به گزارش خبرنگار مهر، به گفته بزرگان و قديميها، شاهكوه از قدمت زيادي برخوردار است، وجود كاروانسراي چون كاروانسراي "قزلق" و" وارا" كه قدمت آنها به عهد شاه عباس صفوي ميرسد، مويد اين است كه از قديم الايام زنان منطقه به دوخت اين نوع سوزندوزي اشتغال داشته اند.
امروزه كمتر هنرمندي را ميتوان يافت كه به امر سوزندوزي به اين شيو مشغول باشد و اين امر بدليل عدم استفاده از اين نوع لباس در منطقه است و از هنرمندان سوزندوز عده معدودي مانده اند كه از آن جمله صغري جلالي، كلثوم گرزين، كلثوم بابو نام برد.
مواد اوليه برای این صنایع دستی پرپیشینه، نخ كاموايي ظريف و پارچه نخي است.
معاون هنرهای سنتی میراث فرهنگی گلستان در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: جهت دوخت نقوش ابتدا طرح موردنظر روي پارچه طراحي شده آنگاه با نخ سياه طرح اوليه به شيوه زنجيره دوزي، ساقهدوزي و زيگزاگ صورت مي پذيرد و در بخشهاي محدودي از طرح، بصورت نگيني از رنگهايي چون قرمز ، سبز و گاهاً زرد جهت دوخت غنچه و كاسبرگها بهره ميگيرند.
محمد کیخا اظهار داشت: نقوش بكار رفته ذهني بوده و متشكل از گلهاي ساده با ساقههاي بلند، طرح بته جقه و اشكال هندسي مثل زيگزاگ و خطوط منحني است كه كل طرح در محدوده و كادري مشخص تعيين شده است.
وی اظهار داشت: در روسري اين منطقه، نقوش با مشخصات مذكور بوده، اما در قالب طرح لچك ترنج خودنمايي ميكند كه غالباً ترنج در وسط روسري به شكل دايره يا شمسه است.
وی درباره مناطق توليد این هنر دستی یادآورشد: اين نوع سوزندوزي تنها در منطقه شاهكوه كه شامل روستاهاي چهارباغ، شاهكوه عليا و شاهكوه سفلي ديده شده است.
کیخا درباره كاربرد سوزندوزی بیان داشت: سوزندوزي شاهكوه بيشتر در حاشيه لباس محلي زنان كه شامل اجزايي چون روسري سفيد سياهك زده ،پيراهن چاكدار دردو طرف،دامن شليته كوتاه ،شلوار دمپا چين دار،كلاه براي عروسان بوده به روي آن باسوزندوزي تزيين ميشده است.
لباس زنان شاهکوه
علاوه بر سوزندوزی، لباس زنان شاهكوه از جمله صنایع دستی قدیمی و سنتی گلستان است که نفسهای آخرش را میکشد.
درباره تاريخ لباس در اين منطقه اطلاعات دقيقي در دست نيست. در هر حال آنچه كه بر اساس نقل قولها مانده است بيانگر اين مطلب است كه از قديمالايام زنان اين منطقه به دوخت اين نوع لباس مشغول بوده اند.
لباس محلي زنان اين منطقه شامل اجزايي چون روسري سفيد سياهك زده، پيراهن چاكدار دردو طرف،دامن شليته كوتاه ،شلوار دمپا چين دار،كلاه براي عروسان (روي آن باسوزندوزي تزيين شده) كه در زير روبند قرار مي گرفت وجلوي كلاه روبند توري ساده بود كه روي كلاه مي انداختند تا جلوي چهره عروس را نيز بپوشاند.
هنگامي كه عروس را به خانه داماد مي بردند ابتدا لباس را بر تنش ميپوشاندند، آنگاه روي سرش كلاه ميگذاشتند و بعد از آن، روسري بزرگي را شبيه تركمنها بر سرش ميكردند سپس پارچه اي كه فقط جلوي چشمهايش توري بوده، جلوي صورتش ميبستند.
در مرحله آخر چادر شب بر سرش ميانداختند كه به اين كار اصطلاحا "چادر وروبند" ميگفتند. دامن پرچين وكوتاهي كه "تونبان قري" نام داشت، ميهمانان درعروسي جهت رقصيدن ميپوشيدند.
داماد نيزدر مراسم عروسي كتي بنام "قرمز قبا"به تن ميكرد. لباس عروس وداماد، ساخته دستان زنان هنرمند شاهكوه است.
جعفر خاندوزی کارشناس معاونت صنایع دستی و میراث فرهنگی گلستان در این زمینه می گوید: مناطق توليد اين نوع سوزندوزي تنها در منطقه شاهكوه كه شامل روستاهاي چهارباغ ، شاهكوه عليا و شاهكوه سفلي است.
وی اظهار داشت: برای احیای هنرهای سنتی استان برنامه ریزی صورت گرفته و در دستور کار قرار دارد.
نظر شما