دوستي ها و دشمني ها از منظر قرآن/ اهمیت قطع ارتباط با گناهکاران

به گزارش خبرگزاری مهر، از منظر اسلام انسان بايد با كساني در ارتباط باشد كه صحبت كردن و همنشيني با آنها انسان را به ياد خدا و ارزش هاي معنوي می اندازد، نه اینکه دوستي با او دري از درهاي جهنم را بر روي انسان باز كند و همنشيني با او همراه با غفلت، بي خبري و سهل انگاري باشد.

مسلمان در ارتباط با ديگران موظف است از ابراز محبت، دوستي و رابطه با كساني كه دائما در گناه، ظلم، بي بندو باري و ساير معاصي غوطه ورند، پرهيز كند، چرا كه آنان انسان را از مسير صحيح خارج مي كنند و مانع تكامل معنوي و روحي انسان مي شوند. قرآن مجید مي فرمايد: "از كساني كه از ياد ما روي بر مي گردانند و هدفي جز نيل به آمال دنيوي ندارند، دوري كن، چرا كه همنشيني و معاشرت با اين گونه افراد تاثير منفي دارد و در انسان اثر سوء مي گذارد.

لازم است یک فرد مسلمان بداند که قطع رابطه با انسانهاي بد، اهميتش از ارتباط با انسانهاي خوب بيشتر است. چون اگر انسان بخواهد به مراحل تكامل برسد، ابتدا بايد با افرادی كه در خط اسلام و قرآن و اهل بيت(ع) نيستند قطع معاشرت كند و پس از آن با انسانهاي خدايي و الهي همنشين باشد. چون انسان يك موجود اجتماعي فطري و مدني بالطبع است و به تنهايي و در انزوا نمي تواند زندگي كند. انزوا براي او امري غير طبيعي است و بر همين اساس در دوران زندگي دنيايي، همواره ناگزير از ايجاد روابط اجتماعي با ديگران است. اگر اين نياز غريزي با محبت و همنشيني با افراد ناصالح و دوستان ناباب و نا اهل ارضا شود، ديگر به فكر معنويت و دين و عمل صالح و سعادت اخروي نمي افتد. مثل غريزه جنسي كه اگر از راههاي نامشروع ارضا شود ديگر به فكر راه مشروع نخواهد بود.

بنابراين قدم اول، قطع رابطه با منحرفين و پس از آن ايجاد ارتباط مستحكم با خوبان و صالحان مي باشد. قرآن مي فرمايد حضرت محمد(ص) پيامبر و رسول خداست و كساني كه با او هستند و به رسالت او ايمان آورده و آن را پذيرفته اند، داراي دو خصوصيت هستند؛ یکی بر كفار شديد و سخت گيرند. ابتدا مسئله قطع رابطه با كفار مطرح است آنها با كساني كه به خدا و رسول خدا و حقايق عالم كفر ورزيدند و انكار نمودند مبارزه مي كنند. دوم اینکه بين مومنين و جمع مومن خودشان با مهرباني، با رحمت و عطوفت رفتار مي نمايند، ايجاد رابطه صميمانه با متدينين و صالحين در مرحله دوم زندگي آنها مشهود است.

ناگفته نماند منظور از بيان مرحله اول و دوم، تقدم و تاخر زماني نيست، چرا كه هر دو در يك زمان صورت مي گيرد، يعني در حالي كه با مومنين مرتبطند با كفار هم دشمني مي ورزند، منظور تقدم و تاخر رتبي و مرتبه اي است. البته معلوم است كه دفع مفسده داراي رتبه اولي از جلب منفعت مي باشد.

قرآن مي فرمايد "روزي كه انسان ستمگر از نهايت حسرت و پشيماني دستش را به دندان مي گيرد و مي گزد و مي گويد؛ اي كاش با رسول حق راه دوستي و طاعت پيش مي گرفتم واي برمن! اي كاش كه با فلاني كه فرد منحرفي بود باب رفاقت را نمي گشودم و با او دوست نمي شدم همانا او بود كه مرا از ياد خدا غافل و گمراه ساخت.آري دوستي شيطان براي انسان مايه خذلان و گمراهي و خواري است.

در نتيجه مي توان گفت كه روابط و معاشرت در جامعه بايد بر اساس جلب رضايت خداوند متعال باشد، همچنين بغض و انزجار و تنفر هم ملاكش باید خدايي باشد. در اين صورت ديگر سودجويي، حرص، طمع و هواي نفس در ايجاد رابطه دوستانه و يا قطع روابط و دشمني ها نقشي ندارد. در نتيجه جامعه به يك جامعه واقعا اسلامي تبديل مي شود اما نيل به اين هدف مقدس مشكلاتي دارد و مقدماتي مي طلبد.

ما اول بايد دريابيم كه چه كساني را بايد دوست داشته باشيم و از چه كساني دوري گزينيم؟و يا به عبارت ديگر مصاديق حب في الله و بغض في الله چيست. دريافتن همين مطلب بسيار مشكل است مشكل تر از نماز و روزه، حج و غيره. چرا كه برگشتش به قلب و درون آدمي است و انسان براي دست يافتن به اين توفيق بزرگ بايد از قلبش شديدا محافظت كند، لذا در علم عرفان يكي از مراحل سخت كسب معرفت همين مرحله است يعني مراقبت و نگهباني از قلب مي باشد تا هر وسوسه شيطاني و حب و بغضهاي دنيوي و مادي در اين قلب راه پيدا نكند.

----------------
منابع :

- آيه 29 سوره فتح

- آيات 27-29 سوره فرقان