گاهشمار پرونده هسته اي ايران

مرداد 1381 پس از آنكه  گروهك تروريستي منافقين با طرح ادعاهايي درباره فعاليت هاي هسته اي ايران درنطنز و اراك  موجب جوسازي هاي رسانه هاي غربي درباره فعاليت هاي هسته اي ايران شد آمريكايي ها اجراي  سناريوي از پيش تعيين شده برضد كشورمان را آغاز كردند.

 اواخر سال 1381 جمهوري اسلامي ايران براي اثبات صلح آميز بودن  فعاليت هاي هسته اي خود و براي اينكه ثابت كند در پي دستيابي به سلاح هاي هسته اي نيست ازمحمد البرادعي مدير كل آژانس بين المللي انرژي اتمي  براي سفر به تهران دعوت كرد.مديركل آژانس  پس از بازديد از مركز غني سازي نطنز گزارشي به شوراي حكام آژانس ارائه داد. گزارش البرادعي باعث شد موضوع فعاليت هاي هسته اي ايران در دستور كار نشست ژوئن 2003 تير1382 شوراي حكام قرار گيرد.

سپتامبر 2003 شهريور 1382 شوراي حكام آژانس در نشست  تحت فشارهاي آمريكا، ايران را به نقض هاي متعدد هسته اي متهم و اعلام كرد درباره اينكه فعاليت هاي هسته اي ايران غير نظامي و يا نظامي است ابهام وجود دارد. در قطعنامه سپتامبر همچنين از ايران خواسته شد امكان بازرسي از مراكز هسته اي را بدهد، تمام اطلاعات فعاليت هاي 25 ساله هست هاي خود را ارائه و پروتكل الحاقي را نيز امضا كند. آژانس همچنين بر خلاف اساسنامه خود از ايران خواست همه فعاليت هاي هسته اي را معلق كند. در اين نشست ضرب الاجلي چهل روزه يعني تا پايان اكتبر نيز به ايران داده شد تا موضع خود را درباره درخواست هاي آژانس اعلام كند . 

20 اكتبر 2003 / 26 مهر1382 وزراي امور خارجه انگليس، فرانسه و آلمان براي رايزني هاي ديپلماتيك بر سر برنامه هاي هسته اي ايران وارد تهران شدند. پس از مذاكرات دبير شورايعالي امنيت ملي و وزير امور خارجه با وزراي اروپايي بيانيه اي صادر شد كه به بيانيه تهران موسوم است. دراين بيانيه ايران پذيرفت پيش از 20 نوامبر 2003 پروتكل الحاقي را امضاء كند و از سوي ديگر اروپا حق ايران را براي داشتن برنامه هاي صلح آميز هسته اي پذيرفت.

11 نوامبر 2003 / 20 آبان 1382 جمهوري اسلامي ايران در نامه اي موافقت رسمي با امضاي پروتكل الحاقي و پذيرش ساير خواست هاي آژانس را اعلام كرد.

27 آذر 1382 جمهوري اسلامي ايران بطور رسمي پروتكل الحاقي پيمان منع تكثير سلاحهاي هسته اي را امضا كرد.

فوريه 2003 / اسفند 1382 مقامات ايران و سه كشور اروپايي همچنين در مقر اتحاديه اروپايي توافقنامه اي امضا كردند كه به توافقنامه بروكسل موسوم شد. بر اساس اين توافق اروپا متعهد شد در پرونده ايران را از دستور شوراي حكام آژانس خارج كند و بطور كامل اين پرونده را ببندد.

13 مارس 2003 / 23 اسفند 1382  در نشست شوراي حكام آژانس در  قطعنامه اي با اجماع درباره ايران تصويب شد كه بانيان آن آمريكا، كانادا و استراليا بودند. در اين قطعنامه نه تنها پرونده ايران بسته نشد بلكه ايران باز هم متهم شد اطلاعات ارائه شده را بطور كامل ارائه نداده و با آژانس نيز همكاري كامل نداشته است.

21 مي 2004 / اول خرداد 1383 جمهوري اسلامي ايران عليرغم اين اتهامات و كارشكني ها كه آمريكا آن را مستقيما اداره مي كرد براي نشان دادن همكاري كامل خود گزارشي هزار صفحه اي از فعاليت هاي هسته اي اش را  به آژانس بين المللي انرژي اتمي داد.

18 ژوئن 2004 / 29 خرداد 1383   در پنجمين نشست شوراي حكام درباره ايران كه  برگزار شد با وجود همكاري هاي فعال ايران با بازرسان آژانس قطعنامه اي صادر شد كه در آن بار ديگر ادعا شد همكاريهاي ايران كامل نبوده است. اينبار بانيان قطعنامه عليه ايران سه كشور اروپايي انگليس، فرانسه و آلمان بودند.

10 مرداد 1383 جمهوري اسلامي ايران  اعلام كرد به علت اينكه اروپا به توافقات خود در بروكسل عمل نكرده توليد برخي از قطعات سانتريفيوژها را كه براي غني سازي اورانيوم كاربرد دارد از سر گرفته است.

سپتامبر 2004 / شهريور 1383 سه كشور اروپايي باز هم در نشست شوراي حكام باني قطعنامه اي درباره ايران شدند كه بر اساس آن تا 25 نوامبر 2004  يعني كمتر از دو ماه به ايران مهلت داده شده بود همه فعاليت هاي هسته اي خود را به حال تعليق كامل در آورد و در غير اين صورت پرونده اش مستقيما به شوراي امنيت خواهد رفت. پس از اين آمريكا و اروپا با استفاده از تهديد و فشارهاي تبليغاتي، رواني سعي كردند ايران را متقاعد كنند تا علاوه بر غني سازي اورانيوم همه فعاليت هاي صلح آميز هسته اي را متوقف كند اما جمهوري اسلامي ايران با پافشاري بر حقوق خود رسما اعلام كرد از غني سازي اورانيوم صرف نظر نمي كند و تسليم فشارها نخواهد شد.

اوايل آبان 1383 سه كشور اروپايي كه با ايستادگي جمهوري اسلامي ايران روبرو شده بودند براي جلوگيري از شكست گفتگوهايشان با ايران طرحي ارائه كردند كه به زعم خودشان در آن امتيازاتي به ايران داده شده بود. در اين طرح به ايران وعده داده شد تا در ازاي تعليق نامحدود غني سازي اورانيوم از حمايت هاي اروپا براي تامين سوخت هسته اي و داشتن راكتور تحقيقاتي آب سبك بهره مند شود.جمهوري اسلامي ايران اين بار هم تاكيد كرد تحت هيچ شرايطي تعليق نامحدود غني سازي را نمي پذيرد و پيشنهادهاي اروپا را نيز نامتوازن مي داند.

پس از اين تحولات چندين دور مذاكرات فشرده ميان هيات هاي ديپلماتيك ايران و اروپا در پايتخت هاي اتريش و فرانسه برگزار و در نهايت به موافقتنامه پاريس منجر شد. بر اساس اين موافقتنامه سه كشور فرانسه، آلمان و انگليس و اتحاديه اروپا متعهد شدند از حقوق ايران بر اساس معاهده ان پي تي كه بايد بدون تبعيض اعمال شود حمايت كنند. در اين موافقتنامه همچنين طرف اروپايي متعهد شد در قالب كميته هايي در زمينه هاي سياسي - امنيتي، اقتصادي و هسته اي با ايران همكاري كند. جمهوري اسلامي ايران هم بر اساس معاده پاريس پذيرفت تا زماني كه مذاكرات ميان دو طرف ادامه داشته باشد تعليق موقت غني سازي را ادامه دهد.

نوامبر 2004 / آذر 1383  شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي اتمي درنشست خود قطعنامه اي صادر و اذعان كرد اقدام ايران براي تعليق موقت غني سازي اورانيوم اقدامي غير الزام آور، غير حقوقي و صرفا به منظور اعتماد سازي است.

از اين پس و تا پايان سال 83 بر اساس توافقنامه پاريس چندين دور مذاكره فشرده ميان هيات هاي ديپلماتيك ايران و تروئيكاي اروپا در كميته هاي سياسي - امنيتي، تجاري و هسته اي برگزار شد اما طرف اروپايي در تمام اين مذاكرات از دادن تضمين هاي قطعي براي اينكه ايران از حق داشتن فناوري صلح آميز هسته اي بهره مند شود طفره رفت.

در نشست فوريه 2004 / اسفند 1383 همكاري هاي گسترده و مستمر ايران با آژانس و بازرسان آن كه حتي در برخي موارد فراتر از اختيارات قانوني اين نهاد بين المللي بود ديگر بهانه اي براي آمريكا باقي نگذاشت و نهايتا منجر به اين شد كه  شوراي حكام نخستين بار مسئله ايران از دستور كار خود خارج كند.

اما گفتگوهاي ايران و اروپا در چارچوب كميته راهبردي ارديبهشت 84 بدون دستيابي به نتيجه روشني به پايان رسيد و مقامات كشورمان اعلام كردند كه از پيشرفت مذاكرات راضي نيستند و بخشي از برنامه هاي مقدماتي غني سازي اورانيوم را از سر مي گيرند. در پي هشدار صريح ايران، انگليس، آلمان و فرانسه نيز تهديد كردند كه خواستار تشكيل جلسه اضطراري آژانس بين المللي انرژي اتمي خواهند شد و همسو با آمريكا پرونده ايران را به شوراي امنيت سازمان ملل ارجاع خواهند داد. اما در نهايت سه كشور اروپايي كه عزم ايران را براي از سرگيري فعاليت هاي غني سازي جدي ديدند بازهم از ايران خواستند با دور ديگري از گفتگو ها در ژنو موافقت كند.

25 مه 2005 / 4 خرداد 1384 در پايان دور از گفتگوها كه در ژنو برگزار شد سه كشور اروپايي وعده دادند تاپايان جولاي 10 مرداد پيشنهادهاي جامعي به ايران از جمله همكاري هاي هسته اي ارائه كنند.