حکمت متعالیه مجموعه تفکرات اشراقی، مشائی و باورهای شیعی است

دکتر محمد محمد رضایی استاد پردیس قم دانشگاه تهران درباره مبانی حکمت متعالیه به خبرنگار مهر گفت: فلسفه ملاصدرا چهار حقیقت یا به عبارتی چهار تفکر را در یک تفکر مبتکرانه به وحدت رسانده است. این چهار تفکر عبارتند از فلسفه مشاء که همان حکمت استدلالی است، دوم حکمت ذوقی یا همان حکمت اشراقی که دریافتن حقایق از راه تزکیه نفس است، سوم دریافت های عرفانی که از راه کشف و شهود عرفانی بدست می آید و چهارم مبانی و اعتقادات تفکر شیعه. همه این موارد در حکمت متعالیه به وحدت می رسند.

این محقق و نویسنده افزود: حکمت متعالیه روش التقاطی نیست بلکه روشی اصیل است که از مجموع این روش ها، یک روش جدید ابداع شده است؛ نه اینکه بخشی از فلسفه مشاء، بخشی از فلسفه اشراق و بخشی از تفکرات شیعی وام گرفته باشد بلکه در این تفکر همه این موارد به وحدت می رسند.

این استاد دانشگاه درباره تفاوت میان حکمت متعالیه و فلسفه اشراق گفت: حکمت متعالیه مجموعه ای از تفکر اشراقی، مشائی، تفکرات عرفانی و باورهای شیعی- دینی است.

وی تصریح کرد: این تفکر شیعی همان تفکر مشائی است که از راه استدلال بدست می آید، همان تفکر اشراقی است که از راه تزکیه دل بدست می آید و همان تفکر عرفانی است که از راه کشف و شهود بدست می آید. بنابراین از راه استدلال یا اشراق یا از راه عرفان سیر کنید به نتایجی می رسید که همان حکمت متعالیه است.

این استاد دانشگاه در پایان یادآور شد: حکمت متعالیه قائل بر این است که نه تنها از راه کشف و شهود بلکه از طریق فلسفه اشراق و براهین عقلانی می توان به حقیقت رسید. در واقع ملاصدرا همه این موارد را در فلسفه خود گرد آورده است، می توان گفت حکمت متعالیه جامع ترین راه برای کشف واقعیت به شمار می آید.