امروزه كه سازمان هاي بين المللي و مراكز درماني در تلاشند آمار فزاينده سزارين را كاهش دهند و مادران را به انجام زايمان هاي طبيعي علاقه مند كنند، متخصصان مي كوشند روش هاي تازه را براي بي دردي زايمان همه گير كنند.
زايمان در آب
يكي از روش هايي كه علاقه مندان زيادي دارد و موجب روي آوردن عده بسياري به زايمان هاي طبيعي شده است، زايمان در آب است كه البته همراه روشهاي ديگر به كار مي رود. مادر طي بارداري مي آموزد چطور با نرمش هاي مخصوص درد را كاهش دهد و هنگام زايمان در حوضچه هاي مخصوص آب، زايمان كند. پزشكان و بيمارستان ها و مراكز مشاوره بارداري هرروز، مادران بسياري را به سمت انجام اين روش سوق مي دهند.
اين روش كه در اوائل دهه 1970 ميلادي ابداع شد، با وجود استقبال مادران، هنوز به عنوان روش كاملي شناخته نمي شود و محققان كماكان به دنبال يافتن معايب احتمالي و خطرات آن براي مادر و نوزاد هستند. اگرچه پس از سال ها تمرين، رفته رفته اين روش در غرب به يك استاندارد نسبي رسيده است.
امروزه بسياري از بيمارستان ها در اروپا و امريكا با داشتن حوضچه هاي مخصوصي از اين روش استفاده مي كنند. بسياري از خانواده ها كه تمايل به انجام زايمان در منزل دارند با كرايه كردن يك حوضچه مي توانند در منزل شاهد تولد نوزادشان باشند و زنان بسياري از تولد نوزادشان در آب گرم (با دماي نزديك 35-40 درجه و مناسب دماي بدن) احساس رضايت مي كنند. در اين آب، دماي بدن نوزاد پس از تولد بالا نمي رود و براي او كه هر تغييري مي تواند به منزله يك شوك عمل كند، كاملا مناسب و بي خطر است.
تنها مساله اي كه اينجا مهم به نظر مي رسد، مساله تنفس نوزاد است كه مطابق فيلم هاي ويدئويي، متخصصان نيز معتقدند اين روش از نظر تنفسي مشكلي براي نوزاد به وجود نخواهد آورد؛ چون پيش از اين نوزاد در آب مي زيسته است.
در ايران...
با وجود علاقه مندي مسئولين و متوليان امور و ماما هاي ايراني براي انجام زايمان هاي طبيعي و كاهش آمار سزارين با گسترش روش هاي بي دردي زايمان، در انجمن مامايي كسي از مكان براي انجام زايمان در آب در داخل كشور اطلاع ندارد ودر بيمارستان هاي نجميه و ميرزا كوچك خان، به عنوان بيمارستان هايي كه به طور تخصصي در حوزه زنان و زايمان فعاليت مي كنند هم اين روش انجام نمي شود.
اساتيد دانشكده پرستاري و مامايي دانشگاه تهران هم از انجام اين روش در كشور اظهار بي اطلاعي مي كنند. ضمن اينكه در اين روش بايد از ماماهاي كارآزموده استفاده شود كه در داخل كشور ماما ها هنوز از آموزش هاي لازم در مورد روش هاي بي دردي زايمان بي بهره اند، چه برسد به انجام زايمان در آب.
مسئول دفتر مامايي وزارت بهداشت در گفتگو با با خبرنگار اجتماعي خبرگزاري مهر مي گويد : به هر حال هر زايماني با زايمان ديگر بسيار متفاوت است و اين طور نيست كه بگوييم هر زايمان كاملا شبيه زايمان هاي ديگر است. در اين اتفاق هم مثل ساير بخش هاي پزشكي احتمالات زيادي وجود دارد و ممكن است مسائل مختلفي پيش بيايد.
معصومه شاه محمدي مي افزايد : در حالت كلي به اين دليل كه نوزاد از شكم مادر خارج مي شود و محيط آب به هوا تغيير مي يابد، نوزاد نفس مي كشد اما اينكه يك نوزاد خلاف بقيه عمل كرده، چيزي را اثبات يا نفي نمي كند. به هر حال، پزشكي علم استثناهاست. اگرچه به طور كلي، روي قضيه زايمان در آب حرف و حديث هاي گوناگوني هست، عده اي آن را مي پذيرند و عده اي نمي پسندند.
وي مي گويد : هم اكنون در ايران طي طرحي در دانشگاه علوم پزشكي ايران و در بيمارستان اكبرآبادي زايمان در آب انجام مي شود. حوضچه هايي براي اين منظور تهيه شده و مدت كوتاهي است كه طرح در حال اجراست. اما زايمان در آب هنوز به طور رسمي و همراه با ساير روش هاي بي دردي زايمان اجرا نمي شود.
شاه محمدي اظهار مي كند : پروتكلي در وزارت خانه تهيه شده كه در دست اداره مادران مانده و هنوز ايلاغ نشده است. قرار بود عده اي از متخصصان خارج از كشور براي آموزش دادن به ايران بيايند و در ابتدا اين كار به صورت آكادميك انجام شود كه هنوز به مرحله اجرا نرسيده است.
چه وقت توصيه نمي شود؟
اگرچه تمرينات بيمارستان ها و ماماها متفاوت است، ولي در موارد خاصي استفاده از اين روش توصيه نمي شود. براي مثال وقتي نوزاد در شكم مادر جابجا نشده باشد و سرش به طرف پايين نباشد( breech position) يا نوزادان چند قلو باشند يا در شرايطي كه مادر از اكلامپسي ( تشنج حاملگي، گاهي همراه با اغما و فشارخون ) رنج ببرد.
بعلاوه در هنگام وجود نشانه هايي از بي قراري يا تنش و حركات غير ارادي در جنين، خونريزي، ادامه يافتن حاملگي با پروستاگلندين ها، استفاده مادر از مسكن هايي نظير پتيدين يا بالا بودن سن مادر انجام زايمان در آب به هيچ وجه توصيه نمي شود.
تغيير پيش بيني ها
با تمام اين تفاسير، مجله BMJ چاپ انگليس در شماره 7 مي 2005 در بخش گزارش هاي باليني از تولد نوزادي در آب خبر داد كه به دليل تنفس در آب حوضچه و با علائم مشكل تنفسي به بخش ICU نوزادان منتقل شده است. اين زايمان سر موعد انجام شده و وزن نوزاد 3150 گرم بوده است. مادر 34 ساله اين نوزاد كه اولين زايمان خود را تجربه مي كرد، طي بارداري هيچ مشكل خاصي نداشته و دوران بارداري را بسيار طبيعي سپري كرده است. اگرچه در آن مطلب از پيدايش نشانه هاي پنوموني( سينه پهلو) در نوزاد سخني به ميان آورده نشده، اما شايد اين نوزاد با تولدش در زير آب، ايده هاي بسياري را در دنياي خارج بدهد.
نظر شما