به گزارش خبرنگار مهر، استان همدان با آن كه فاقد منابع آبي همچون دريا و درياچه است، به علت وجود رشته كوه‌هايي چون زاگرس و الوند و ديگر قلل سر به فلك كشيده و برف‌گيري آنها، در فصل گرما رودها و تالابها و سراب‌ها و چشمه‌هاي متعددي را به وجود مي‌آورند.
بعضي از سراب‌ها و تالابهاي همدان عمري به درازاي 10 برابر آثار باستاني چند هزار ساله اين استان دارند، مثل تالاب زيباي "گردخورده" يا "آق گل" كه زمين‌شناسان طول عمرش را ۴۰ هزار سال تخمين زده‌اند و يا تالاب پير سلمان كه هر دو تالاب با پوشش گياهي فراوان در بهار و تابستان مأمن انواع اردك، فلامينگو، مرغ باران، آب چليك، كاكاني، حواصيل، غاز و ديگر پرندگان مهاجري هستند كه از روسيه، قفقاز، كشورهاي اسكانديناوي و ديگر نقاط اروپايي و آسيايي به اين منطقه مي‌آيند.
مهاجرت 15 پرنده آبزی و کنارآبزی به تالاب های همدان آغاز شد
اما با آغاز فصل بهار مهاجرت 15 پرنده آبزی و کنارآبزی به تالاب های استان همدان آغاز شده است.
چنگر، پلیکان، درنا، کشین بزرگ و کوچک، فلامینگو، چوبپا، نوک خنجری، اگرت بزرگ، هواسیل خاکستری، هواسیل ارغوانی، سنقر تالابی، گلاریول و پرستو دریایی نوک کاکایی از پرندگانی هستند که تاکنون به تالاب های استان همدان وارد شده اند.
به گفته معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان این پرندگان که از کشورهای آفریقایی به استان همدان وارد شده اند و تا اواخر مهر در تالاب های شیرین سو و آبشینه زمستان گذرانی می کنند.
آنچه مسلم است اینکه مراقبت ویژه زیست محیطی و آبزی بودن این پرندگان، تالاب شیرین سو و سد آبشینه را به بهترین زیستگاه برای برخی پرندگان و جانداران تبدیل کرده و از این پرندگان تاکنون زادآوری پرستو دریایی نوک کاکایی، سنقر تالابی، کشین بزرگ و چوبپار ثبت شده است.
تالابهای همدان نقش بسيار زيادي در جذب گردشگر دارد
اما در نگاهی به وضعیت تالابهای همدان مشخص که تالاب ها گنجينه طبيعت و زيستگاه بسياري از گونه‌هاي جانوري و گياهان آبزي به شمار مي‌آيد که نقش بسيار زيادي در جذب گردشگر دارد.
گردشگري يکي از صنايع بزرگ و در حال رشد جهان به شمار مي‌رود و تالابها از مکان‌هاي مورد توجه براي عده بي‌شماري از گردشگران محسوب مي‌شوند.
پرواضح است که گردشگري به‌طور بالقوه منافع اقتصادي زيادي براي کشورها دربردارد و نقش مهمي در رشد اقتصادي ايفا خواهد کرد.
در این میان تالاب شيرين‌سو مکان خوبی برای سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری است چراکه چشم‌انداز زیبا و منحصر به فرد این تالاب می‌تواند مکان بسیار خوبی برای گردشگران علاقه‌مند به این طبیعت دلنواز باشد.
براساس بررسی ها تبدیل این تالاب به منطقه گردشگری نیازمند اطلاع‌رسانی، اصلاح کناره‌های آن و احداث کمپ‌های استراحت در این مکان است تا این منطقه به قطب گردشگری تبدیل شود.
تالاب شيرين‌سو توانایی‌های نهفته قابل توجهی برای توسعه گردشگری دارد
از نگاهی دیگر اینکه تالاب شيرين‌سو توانایی‌های نهفته قابل توجهی برای توسعه گردشگری دارد چراکه یکی از عوامل موثر توسعه گردشگری برخورداری از تعداد و انواع جاذبه‌های گردشگری بوده که تالاب شيرين‌سو دارای این استعداد است.
اين تالاب در شهر شيرين‌سوي كبودراهنگ در 100 کیلومتری همدان قرار دارد و با مهاجرت پرندگان از مناطق آفريقايي به این تالاب، چشم‌انداز زیبایی پیدا می‌کند.
تالاب شیرین سو در سالیان متمادی در مسیر کوچ پرندگان مهاجر قرار داشته كه در صورت مساعد بودن شرايط مي‌تواند فرصت پرنده‌نگري را در اين منطقه براي علاقه‌مندان در كنار ماهيگيري فراهم كند.
تالاب امامزاده پيرسلمان نیز یکی دیگر از تالابهای مستعد برای تبدیل شدن به قطب گردشگری در همدان است.
اين تالاب در 15 كيلومتري غرب شهر اسدآباد قرار گرفته و 12 كيلومتر مسير آن آسفالته است در جوار تالاب امامزاده پير سلمان قرار دارد و تعدادي چشمه آب معدني شيرين و جوشان تالابي به وسعت یک و نیم هكتار ايجاد كرده اند.
تالاب امامزاده سلمان كاربرد تفريحي، زيارتي، كشاورزي و دامداري دارد
اين تالاب كه نام خود را از امامزاده سلمان گرفته است كاربرد تفريحي، زيارتي، كشاورزي و دامداري دارد و بعضاً به صورت تفنني ماهيگيري نيز مي كنند و از جمله ويژگي هاي اين تالاب زندگي تابستاني پرندگان مهاجر در اطراف آن است.
از جمله پرندگاني كه در آنجا جوجه آوري مي كنند كشيم كوچك و چنگيز نوك سرخ است.
در اين تالاب ماهي سياه، كولي ماهي و مار آبي وجود دارد آب تالاب دائمي است و محوطه پيرامون امامزاده چمنزار است بنابراين براي استفاده زائرين و گردشگران تالاب در بهار و تابستان قابل استفاده است.
تالاب آبشینه نیز با 85 هکتار وسعت در 15 کیلومتری شهر همدان قرار دارد، رود آبشینه یا رود یلفان همچون بسياری از رودخانه‌هايی همدان، از چشمه‌سارهای الوند کوه سرچشمه مى‌گيرد و حوضچهٔ آبگير كوچكى متشكل از چندين جريان سطحى كوچك را در طول دامنهٔ شرقى اين كوه شامل شود.
چنگر، پلیکان، درنا، کشین بزرگ و کوچک، فلامینگو، چوبپا، نوک خنجری، اگرت بزرگ، حواصیل های خاکستری و ارغوانی، سنقر تالابی، گلاریول و پرستو دریایی نوک کاکایی از پیشقراولان از پرندگانی هستند که در فصل بهار به این تالاب مهاجرت میکنند.
این پرندگان که از کشورهای آفریقایی به استان همدان وارد می شوند تا اواخر مهر در تالاب آبشینه زمستان گذرانی می کنند.
جلب مشارکت بخش خصوصي برای توسعه تالابها ضروری است
اما آنچه در این میان به آن پرداخته می شود اینکه جلب مشارکت بخش خصوصي به منظور ايجاد زيرساخت هاي مناسب براي توسعه و بهره گيري از جاذبه هاي گردشگري و اکوتوريسمي تالاب ها و ارتقاي سطح حفاظت از منطقه شکار و صيد ممنوع محدوده تالاب ها از مواردي است که بايد در دستور کار قرار گيرد.
در همین خصوص کارشناس گردشگری استان همدان با بیان اینکه گردشگري به يكي از مهمترين فعاليت هاي اقتصادي در سراسر جهان تبديل شده است، گفت: بي ترديد اين صنعت در قرن آينده يكي از مهمترين شاخص هاي اقتصادي هر كشوري خواهد بود.
منیره امین پور افزود: در طول تاريخ زندگي انسان ها، تالاب ها به عنوان اراضي نامناسب، بي فايده، مضر و بستري براي زندگي وحوش و مأمني براي حشرات ناقل بيماري ها شناخته مي شدند و يا باتلاقي تصور مي شدند كه هر كسي در آنها پاي بگذارد در كام مرگ فرو مي رود.
وی ادامه داد: اما شرايط زيست محيطي حاكم بر تالاب دسترسي انسان را به آن مشكل و گاهي غيرممكن نموده و به اين ترتيب زيباترين جلوه هاي زيباي طبيعت را به وجود آورده است.
تالاب ها چشم اندازی ممتاز دارند
امین پور با بیان اینکه تالاب ها چشم اندازی ممتاز دارند، گفت: بركناره يك تالاب مي توان لطافت آب، استواري خاك و سرزندگي گياه رايك جا ديد. دريا بزرگتر از تالاب است، اما در آن درخت، بوته يا گلي نميتوان ديد.
وی اضافه کرد: يكي از مهمترين كاربري تالاب ها جذب توريسم است.
وی گفت: امروزه در نظام برنامه ريزي اقتصادي كشورها، از مهمترين ظرفيت هايي كه همواره نقش تعيين كننده اي در توسعه بخشي و ارتقاء سطح رشد اقتصادي ايفا مي كند، صنعت توريسم است كه بسياري از كارشناسان و صاحب نظران اقتصادي با ملحوظ داشتن همه مسائل متوجه اين صنعت، سهم آن را در تدوين برنامه هاي استراتژيك پررنگ ديده و به عنوان يك الگوي اقتصادي مدنظر قرار مي دهند.
اما در نگاهی دیگر و گذشته از این امتیازات آنچه در حال حاضر تهدیدی برای تالابهای همدان به شمار می رود خشکسالی و بارش اندک باران است.
در این خصوص نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه رفع خشکی تالابهای همدان در حال پیگیری است، گفت: تالاب آق‌گل که در سال 86 وضعیت مناسبی داشت به مرور زمان دچار خشکی شده که در این زمینه باید تدابیر مناسب اندیشیده شود.
ابراهیم کارخانه ای اظهار کرد: تالاب “چم شور” که در قسمت شرق شهرستان اسدآباد واقع شده 500 هکتار بود و پیرسلمان که در 24 کیلومتری جنوب اسدآباد واقع شده و وسعتی افزون بر دو هکتار دارد در حال خشکی هستند.
کارخانه‌ای تاکید کرد: تالاب شیرین‌سو و تالاب آبشینه در حال حاضر در وضعیت مناسبی هستند که برای حفظ و حراست از آنها باید تدابیر مناسب در نظر گرفته شود.
وی گفت: برای رفع خشکی تالابهای موجود در استان همدان در حال پیگیری هستیم، امیدوارم مشکل این تالابها با رایزنی‌ها رفع شود چرا که این تالابها در توسعه گردشگری بسیار موثر است.
با این تفاسیر پرواضح است که محيط زيست با تمام تنوع آن و موجودات زنده به عنوان نعمت هاي خداوند ، امانت در نزد ما هستند که گذشتگان براي ما به ارث گذاشته اند و باید در نگهداری آن تلاش کرد.
اصل 50 قانون اساسي حفاظت از محيط زيست يک پديده عمومي تلقي کرده که باید با مشارکت مردم سئولان برای تحقق آن تلاش شود.
پروین قادری دانشمند
نظر شما