برداشت هاي متفاوت از ساختار و وظايف "روابط عمومي" مشكل اصلي است

به گزارش گروه فرهنگ و هنر خبرگزاري "مهر"، در اين پژوهشنامه آمده است: رشته روابط عمومي به صورت آكادميك ، حدود يك دهه قبل از پيروزي انقلاب تاسيس،  اما با وقوع انقلاب فرهنگي تدريس آن تعطيل شد و بيش ازيك دهه اين رشته به صورت يك رشته مستقل دانشگاهي وجود نداشت.
اگرازديد مساله شناسي به روابط عمومي بنگريم ، ازيك سو شكاف وعقب ماندگي كه بين ما وكشورهاي پيشرفته جهان دراين حوزه وجود دارد رخ مي نمايد وازسوي ديگر به مشكلاتي برمي خوريم كه درروابط عمومي ها وفعاليت هاي آنها دركشورمان وجود دارد:
* نخستين چالش مهم ، تلقي ها و برداشت هاي بسيارمتفاوت ازساختارو وظايف روابط عمومي ها است. ديدگاه موجود درايران با آنچه درجهان مي گذرد بسيارمتفاوت است و حتي جايگاه روابط عمومي را زيرمجموعه دفاتررياست مديران ديده اند. يك مشكل جدي روابط عمومي ، اين است كه درك درستي ازفعاليت اصلي آن ، حتي دربين مديران سازمان ها وجود ندارد به طوري كه آن را مترادف با "بازاريابي " "سفارش دهنده آگهي " و" ستاد شخصي مديران " دانسته اند. اين وضعيت درحالي است كه دست اندركاران روابط عمومي ، درتكاپوي روزافزون هستند تا بخشي ازفرايند تصميم گيري تلقي شوند . امروزه ما صحبت ازروابط عمومي راهبردي مي كنيم ، يعني يك روابط عمومي كه براساس چشم اندازي روشن ، شناسايي محيط هاي نزديك ، زمينه اي وتعاملي را مبناي كارخود قرارمي دهد ، دركي صحيح ازنقاط قوت وضعف ، فرصت ها وتهديدها به دست مي آورد وبرمبناي آن راه كارهايي منعطف مبتني برمسئله محوري ودرك شرايط محيطي ارايه مي كند . لازمه اين نوع نگاه به روابط عمومي ، نشرمداوم ودريافت مستمراطلاعات به محيط وازمحيط به درون وبيرون ازسازمان است .
با توجه به نكات مذكور ، به منظورارتقاء موقعيت روابط عمومي درايرا ن گروه پژوهشي روابط عمومي درپژوهشگاه تشكيل گرديد . براي پركردن خلاء پژوهش ها وسياستگذاري هاي مربوطه تدوين پژوهشنامه گروه مدنظر قرار گرفت .
اساس كاردرتنظيم پژوهشنامه ، مطرح كردن فرايندهاي چالش برانگيز حوزه روابط عمومي است . بدين منظوردرنظراست :
1.سيماي روشني ازوضعيت پژوهش هاي مرتبط با روابط عمومي با درنظرگرفتن جهت گيري هاي كلان بخش فرهنگ ،برنامه هاي چهارم توسعه وچشم انداز بيست ساله بخش فرهنگ دركشورترسيم شود .
2. خلاء هاي پژوهشي موجود شناسايي شوند .
3. شاخص هاي كمي وكيفي روابط عمومي دركشوربا وضعيت عمومي روابط عمومي درجهان مقايسه  شوند .
دراين راستا ضرورت دارد محورهاي زيرمورد قرارگيرند :
1. تاثيرفرايند هاي جهاني شدن ، توسعه فن آوري هاي نوين ورهيافت هاي نظري جديد بررويكردهاي روابط عمومي .
2. مسايل ويژه محيط داخلي كشور ازجمله تغييرات وسيع جمعيتي ، اجتماعي ، سياسي وفرهنگي .
3. مقتضيات محلي ازجمله تعارض خرده فرهنگ هاي محلي وبومي ومسائل قومي ، كه مي طلبد علاوه برسطح ملي ، نگاهي هم به مورد پژوهي هاي منطقه اي درمباحث روابط عمومي كشورداشته باشيم .
جهت گيري هاي كلان برنامه چهارم توسعه درحوزه فرهنگي :
1. كاهش تصدي گري دولتي وافزايش نقش بخش خصوصي
2. ايجاد ظرفيت هاي فرهنگي
3. پركردن خلاء هاي قانوني
4. حفظ وتوسعه انسجام فرهنگي
گام هاي تدوين پژوهش نامه :
گام نخست :مروري برادبيات نظري وتجربي با توجه به چهارجهت گيري
گام دوم : مشخص كردن چهارچوب مفهومي
گام سوم : مقايسه شاخص هاي ملي ، منطقه اي وجهاني با برنامه چهارم توسعه
گام چهارم : بررسي چالش ها وفرصت ها (با توجه به پژوهش هاي انجام شده)
گام پنجم :فرا تحليل
گام ششم : پيشنهادها و راه كارها
1. شناسايي منابع دانشگاهي ، اينترنت ، مراكزدولتي وپژوهشي با توجه به چهارجهت گيري كلان اعلام شده
2. جمع آوري آثارومستندات موجود
3. استفاده ازيافته هاي پژوهش هاي مصوب گروه
4. فراتحليل يافته هاي قبلي و يافته هاي پژوهش هاي مصوب گروه ودرنهايت ارائه راهكارهاي مناسب اجرايي وبرنامه ريزي وسياستگذاري
اولويت هاي پژوهشي مورد نظر گروه پژوهشي روابط عمومي درحوزه روابط عمومي :
با توجه به ضعف مفرط نيروي انساني پژوهشگردرحوزه روابط عمومي تنها دوپروژه زيردرسال 1383به تصويب رسيد :
1. بررسي نقش وعملكرد روابط عمومي ها دربحران .
2. سازمان ووظايف روابط عمومي ومشاغل قابل واگذاري به تشكل هاي غيردولتي NGO ها .
با توجه به يافته هاي برگرفته ازپژوهش هاي قبلي ونتايج حاصل ازپژوهش هاي انجام يافته مصوب گروه مهمترين چالش هاي موجود روابط عمومي ها درايران عبارتند از:
* خلاء جدي درتدوين مقررات روابط عمومي مشكل بعدي است .دستورالعمل ومقررات داخلي كه حوزه كارروابط عمومي ها را درسازمان هاي داخلي تعيين مي كنند ، اندك يا عقب مانده است .
* دربومي سازي ومعرفي الگو براي اين رشته وارداتي چندان موفق نبوده ايم .دراين زمينه كارهاي انجام شده تا اندازه اي سطحي اند . فقرمنابع داريم وبيشترمنابع موجود خارجي هستند .
* بسياري ازمديران وشاغلان روابط عمومي ، آموزش هاي لازم را نديده اند . برابريك آمار،فقط دوازده درصد ازشاغلان اين رشته درايران تخصص روابط عمومي دارند. به نظرمي رسد كيفيت آموزش ها هم پايين است .
*غلبه ارتباطات شفاهي به عنوان يك الگوي ارتباطي خاص درجامعه ، درگرايش و ترغيب روابط عمومي ها به سمت استفاده ازابزارهاي نوين تاثيرمنفي گذاشته است .
* دربرنامه هاي 5 ساله ، ازروابط عمومي ، جايگاه ونقش آن دفاع نشده است .برابرقانون ، دولت موظف شده كه نگرش ها ورفتارهاي افراد جامعه را نسبت به مسايل وپديده هاي مختلف ، بررسي كند . اما بهاي لازم به روابط عمومي ها دراجراي اين مصوبه قانوني داده نشده است .
نگرش هاي سنتي غالب برتفكربخش عمده اي ازمديران كشوردرنگاه به روابط عمومي ، كماكان استمراريافته است. بنابراين دربسياري ازسازمان ها ، به جاي اين كه به روابط عمومي به عنوان يك جايگاه تخصصي موثردرانطباق سازمان با تحولات محيطي نگريسته شود ، هنوزازآن انتظاركارسياسي وتبليغي صرف مي رود .
نه درمركزآمارايران ونه درسايت ها ووبلاگ ها ، آمارمستند ودقيقي ازوضعيت روابط عمومي درايران وجود ندارد.
* رشته روابط عمومي توسعه لازم را درسطح دانشگاهي كشورنيافته است .اين رشته تا مقطع كارشناسي دردانشگاه هاي علامه وآزاد اسلامي وتا مقطع كارداني دردانشگاه جامع علمي - كاربردي تدريس مي شود .