قلعه "انجیر" دهلران نیازمند ثبت ملی/ اثری با استحکام دوره ساسانی

به گزارش خبرنگار مهر، در 35 کیلومتری شمالغربی شهر دهلران و 25 کیلومتری شمالغربی شهر پهله در میان ارتفاعات کوه ته نرمه قلعه ای بزرگ قرار گرفته که در نگاه اول آدمی را به شگفتی و تحسین سازندگانش وا می دارد.

این اثر باشکوه در محدوده داخلی کوه قرار گرفته و با وسیله نقلیه صعب العبور و غیرقابل دسترس است و هم از سمت دهلران و هم از سمت پهله دارای راه مالرو یا (کوچرو) است در دامنه این اثر زیبا یک رودخانه فصلی وجود دارد که 100متر از آن فاصله دارد.

کارشناس ارشد باستان شناسی در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در اواخر دوران ساسانی شاهان این سلسله و حکام محلی آنان اقدام به ساختن برخی قلاع نظامی در ارتفاعات صعب العبور کردند که قلعه انجیر در امتداد قلعه شیاخ نمونه ای زیبا از قلعه سازی ساسانیان و از شاهکارهای معماری نظامی – دفاعی ساسانی به شمار می رود.

فرج فاضلی اظهار داشت: به دلیل وجود درختان انجیر فراوان در گذشته در اطراف قلعه و کوه ته نرمه این قلعه به قلعه انجیر نامگذاری شده است.

وی تصریح کرد: طول این قلعه 400 متر و عرض آن 300 متر است و بیش از 120 هزار مترمربع وسعت دارد و در سالم ترین جاهای این قلعه  ارتفاع دیوارهای آن به 6 متر می رسد.

این کارشناس ارشد باستان شناسی افزود: مصالح تشکیل دهنده این بنا عبارتند از قلوه سنگ و ملات گچ و سنگها از محیط اطراف جمع آوری شده اند نمونه های از سنگهای کف رودخانه هم در ساخت بنا دیده می شوند.

فاضلی گفت: این قلعه از قسمتهای مختلفی مانند در ورودی، باروی عظیم، برجها، اتاقهای مسکونی فراوان و شاه نشین تشکیل شده است.

کارشناس میراث فرهنگی دهلران بیان داشت: در داخل باروی آن بقایای اتاقهای مستطیل و مربع شکل با ابعاد مختلف با طاق قوسی وجود دارند که به جهت استراحت سربازان ساخته شده اند به طوری که  اتاقهای موجود دارای طاقچه های متعدد با تاق قوسی شکل هستند.

این باستان شناس اظهار داشت: دیوارهای قلعه 70 سانتی متر عرض و ضخامت دارند.

وی افزود: قلعه دارای برجهای زیادی بوده که در حال حاضر بقایای سه برج موجود است که به ارتفاع 7 متر و قطر دیواره 2 متر روی دیوارهای قلعه روزنه هایی برای تیرانداری کمانداران تعبیه شده است.

فاضلی تصریح کرد: شاه نشین قلعه که در بالاترین قسمت آن قرار دارد ، امن ترین قسمت قلعه بوده چون از اطراف دارای شیب تند و پرتگاه است و فقط از یک طرف با پله هایی قابل دسترسی بوده و در شاه نشین بقایای اتاقهای بزرگی با ابعاد مختلف دیده شده که محل استراحت فرماندهان و افراد رده بالا بوده است.

کارشناس ارشد باستان شناسی اظهار داشت: قلعه در قسمت شمال و شمال غربی و شرقی دارای شیب تند است و بخشهایی از قلعه به سبب گذشت زمان از بین رفته و قسمتهایی از دیوارهای غربی و جنوبی  آن سالم هستند.

وی گفت: از روی ارتفاعات مشرف به قلعه انجیر با چشم مسلح قلعه شاخ به فاصله 15 کیلومتر (در خط مستقیم) به خوبی دیده می شود که بدون شک بیانگر نوعی ارتباط سیاسی و اجتماعی بین این دو قلعه بوده است.

کارشناس اداره میزاث فرهنگی شهرستان دهلران افزود: قلعه از نوع قلعه های کوهستانی بوده و کاربرد نظامی داشته و در واقع محلی برای آموزش سپاهیان بوده است.

فاضلی گفت: با توجه به مصالح به کار رفته، سیستم ساخت، سفالهای سطحی، مقایسه با قلعه شاخ و ... این قلعه متعلق به اواخر دوران ساسانی است که احتمالا در قرون اولیه اسلامی هم مورد استفاده قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: موقعیت طبیعی و کوهستانی بودن، غیرقابل دسترسی دشمنان، دسترسی به آب، نزدیکی به بین النهرین و ارتباط داشتن با قلعه استراتژیک شیاخ از مهمترین عوامل ایجاد این بنا در این منطقه بوده است.

این باستان شناس بیان کرد: این اثر ارزشمند در حال حاضر تحت حفاظت میراث فرهنگی شهرستان دهلران قرار دارد و پرونده ثبت آن در فهرست آثار ملی کشور در دست اقدام است.