منطقه ویژه اقصادی گامی برای توسعه اقتصادی شرق/ رنج خراسان جنوبی از کمبود زیرساختها

به گزارش خبرنگار مهر، خراسان جنوبی که به دلیل دوری از پایتخت و قرار گرفتن در مرز شرق کشور به عنوان استانی محروم شناخته شده دارای توانمندی های فراوانی است، که اجرای طرح منطقه ویژه اقتصادی از مهمترین طرح ها برای توسعه اقتصادی در این استان محسوب می شود.

منطقه ويژه اقتصادي بيرجند در محدوده اي به وسعت 450 هكتار در مركز ثقل محور ترانزيتي چابهار – زاهدان – بيرجند – مشهد – سرخس و مسير ترانزيتي بندرعباس – افغانستان مي تواند با برقراري ارتباط تجاری، صنعتی و خدماتي با كشورهای آسياي ميانه و افغانستان نقش مهمي در اقتصاد كلان كشور ايفا كند.

هم اکنون با تدابیر انجام شده از سوی مسئولان اجرایی زیرساختهای عملیاتی شدن پروژه های اقتصادی در منطقه ویژه اقتصادی بیرجند تامین شده است.

از نخستین زیرساخت های مورد نیاز برای جذب سرمایه گذار و تسهیل در امور سرمایه گذاری توسعه فرودگاه و خطوط هوایپمائی است که طی دو سال گذشته 20 میلیارد تومان برای توسعه عملیات اجرایی این منطقه در راستای پشتیبانی از فعالیت های اقتصادی و برقراری ارتباط تجاری بین المللی  و تحرک در اقتصاد منطقه ای اجرا می شود.

طرح احداث منطقه ويژه اقتصادي بيرجند با هدف جذب سرمايه‌هاي خارجي و داخلي، ايجاد فرصت‌هاي شغلي جديد و ارتقاي سطح اشتغال در استان خراسان جنوبي تصويب شد.

 كاهش‌ هزينه‌هاي توليد به منظور ورود به بازارهاي رقابتي جهاني، ايجاد عرصه فعاليت‌هاي توليدي و تجاري جهت افزايش صادرات كالا و ارائه بهينه خدمات براي حضور فعال در بازارهاي منطقه‌اي و بين‌المللي، اجراي سياست‌هاي توسعه منطقه‌اي و ايجاد قطب‌هاي اقتصادي و صنعتي از ساير هدف‌هاي اين طرح بود.

 راه‌اندازي منطقه ويژه اقتصادي بيرجند همچنين هدف‌هايي چون ارتقاي سطح تكنولوژي و بهره‌گيري از فن‌آْوري‌هاي برتر و نوين اقتصادي، فراهم كردن زمينه استراتژي نوين براي توسعه و گسترش منطقه به منظور افزايش توليد و صادرات و پردازش كالا يا ايجاد تغييرات در آن براي تحصيل ارزش افزوده با استفاده از امكانات بالقوه را دنبال مي ‌كند.

آغاز عملیات اجرایی منطقه ویژه اقتصادی دو سال پس از ابلاغ

در اولين دوره سفر رئيس ‌جمهور و هيات دولت نهم به استان خراسان جنوبي، طرح ايجاد منطقه ويژه اقتصادي بيرجند مطرح شد و به تصويب هيات وزيران رسيد ؛ در تاريخ هفتم تيرماه ۱۳۸۹ اين طرح توسط مجلس شوراي اسلامي تصويب شد و در تاريخ ۱۴ مهر ۱۳۸۹ به تاييد شوراي نگهبان رسيد. طرح ياد شده در يازدهم آذرماه سال ۸۹ توسط رئيس ‌جمهور وقت جهت اجرا به استانداري خراسان جنوبي ابلاغ شد.

پس از گذشت دو سال از ابلاغيه رئيس‌ جمهور مبني بر احداث منطقه ويژه اقتصادي در بيرجند معاون اول رئيس ‌جمهور دولت دهم در ۱۸ ارديبهشت ۹۱ در مراسم كلنگ ‌زني،  این پروژه را به ثمر رساند.

استاندار خراسان جنوبی در این رابطه، اظهارداشت: عملیات اجرایی منطقه اقتصادی استان به عنوان بزرگترین پروژه اقتصادی استان اردیبهشت ماه سال گذشته آغاز شده است.

قهرمان رشید با بیان اینکه ایجاد این منطقه اقتصادی از مصوبات سفر سوم هیئت دولت به خراسان جنوبی است، عنوان کرد: این پروژه در مساحت  455 هکتار در 18 کیلومتری شمال شرقی بیرجند اجرا می شود.

وی اضافه کرد: در حال حاضر مراحل تامین و برنامه ریزی زیر ساخت ها و جذب سرمایه گذاری برای مشارکت در ساخت منطقه ویژه اقتصادی در حال پیگیری است.

وی با اشاره به مزایای ایجاد این منطقه ویژه اقتصادی در بیرجند، گفت: وجود فرودگاه بین‌ المللی بیرجند به عنوان مرز مجاز هوایی در مجاورت منطقه ویژه اقتصادی، وجود گمرک و پایانه مرزی ماهیرود (میل 78 ) در فاصله 195 کیلومتری منطقه ویژه، همسایگی خراسان جنوبی با کشور افغانستان و فاصله 310 کیلومتری منطقه ویژه اقتصادی بیرجند با شهر فراه مرکز ولایت فراه افغانستان از جمله مزایای ساخت این منطقه ویژه اقتصادی در بیرجند است.

رشید بیان کرد: مجاورت زمین منطقه با خط انتقال گاز، عبور بزرگراه شهید کلانتری از مجاورت منطقه، اشتغالزایی و مبادلات بازرگانی منطقه با خارج از کشور از دیگر مزایای ایجاد منطقه ویژه اقتصادی در بیرجند است.

توسعه فرودگاه بیرجند زیرساختی مهیا شده برای پروژه

استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه در زمینه توسعه اقتصادی استان نیز فرودگاه بیرجند بین المللی شده است، افزود: طی دو سال اخیر 20 میلیارد تومان در این فرودگاه هزینه شده است.

رشید عنوان کرد: هم اکنون فرودگاه بیرجند امروز به عنوان فرودگاه بین المللی به عنوان فرودگاه مطابق با استانداردهای جهانی و کشوری قرار دارد و امکان فرود هواپیماها حتی در شب نیز امکان پذیر شده است.

ورود بخش خصوصی برای اجرای پروژه منطقه ویژه اقتصادی/ احداث مجتمع گمرکات آغازی برای منطقه ویژه

وی ادامه داد: هم اکنون در منطقه ویژه اقتصادی استان بخش خصوصی وارد کار شده و اخذ مجوزهای مورد نیاز، تامین زیرساختها، پیگیری برای اخذ مشوق هایی از جمله معافیت های مالی و کم کردن نرخ تسهیلات در این راستا انجام شده است.

وی خواستار حمایت و کمک دولت به بخش خصوصی در راه اندازی این پروژه شد و افزود: در این راستا پیشنهاد شده دولت نرخ تسهیلاتی که در اختیار سرمایه گذاران قرار می دهد نسبت به استانهای برخوردار کمتر باشد.

استاندار خراسان جنوبی با اشاره به اینکه گمرکات نیز به عنوان ارگان تاثیرگذار در اقتصاد استان قرار دارد، افزود: در این راستا مجتمع 17 هکتاری گمرکات استان در ورودی منطقه ویژه اقتصادی استان هفته دولت امسال کلنگ زنی شده است.

وی ادامه داد: بهره برردای از این مرکز اهمیت ویژه ای در تسهیل در روند سرمایه گذاری، توسعه اقتصادی و همه جانبه و تهسیل در امور سرمایه گذاران، مابحث اقتصادی، تجاری، مبادلات بازرگانی برخوردار است.

وی با اشاره به اینکه پیش بینی شده بیش از 20 میلیارد و 800 میلیون تومان برای سال 92 برای اجرای این مجتمع اختصاص یابد، ابرازامیدواری کرد: همین رقم نیز برای سال 93 پیش بینی شده که این  مجتمع در توسعه اقتصادی و بویژه منطقه ویژه اقتصادی استان تاثیر بسزایی دارد.

اتصال خراسان جنوبی به ترمينال‌ها و کريدورها ؛ زیرساختی که هنوز فراهم نشده

نبود زیر ساخت ها مانعی بر سر راه منطقه ویژه اقتصادی عنوان شده بود البته نبود آب و برق و گاز و زيرساخت‌هاي اين چنيني تنها مشكل تاخير در راه‌اندازي منطقه ويژه اقتصادي در بيرجند نبود بلكه خلأ بيرجند ضعف اتصالات است و براي فعال شدن چنين منطقه ‌اي، حتما بايد چابهار به افغانستان وصل شود تا منطقه ويژه اقتصادي بيرجند نيز فعال شود و  اين موضوعي است كه در طرح مطالعاتي منطقه در نظر گرفته نشده است.

منطقه ويژه اقتصادي تا زماني که بخواهد به صورت تنها و منزوي داير شود، سرمايه‌گذاري مطلوبي نداشته و تردد در آن ضعيف خواهد بود.

در حالي مسئولان استاني خراسان جنوبی تنها راه برون رفت استان از بحران سرمايه‌ گذاري را رونق منطقه ويژه اقتصادي عنوان مي ‌كنند كه به ‌نظر مي ‌رسد، اولويت اول خراسان جنوبي ايجاد و رونق منطقه ويژه اقتصادي باشد.

هر چند شاهرگ ترمينال‌ها و کريدورها را مناطق ويژه اقتصادي تشکيل مي ‌دهد اما آن چه بايد در خراسان جنوبي مورد توجه قرار گيرد هماهنگي بين مناطق ويژه و ترمينال‌هاست که وجود ندارد.

هماهنگي بين مناطق ويژه و ترمينال‌ها ترانزيت و تجارت را تسهيل مي‌ کند، بنابراين تا زماني که خراسان جنوبي به ترمينال‌ها و کريدورها پيوند نخورد عملا سرمايه‌ گذاري در آن منطقه رونق نمي ‌گيرد.

منطقه ويژه زماني مي‌ تواند فعال و پرتحرک باشد که به وسيله کريدورها به چابهار، ايرانشهر و زاهدان وصل شود، چابهار نیز باید به افغانستان وصل شود تا منطقه ويژه اقتصادي بيرجند نيز بتواند فعال و پر تحرک عمل کند.

معادن ظرفیتی برای رونق گرفتن منطقه اقتصادی استان/ 300 میلیارد تومان تسهیلات برای معادن استان

استاندار خراسان جنوبی همچنین به دیگر مزیت های استان برای رونق گرفتن منطقه ویژه اقتصادی استان اشاره می کند و می گوید: خراسان جنوبی از توانمندی های فراوانی برای توسعه در بخش های مختلف اقتصادی برخوردار است که معادن یک از توانمندی های اقتصادی استان است.

رشید  با بیان اینکه هم اکنون کار شناسایی معادن و ذخایر و ظرفیت  معادن در استان انجام شده است، افزود: 300 میلیارد تومان مصوبه ای است که در سطح کشور برای معادن خراسان جنوبی ابلاغ شده و با اجرایی شدن این مبلغ کار فوق العاده ای در معادن استان انجام خواهد شد.

وی با بیان اینکه پایانه مرزی میل 78 را فعال ترین بازارچه مرزی استان دانست و افزود: با اعتبارات هزینه شده در این مرز پایانه تجاری این بازارچه آماده بهره برداری شده و پایانه مسافربری آن نیز در دستور کار قرار دارد.

وی ادامه داد: با اعتبارات هزینه شده در این مرز پایانه تجاری این بازارچه آماده بهره برداری شده و پایانه مسافربری آن نیز در دستور کار قرار دارد.

رشید با بیان اینکه فعال تر شدن سایر بازارچه های استان نیز در دستور کار قرار دارد، بیان کرد: با اقدامات صورت گرفته توسعه صادرات در میل 73 نیز در چهار ماهه امسال افزایش 40 درصدی داشته است.

وی با بیان اینکه پایانه مرزی میل 78 را فعال ترین بازارچه مرزی استان دانست و افزود: این بازارچه به عنوان مهمترین مرکز اقتصادی استان  مورد توجه و اهتمام ویژه به لحاظ تامین زیرساخت ها قرار گرفته است.

علی رغم همه ظرفیت هایی که برای توسعه و رونق گرفتن منطقه ویژه اقتصادی وجود دارد اما  هنوز هم ضعف زیر ساختها آن هم زیر ساختهای ارتباطی این را واگویه می کند که در این زمینه دولت هیچ برنامه حمایتی یا بودجه خاصی برای فراهم کردن تسهیلات لازم و رفع موانع منظور نکرده است. با توجه به محدودیت‌ها و محرومیت‌هایی که استان خراسان‌جنوبی دارد، حمایت دولت و سرمایه ‌گذاری بخش دولتی در پروژه‌های عمرانی می‌ تواند از میزان کمبودهای این استان کمتر کند.

شاهد بودیم طی چند سال گذشته علی رغم تمام تلاش ها و آغاز مجتمع گمرکات، توسعه ترمینال که در جای خود تقدیر دارد اما در زمینه ایجاد و فعال شدن منطقه ویژه اقتصادی راه به جایی نخواهد برد و راه‌اندازی منطقه ویژه اقتصادی در بیرجند با توجه به کمبود امکانات باز هم به مانند سالهای گذشته در جا خواهد زد.

..................

گزارش: فاطمه زیراچی