به گزارش خبرنگار مهر، شهرستان دماوند با مساحتی بالغ بر 188 هزار هکتار در محدوده شهرستانهای فیروزکوه، آمل، ورامین، گرمسار و پردیس قرار دارد که متوسط ارتفاع آن از سطح دریا حدود دو هزار متر است، طبق نتایج آخرین سرشماری نفوس و مسکن نزدیک به 120 هزار نفر در این شهرستان ساکن هستند.
البته این آمار جمعیتی با وجود ساخت و سازهای گسترده طرحهای مسکن مهر و سایر پروژه های عمرانی و خانه سازی بدون شک به همین میزان محدود نشده و وقوع انفجار جمعیتی در دماوند امری اجتناب ناپذیر می کند.
این خطه از دیرباز تا کنون به دلیل عشق و ارادت اهالی آن به جایگاه رفیع ائمه اطهار(ع) و برخورداری از مردمانی مذهبی و فرهنگی به سرزمین دارالمؤمنین شهره خاص و عام شده و به این واسطه بزرگان بسیاری را نیز به عرصه فرهنگی کشور معرفی کرده است.
از جمله مصادیق فرهنگ دوستی اهالی سرزمین دارالمؤمنین دماوند علاقه آنها به مطالعه و کتابخوانی است، اما با تأسف، فقدان مرکزی مناسب بدین منظور، کار را برای این علاقه مندان دشوار ساخته است.
قصه پرغصه کتابخانه و کتابخوانی در بام ایران
در حال حاضر بزرگترین کتابخانه عمومی دماوند دقیقاً داخل ساختمان اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این شهرستان قرار دارد، بنابراین سر و صداهای ذاتی همایشهای فرهنگی، نمایشگاه های هنری و دوره های آموزشی متعدد از جمله موسیقیِ اغلب پرهیاهوی این مرکز آن هم بیخ گوش کتابخانه دماوند و کتابخوانان این دیار اصواتی آزاردهنده اما آشناست.
این در حالی است که سابقه راه اندازی کتابخانه به سبک و سیاق امروزی در شهرستان دماوند به دهه 40 هجری شمسی و محدوده زمانی سالیان 41 تا 43 باز می گردد؛ طی دوره ای که مسجد جامع دماوند مراحل بازسازی خود را سپری می کرد، مرحوم "میرزا عبدالله توسلی" جایگاهی را برای کتابخانه عمومی در درون این مسجد در نظر گرفت و منابع کتابخانه را با مقوله های مذهبی و دینی از طریق حوزه علمیه قم تأمین کرد.
کتابخانه مسجد جامع دماوند تا سال 81 نیز به عنوان تنها کتابخانه عمومی منطقه به فعالیت خود ادامه داد، اما افزایش جمعیت و روند مهاجرت رو به رشد موجب شد تا نیاز به احداث کتابخانه عمومی و مرکزی به طور جدی خودنمایی کند.
در حال حاضر شهرستان دماوند دارای چهار باب کتابخانه عمومی و فعال شامل کتابخانه "کوثر" دماوند، "غدیر" کیلان، "بعثت" آبسرد، "رضوی" آبعلی به همراه دو کتابخانه مشارکتی "مسجد جامع"، "ندامتگاه" و همچنین کتابخانه سیار است، اما نکته حائز اهمیت در این میان این است که کتابخانه عمومی کوثر دماوند تکافوی نیاز شهرستان فرهنگی دماوند را نداده و باید فکری برای رفع این نقصان کرد.
امروز به رغم برتری محسوس سابقه فرهنگی شهرستان دماوند نسبت به سایر المانهای توسعه شهری این خطه، داشتن کتابخانه عمومی، استاندارد و درخور شأن مردم شریف، ولایی و شهیدپرور منطقه همچنان به سراب و رویایی در دور دستها قابل تشبیه است.
فروش زمین کتابخانه به دانشگاه پیام نور
طی سالیان گذشته مسئولان وقت اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان دماوند با توجه به این نقصان فرهنگی اقدام به تأمین زمین و احداث کتابخانه عمومی در شهرک "امامیه" کردند، اما ساختمان این کتابخانه از سال 79 به مدت سه سال در اختیار دانشگاه پیام نور قرار گرفت ولی بازگردانده نشد.
برای پیگیری موضوع به دانشگاه پیام نور مرکز دماوند سری زدیم، رئیس این مرکز در این باره به خبرنگار مهر گفت: چندی پیش اداره مسکن و شهرسازی شهرستان دماوند(پیش از ادغام با اداره راه و ترابری) طی نامه ای مبلغی را از دانشگاه پیام نور در ازای واگذاری زمین کتابخانه درخواست کرد.
مختار یوردخانی ادامه داد: بدین ترتیب دانشگاه پیام نور دماوند مبلغ مورد درخواست اداره مسکن و شهرسازی را پرداخت کرد و اداره مذکور زمین و اعیان داخل آن را به دانشگاه تحویل داد که همه مدارک و ادله های این جریان برای ارائه آماده هستند.
همایشهای فرهنگی پر هیاهو بیخ گوش کتابخانه
رئیس اداره کتابخانه های عمومی شهرستان دماوند در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص مشکلات کتابخانه عمومی مستقر در مجتمع فرهنگی و هنری "کوثر" بیان داشت: فضای 300 متری این کتابخانه با سرانه جمعیت شهر دماوند همخوانی ندارد و این فضا امکان هیچگونه فعالیت جانبی را به متولیان امر نمی دهد.
محسن سلطان محمدی افزود: برگزاری همایشها و نمایشگاه های هنری با ایجاد آلودگیهای صوتی مختلف باعث می شود که سکوت مورد نیاز برای مراجعه کنندگان به فضای کتابخانه فراهم نیاید.
یکی از علاقه مندان به کتاب و کتابخوانی دماوندی به خبرنگار مهر گفت: فضای محدود، عدم دسترسی به اینترنت و نداشتن منابع به روز و جدید از جمله مشکلات اصلی کتابخانه کوثر است.
وی ادامه داد: در این بین می توان سر و صدا و هیاهوی البته ذاتی فعالیتهای فرهنگی و هنری این مرکز را نیز به معضلات یاد شده افزود.
یکی از دانشجویان شاغل در مراکز آموزش عالی سطح منطقه نیز فقدان کتب تخصصی و درسی را عاملی برای اجبار در عضویت در کتابخانه های تهران دانست که این امر به خودی خود معضلات بی شمار ناشی از رفت و آمد به این کلانشهر را به دنبال دارد.
بلاتکلیفی در احداث کتابخانه خیرساز
در این بین، کمبود کتابخانه در دماوند اسباب ورود خیران را نیز به این عرصه پرخیر فراهم ساخت تا شاید با سود جستن از این ظرفیت بالقوه و نهادینه در ذات خیرخواهانه هر ایرانی بتوان بر این مشکلات فائق آمد.
حال دو سال از انجام مقدمات طرح احداث و تأسیس کتابخانه مرکزی دماوند توسط نیکوکاری به نام "احمد پیمان" به نیت شادی روح فرزند مرحومش می گذرد، گرچه ورود این خیّر در آن زمان فرصت مناسبی برای ایجاد تناسب حداقلی میان جمعیت و سرانه کتابخانه های دماوند شمرده شد، اما به دلیل پاره ای از مسائل و مشکلات این پروژه نیز همچنان بلاتکلیف است.
رئیس نهاد کتابخانه های عمومی شهرستان دماوند با تأکید بر لزوم و ضرورت احداث کتابخانه مرکزی این شهرستان افزود: متأسفانه شهرستان دماوند کتابخانه عمومی بر اساس استانداردهای قانونی نداشته و ندارد.
وی یادآورشد: احداث این کتابخانه به مساحت سه هزار و 300 متر مربع، در دو طبقه یکهزار و 500 متری و یک طبقه 300 متر مربعی جنب دانشگاه آزاد اسلامی دماوند می توانست امکان مناسبی را برای دانشجویان و مردم منطقه فراهم آورد تا از داشته های علمی آن استفاده کنند.
این مسئول با بیان اینکه از ابتدا تا کنون اعتباری بیش از 15 میلیارد ریال به منظور احداث این کتابخانه هزینه شده، گفت: کاهش توانایی مالی مهندس پیمان با توجه به طولانی شدن وعدم همخوانی اعتبارات در نظر گرفته شده با هزینه های سرسام آور فعلی از دلایل مسکوت ماندن ساخت این کتابخانه است.
وی اضافه کرد: طی بازدیدها و جلسات متعدد مسئولان امر مقرر شد تا این خیر اجرای پروژه کتابخانه را به نهاد امور کتابخانه های عمومی شهرستان واگذار کند، این خیر نیز موافقت کرد ولی مشکلات بعدی از این واگذاری جلوگیری کرد.
بدون تردید مبحث برخورداری از کتابخانه عمومی یکی از دغدغه های مردم منطقه است، از این رو، امیدواریم مسئولان شهرستان هرچه سریعتر اقدامات لازم و مناسبی را در راستای حل این مسئله انجام دهند.
گزارش: نجمه نادری
عکس: مهدی علمداری
نظر شما