به گزارش خبرگزاری مهر، مهدی بصیری در پانزدهمین جلسه کمیته آب کمیسیون کشاورزی و صنایع تبدیلی اتاق اصفهان تصریح کرد: در بالادست رودخانه در اثر برداشت آب حدود 30 هزار هکتار به اراضی کشت شده افزوده شده این درحالی است که بیش از 70 هزار هکتار زمین مرغوب در پایین دست غیر قابل کشت شده است.
وی افزود: یکپارچگی اکوسیستم زاینده رود از زردکوه بختیاری تا باتلاق گاو خونی موجب تنوع زیستی و پیدایش جوامع انسانی متعددی شده که رمز اصلی در پایداری محیط زیست و فعالیت انسانی در حاشیه این رودخانه است.
بصیری حقابه را حق استفاده از آب و مالكيت آن كه متعلق به صاحب آب تعریف کرد و گفت: در كار تدوین حقابه‌ها كه در زمان اردشير بابكان شكل گرفت و در زمان صفويه و توسط شيخ بهايي اين حقابه‌ها بررسي شد، تغيير زيادي انجام نگرفت، ولي به صورت مكتوب و مدون درآمد.
مسئول کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان افزود: طی این حقابه، آب رودخانه در آن زمان به 33 سهم تفكيك شده بود كه از اين 33 سهم، سه سهم آن متعلق به شهر اصفهان و 30 سهم آن متعلق به كشاورزي بالادست و پايين‌دست اصفهان بود. از اين 30 سهم، 10 سهم آن متعلق به كشاورزي بالادست است كه از پل كله يا روستاي مديسه شروع مي‌شود و تا ماربین اصفهان ادامه مي‌يابد و يك سهم متعلق به ماربین اصفهان و 19 سهم ديگر مربوط به روستاهاي شرق اصفهان مي‌شود.
وی زاینده رود شاهرگ حیاتی و تمدن ساز در فلات مرکزی ایران و تأمین آب شرب مصرفی و همچنین تغذیه چاه ها و منابع آب زیر زمینی برشمرد و گفت : تأمین مصارف کشاورزی و صنعتی و نقش تعیین کننده زاینده رود در توسعه تفرجی و گردشگری استان اصفهان دارد.
بصیری بیان داشت: كشاورزي اصفهان در حوضه زاينده‌رود تقريباً تعطيل شده و درخت‌هاي كهن منطقه ماربين اصفهان و سمت خميني‌شهر تا نجف‌آباد، خشك شده يا در حال خشك‌شدن است. در لنجان هم، چنين وضعيتي حاكم است.
وی بی‌حاصلی و شوری اراضی پایین دست و برهم خوردن تعادل اقتصادی و اجتماعی جوامع ذی نفع (14 میلیون نفر تحت تأثیر خشکی زایندهرود قرار می‌گیرند) و گسترش تضادها و کشمکش ها را از تبعات خشکی این رودخانه ذکر کرد و گفت: تضعیف جوامع پایین دست و حرکت روستاها به سمت خالی از سکنه شدن، تقلیل ارزش زیبایی شناختی منظر در رودخانه و محیط اطراف ،ایجاد مخاطرات جدی در پیش روی گردشگری در استان و بستر رودخانه به منشأیی برای پراکنش گرد و غبار بدل شده است.
وی تصریح کرد: تالاب گاوخوني هم تقريباً خشك شده كه عوارض خود را دارد و در آینده نزدیک ريزگردها و نمك از سطح گاوخوني به مزارع شرق اصفهان و حتی شهر اصفهان هجوم می آورد.
مسئول کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهانبا اشاره به اینکه آلودگی هوای اصفهان و پیامدهای آن بر سلامتی مردم و افزایش هزینه‌های درمان و واردات دارو ، از دیگر تبعات خشکی این تالاب است اصفهان را یکی از مقصدها و انگیزه‌های اصلی توریستهای خارجی در سفر به ایران دانست و گفت: خشکی زایندهرود نه تنها برای گردشگری اصفهان که برای صنعت گردشگری کشور اثر مخرب و مهلک دارد.
بصیری سرانه آب در استان اصفهان 1300 مترمکعب اعلام کرد و گفت: در حوضه زاينده‌رود در استان اصفهان که شامل شهر اصفهان نیز می‌شود 600 مترمکعب است و اين رقم نشان‌دهنده خطرناك بودن و بحران شديد است. وقتي سرانه آب از 1700 كمتر مي‌شود نشان‌دهنده كمبود است و وقتي به نزديك 1000 مي‌رسد حد بحراني را نشان مي‌دهد.
وی مجموع آب انتقالی از حوضه کوهرنگ به زایندهرود را در حدود 600 میلیون متر مکعب اعلام کرد و بیان داشت: این میزان در سال‌های خشک حتی ممکن است به نصف نیز تقلیل یابد و میزان برداشت ها از رودخانه توسط پمپاژها چه در سال های پر باران و چه در سال‌های خشک در حدود 490 میلیون متر مکعب است.
بصیری دامه داد: :در حال حاضر برداشت بی‌رویه سالیانه آب در محدوده سد تا پل کله به تنهایی بیش از کل میزان آبی است که سالانه توسط تونل دوم و تونل چشمه لنگان وارد حوضه زایندهرود می‌شود و میزان برداشت سال به سال در حال افزایش است.
وی اضافه کرد: از صنایع اصفهان ذوب‌آهن بزرگترين مصرف‌كننده آب است و پس از آن فولاد مباركه قرار دارد. دو نيروگاه بزرگ و يك پالايشگاه در حال توسعه هم در اصفهان وجود دارد که هرکدام سهم قابل توجه‌ای از مصرف آب را بخود اختصاص می دهند. كارخانه پلي‌اكريل و صنايع فلزی، آجر، کاشی، سرامیک و غیره و همچنین صنایع نظامی هرکدام مصرف آبی زيادي دارند.
وی تصویب قانون استقلال آب استان ها در سال 1383 و لغو کنترل و تخصیص آب توسط وزارت نیرو برای استانها در 1384/12/18 توسط هیئت دولت را عامل مهم در صدور مجوز برداشت بی حد و حصر آب توسط استان چهارمحال بختیاری از زاینده رود دانست.
بصیری اظهار داشت: متاسفانه جمعيت نیز در حال افزايش است و صنايع هم ، توسعه مي‌يابد. با توسعه صنايع، مهاجرت نیروی کار به اصفهان افزایش مي‌يابد و اين موضوع موجب رشد سریع جمعيت شده که خود موجب افزایش مصرف آب شهرها می شود. وی در ادامه گفت: به دليل سدي كه روي رودخانه زده شده نفوذ آب در سفره‌هاي زيرزميني پس از سد حذف شده است. سدها جلوي سيل را مي‌گيرند و آب فراوانی برای تغذیه اين سفره‌ها در زایندهرود جریان پیدا نمی‌کند، بنابراين سطح سفره های آب زیر زمینی هم در اصفهان پايين رفته و در حال خشك شدن است.
مسئول کمیته آب اتاق بازرگانی اصفهان در بخش پایانی سخنان خود به راهکارهای برون رفت از بحران زایندهرود اشاره کرد و گفت: در گام نخست قوانين موجود، مثل قانون حق‌آبه‌ها را باید به‌درستي اجرا كرد (هيچ قانوني تا به حال قانون حقابه را لغو نكرده است) دوم، لازم است چاه‌های حریمی و پمپاژها به شدت کنترل شده و با نصب کنتور و اعمال نظارت شدید برداشت‌های آن‌ها به نصف تقلیل یابد.
وی افزود: سوم اين‌كه با لغو قانون استقلال آب استان ها مديريت رودخانه باید به صورت یکپارچه،کارشناسی‌‌شده، مطابق قوانین و رعایت دقیق حقوق مردم اعمال شود.چهارم، انتقال آب از بيرون به حوضه زاينده‌رود گرچه مثل جراحي است، ولي براي بيماري كه هم‌اكنون حال خوبي ندارد لازم است، براي نمونه اگر تونل سوم افتتاح شود گرچه آب زيادي به اصفهان نمي‌افزايد، ولي مي‌تواند تا حدي مفيد باشد.
نظر شما