به گزارش خبرنگار مهر، فشارخون بالا سبب آسيب به كليه (نارسايي كليه)، چشم (اختلال بينايي)، قلب (سكته قلبي) و مغز (سكته مغزي) مي‌شود و به همين دليل فشارخون بالا بيماري خطرناكي به حساب مي‌آيد.
لازم است كه بدانيد فشارخون بالا بدون علامت است و شايد تا زماني كه منجر به بروز عوارض نشود تشخيص داده نمي‌شود. براي پي بردن به فشارخون بالا بايد به طور مرتب (هر سه سال يك بار) فشارخون را اندازه‌گيري كرد.
به طور كلي دلايل اصلي بروز فشارخون بالا ناشناخته است اما مهم‌ترين عوامل خطر شناسايي شده براي اين بيماري سن بالا، چاقي، سابقه خانوادگي ابتلا به فشارخون بالا، كم تحركي، ديابت، مصرف زياد نمك و الكل است.
مواجه با سرب موجود در هواي آلوده نيز مي‌تواند موجب افزايش فشارخون شود. بهتر است كه بدانيد با پيشگيري و كنترل اين بيماري مي‌توان از بروز عوارض و ناتواني و مرگ و مير ناشي از آن به ميزان قابل ملاحظه‌اي (44 درصد از سكته‌هاي قلبي و 25 درصد از بيماري عروق كرونر) كاست.
تعريف و طبقه‌بندي فشارخون بالا
براي اينكه خون در شريان‌هاي اعضاي بدن جاري شود و مواد غذايي را به اعضاي مختلف بدن برساند، نياز به نيرويي دارد كه اين نيرو فشارخون نام دارد و مولد آن قلب است.
از آنجا كه پمپ كردن خون توسط قلب به داخل شريان‌ها نبض‌دار است، فشارخون شرياني بين دو سطح حداكثر و حداقل در نوسان است. (سطح حداكثر يا سطح سيستولي در زمان انقباض قلب و سطح حداقل يا دياستولي در زمان استراحت قلب به وجود مي‌آيد).
غالبا فشارخون را در شريان بازويي اندازه مي‌گيرند. در هر فرد فشارخون را در دو سطح حداكثر و حداقل اندازه‌گيري مي‌كنند. در زماني كه قلب منقبض مي‌شود، فشار به حداكثر مقدار خود مي‌رسد، اين سطح را فشار ماكزيمم يا سيستولي مي‌نامند. سطح مينيمم يا دياستولي در زمان استراحت قلب كه فشارخون به حداقل مقدار خود مي‌رسد، به دست مي‌آيد. هردو سطح فشارخون به صورت دو عدد كنار هم يا به صورت كسر برحسب ميلي‌متر جيوه نشان داده مي‌شود، مثلاً 80/120 كه عدد بزرگتر يا 120 معادل فشار ماكزيمم و عدد كوچكتر يا 80 معادل فشار مينيمم است.
فشارخون طبيعي عبارت است از فشار ماكزيمم متر از 140 ميلي‌متر جيوه و فشار مينيمم كمتر از 90 ميلي‌متر جيوه، فشارخون بالا نیز برابر با فشار ماكزيمم مساوي يا بيش از 140 ميلي‌متر جيوه و فشار مينيمم مساوي يا بيش از 90 ميلي‌متر جيوه است که البته براي افرادي كه بيماري عروق كرونر قلب، ديابت و بيماري كليوي دارند فشار ماكزيمم مساوي يا بيش از 130 و فشار مينيمم مساوي يا بيش از 85 به عنوان فشارخون بالا در نظر گرفته مي‌شود.
اصلاح شيوه زندگي به منظور پيشگيري از ابتلا به فشارخون بالا
به منظور پيشگيري از ابتلا به فشارخون بالا نكاتی را باید در زندگي روزانه مورد توجه قرار دهيم که از جمله می‌توان به رژيم غذايي و افزايش فعاليت بدني برای کاهش وزن، استفاده از خوراكي‌هاي سالم مانند سبزي‌ها، ميوه‌ها، حبوبات و خوراكي‌هاي كم چرب اشاره کرد.
همچنین کاستن از ميزان نگراني‌هاي روزانه در حد امکان و ایجاد شرایط سازگاري با محيط خود و همچنین کاستن از مقدار مصرف نمك، الكل و كافئين نیز تاثیر به سزایی در این زمینه دارد.
تاثیر پايين آوردن وزن بدن و ورزش در بهبودي بيماري فشارخون/ تاثیر نوشابه‌هاي الكلي در بدن
در اكثر افرادي كه دچار افزايش وزن و چاقي هستند كاهش وزن سبب كاهش فشارخون مي‌شود.
ورزش و فعاليت بدني نيز چون به كاهش وزن كمك مي‌كند سبب پايين آوردن فشارخون مي‌شود. همچنين به نظر مي‌رسد كه ورزش خود به تنهايي نيز سبب پايين آوردن فشارخون مي‌شود.
به بيماران مبتلا به فشارخون بالا توصيه مي‌شود از مصرف الكل خودداري كنند زيرا الكل از موادي است كه باعث افزايش فشارخون مي‌شود. با كاهش مصرف الكل در اكثر بيماراني كه الكل مصرف مي‌كنند، فشارخون به طور اساسي كاهش مي‌يابد.
مصرف نمك زمينه افزايش فشارخون را فراهم مي‌كند
در بسياري از افراد مصرف نمك زمينه افزايش فشارخون را فراهم مي‌كند. بنابراين آنان كه گرفتار افزايش فشارخون هستند نبايد بيشتر از 6 -5 گرم نمك در روز مصرف كنند.
اين مقدار تقريباً برابر با يك قاشق چاي‌خوري مي‌شود و ليكن بيماران مبتلا به فشارخون بالا بايد حتي از اين مقدار هم كمتر نمك بخورند كه اين مقدار را پزشك معالج براي اين گونه بيماران مشخص خواهد كرد.
هرگز به غذاي خود سر سفره نمك اضافه نكنيد. هر نوشيدني و يا غذاي آماده‌اي كه از فروشگاه مي‌خريد حتماً به ميزان نهمك موجود در آن كه اكثراً به نام سديم (Sodium) مي‌نويسند، توجه كنيد.
تاثیر استرس در افزايش فشارخون/ رژيم غذايي در بيماران با فشارخون بالا
استرس هم ممكن است سبب افزايش فشارخون شود و بايد كوشش كنيد كه آنچه را كه سبب استرس در شما مي‌شود تا آنجا كه ممكن است برطرف كنيد و اگر نتوانستيد از پزشك خود كمك بگيريد. در اين جا يادآوري مي‌شود كه بر طرف كردن استرس و داشتن آرامش خاطر نه تنها در درمان بيماري فشارخون بلكه در درمان هر بيماري ديگري مؤثر است.
كاهش وزن و حفظ وزن طبيعي از اركان اساسي هر برنامه طراحي شده برای مقابله با فشارخون هستند. تحقيقات نشان داده است كه افراد مبتلا به فشارخون بالا بايد مصرف سديم را كاهش دهند. پتاسيم و كلسيم مي‌تواند به كاهش فشارخون كمك كند. موز، زردآلو، انجير، گريب فروت، هلو، انگور و آلو ميوه‌هايي سرشار از پتاسيم هستند كه در كاهش فشارخون بالا مؤثرند. سيب‌زميني، سير، بروكلي، كدوسبز، قارچ و گوجه‌فرنگي و سبزي نيز سرشار از پتاسيم هستند. حبوبات نيز از اين مواد غني هستند.
مركبات، توت‌ها و سبزي‌هاي داراي برگ سبز، منابع خوب ويتامين ث هستند. دريافت كم اين ويتامين با فشارخون بالا ارتباط دارد. خوردن گوشت‌هاي سفيد مانند مرغ و ماهي طبخ شده بدون نمك براي افراد دچار فشارخون بالا توصيه مي‌شود. براي معطر كردن گوشت مي‌توان از سبزي‌هاي معطر، ادويه‌ها وميوه‌ها استفاده كرد ماهي را نيز مي‌توان با شويد، فلفل قرمز يا سياه، مركبات، سس‌هاي خانگي بدون نمك يا ساير سبزي‌ها معطر كرد. مصرف ماهي‌هاي با اسيدهاي چرب مفيد از قبيل حلوا، قزل‌آلا و قباد حداقل دوبار در هفته توصيه مي‌شود.
افرادي كه از فشارخون بالا رنج مي‌برند بايد از خوردن غذاهايي مانند: سوسيس، كالباس، كنسرو گوشت، ماهي دودي يا كنسرو شده، سس‌ها و كنسرو لوبيان كه سرشار از سديم هستند، پرهيز كنند. در طبخ به جاي كره و روغن جامد نباتي بهتر است از روغن زيتون، سويا و كانولا استفاده كرد. مواد حاوي كافئين از قبيل قهوه، نوشابه‌هاي كولا و شكلات سبب افزايش فشارخون مي‌شوند و بايد در حد اعتدال مصرف شوند.
نظر شما