پروفسور سوزان هاگ استاد فلسفه و حقوق دانشگاه میامی آمریکا در خصوص نتایج و تبعات علمگرایی محض (scientism) به خبرنگار مهر گفت: در وهله اول باید توجه داشت که علم و دانش فی نفسه چیز خوبی است.
وی افزود: همانگونه که فرانسیس بیکن در قرون گذشته و زمانی که علم مدرن در ابتدا و آغاز راه خود قرار داشت پیش بینی کرد، علم و دانش نوری بر پیکره معرفت خواهد انداخت.
وی در ادامه تأکید کرد: همچنین از رهگذر روش علمی بشر توانست قدرت کنترل و پیش بینی را داشته باشد. از این طریق توانست زندگی خود را بهتر کند و به پیشرفت برسد.
مؤلف "فلسفه منطق" در ادامه تأکید کرد: اما برخی معتقد هستند که موضعگیری بیکن در خصوص علم به گونهای است که او دارد تجارتی را تبلیغ میکند.
این منطق دان معروف معاصر در ادامه یادآور شد: باید توجه داشت که به مانند هر کار و فعالیت دیگر بشر، علم نیز محدود و ناقص است. برخی اکتشافات علمی پتانسیل آسیب رساندن به بشر را در خود نهفته داشته و البته برخی از این اکتشافات خوب و مثمرثمر نیز بوده است.
دانش آموخته دانشگاه آکسفورد تصریح کرد: این موضوع به دلیل این است که دانش قدرت است. این موضوعی بود که بیکن هم آنرا مورد توجه قرار داده بود. از آنجا که دانش قدرت است مورد سوء استفاده نیز واقع میشود. چرا که از قدرت سوء استفاده میشود.
استاد فلسفه و حقوق دانشگاه میامی گفت: اما باید توجه داشت که دانش یگانه راه- یا حداقل یکی از یگانه- شیوههای تحقیق و جستجو است. آنچه در خصوص دانش باید مورد توجه باشد این است که از یک سو نباید قدرت علم و دانش دست کم گرفته شود و بی ارزش تلقی شود و از سوی دیگر در مورد اعتبار علم و قدرت علم مبالغه صورت گیرد.
این فیلسوف بریتانیایی تأکید کرد: مواجهه ما با دانش نباید به گونهای باشد که ارزش دستاوردهای علمی و توان علم در پیشرفت بشر مورد انکار قرار گیرد. از سوی دیگر نباید چنان علم را تقدیس کرد و به علم گرایی افراطی اصالت داده شود.
سوزان هاگ در پایان تأکید کرد: همین اصالت دادن به علم بوده که امروزه وقتی از واژه "علمگرایی"(Scientism) سخن می رود نوعی بار معنایی منفی دارد و نوعی نگاه تحقیرآمیز به علم را در خود نهفته دارد.
سوزان هاگ فیلسوف بریتانیایی، دانش آموخته دانشگاه آکسفورد و کمبریج است. حوزههای تخصصی او فلسفه زبان، منطق، معرفت شناسی و متافیزیک است. کتاب "فلسفه منطق" از سوزان هاگ با ترجمه محمد علی حجتی به فارسی ترجمه شده است. مباحث و موضوعات مطرح شده توسط هاگ در علم منطق و حقوق، تأثیرات قابل توجهی در این حوزهها بر جای گذاشته است.
نظر شما