در بازار عنوان کرد: در حالی که گیاهان دارویی باید با شناسنامه مشخص و معتبر و نظارت در بازارهای داخلی و به‌ویژه عطاری‌ها عرضه شوند، به‌علت استقبال مردم از برخی از گیاهان دارویی، زمینه عرضه محصولات تقلبی افزایش یافته است.
وی تاکید کرد: تا زمانی که اطلاعات کامل نداشته باشیم، نباید ادعاهای بیشتر از حد لازم را بیان کنیم و در مجموع مهمترین مشکل کمبود اطلاعات است.
فرآوری گیاهان دارویی نیازمند تکنولوژی پیشرفته است
با این تفاسیر پرواضح است که فرآوری گیاهان دارویی و ارتقاء کیفیت و سهولت در مصرف آن نیازمند تکنولوژی پیشرفته و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و دولتی است که با توجه به بروکراسی حاضر در ادارات برای گرفتن مجوز بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه‌گذاری در این بخش ندارند.
هرچند در زمان حاضر استقبال مردم برای مصرف گیاهان دارویی نسبت به گذشته افزایش یافته است و پتانسیل قابل توجهی نیز برای کارآفرینی و تولید فرصت‌های شغلی در این حوزه وجود دارد، اما به‌علت مشکلات صنعت گیاهان دارویی هنوز به‌عنوان بستر فعالیت فارغ‌التحصیلان بخش کشاورزی و علاقمندان محسوب نمی‌شود.
در نگاهی دیگر باريجه، کتيرا، زعفران، سياه دانه و زيره، اسانس مورد، رزماري و شيرين بيان براي صادرات داراي مزيتهاي نسبي بوده و بابونه، خار مريم، بادرنجوبه، سنبل الطيب در بازار داخلي از اهميت بالايي برخوردارند.
بر همین اساس و از آنجایی که همدان از توانمندي بالايي در کشت و توليد گياهان دارويي برخوردار است به عنوان يک استان کوچک اما چابک مي تواند در ارتقاي صادرات اين بخش نقش آفريني کند.
باتوانمندي هاي علمي و تجربي بالايي که همدان در زمينه کشت و توليد گياهان دارويي دارد اين بخش مي تواند زمينه ساز يک جهش بلند و موتور محرکه توسعه باشد.
اميد است با چاره اندیشی به موقع گياهان دارويي در آينده نزديک در فهرست 10 قلم کالاي عمده صادراتي همدان قرار گيرد.
نظر شما