چرا و چگونه فرزندان خود را تشویق کنیم/ بچه ها نیاز به تشویق دارند

به گزارش خبرگزاری مهر، يكي از راههاي رشد دهنده نفس در انسانها تشويق است، تصور اينكه چگونه انسانها مي توانند بدون تاييد موفقيت ها و تواناييهايشان براي خود ارزش قائل شوند، تصوري بيهوده است. اگر چه همه ما از قدرت تشويق و اهميت آن بر سلامت روان آگاهي داريم، ولي در بعضي خانه ها تشويق تبديل به كالايي ناياب شده است.

لازم است با خود فكر كنيم كه آخرين باري كه فرزندمان را تشويق كرده ايم كي بوده؟ امروز، هفته پيش؟ شكي نيست كه خيلي سرسخت بوده ايم. آيا امروز فرزندمان را در آغوش گرفته ايم؟ آيا مي دانيم كه براي او كمي تشويق درست و به موقع،هنوز هم خيلي مهم است.

بچه ها بايد تشويق شوند تا احساس خوبي نسبت به خويش داشته باشند، طي يادگيريهاي جديد به انجام فعاليت مورد نظر دلگرم و تحريك شوند، حس لياقت و داشتن كفايت در آنها رشد كند و ما را از توانييهايشان كه جزئي از كل خود آگاهي آنهاست مطلع سازند.

بچه ها در حالي كه براي انجام كاري كوشش مي كنند و مهارت هاي جديد در آنها رشد مي يابد، نياز به توجه بزرگسالي دارند كه اطرافيان آنها را تشكيل مي دهند.به اين رفتار مورد انتظار آنها در اصطلاح "باز خورد" مي گويند. براي انجام كارهايي مثل شناكردن، دوچرخه سواري، خواندن و نقاشي كردن اگر تلاش كودك شناخته شده و تاييد گردد و براي بهبود كارهايش به او كمك شود، به هنگام سخت تر شدن همين تمرين ها، باز هم احساس خوبي در زمينه ادامه آنها دارد. هر توفيق جديد باعث رشد تدريجي احساسي اعتماد به نفس در آنان مي شود و آنها را از تواناييهايشان آگاه مي سازد.

تشويق غذاي روح و روان است و براي پيش بردن كار، بسيار ضروري. اگر كودك ما در حوزه اي خاص توانياي و استعداد دارد، حتما آن را شناسايي كنيم. تشويق، باعث ايجاد پشتكار و ميل به تمرين بيشتر در او شده و كودك را نسبت به رشد توانايي اش دلگرم تر مي كند تا حدي كه آن توانايي جزئي از خود آگاه او مي شود. برخي از والدين تا اندازه اي با اين عقيده مخالفند، ولي دست كم بايد به آنها گفت كه شناختن توانايي بچه ها كار غلطي نيست. ما به عنوان يك انسان نياز داريم كه ضعف ها و توانایي هاي خود را بشناسيم و بتوانيم از طريق شناخت آنها شخصيت خود را با آگاهي واقع بينانه تري رشد دهيم. درست و واقعي از خود،نقطه شروعي براي تعيين و سازگاري ما با زندگي است.

چگونه تشويق كنيم

اولين قانون تشويق اين است كه اين كار را به طور واقعي و حقيقي انجام دهيم، نه ظاهري و دروغين. تلخ ترين واقعيت موجود اين است كه گاهي تشويق در پرده غيبت فرو مي رود و به ندرت به ياد استفاده از آن مي افتيم. مثلا هنوز هم جامعه براي كارهاي سخت و سرويس هاي خدماتي و كمك رساني ارزشي قائل نيست و كسي ارائه كنندگان اين خدمات را تشويق نمي كند. ممكن است در جامعه اين احساس شود كه زياد هم نبايد خود را مديون مسائلي خاص دانست، زيرا آنها نيز به ازاي انجام خدمات خود پول دريافت مي كنند.

واقعيت اين امر اين است كه حتي اگر اين گونه فكرمي كنيم دست كم مي بايستي سعي كنيم كه اين طرز فكر را در خانواده به فعليت نرسانيم، چرا كه در غير اين صورت بايد بدانيم هزينه سنگين آن از دست رفتن خود آگاهي فرزندانمان است.

براي آنكه تشويق موثرافتد، بايد خالص باشد و خالصانه بيان شود. اگر مي خواهيم وقت بچه ها را هدر دهيم و با رشد آنها مقابله كنيم، از نوعي تشويق توام با رياكاري، پوچ، تهي، تعاريف غير واقعي و تعارفي استفاده كنيم.

اگر بچه ها متوجه شوند كه جمله "كارت خوب است عزيزم! را به شكلي غير ارادي و بدون هر گونه احساس واقعي بر زبان آورده ايم،دچار نا اميدي و ناراحتي شديدي مي شوند. كودكان در اين مواقع فكر مي كنند كه واقعا از موفقيت هايشان خوشححال نشده و به آنها توجهي نداريم. اگر هنگام تشويق، احساس كنند كه منظور واقعي ما تشويق آنها نبوده است، رفتارمان را اين گونه تعبير مي كنند كه تلاش كرده ايم با اين حرف ها احساس خوبي نسبت به كاري كه حتي خودش هم مطمئن نبوده كه بتواند درست انجام دهد، در او ايجاد كنيم. اين تشويق به جاي اينكه تقويت اعتماد به نفس در او بشود، آن را از بين خواهد برد براي اينكه كودكمان را رياكارانه تشويق نكنيم جملاتي را به كار ببريم كه با من شروع مي شود، مثل من فكر مي كنم واقعا تمام تلاش خودت را براي تحقيق مدرسه ات انجام داده اي.يا من دوست دارم وقتي امروز دوستت براي بازي با تو آمد، اسباب بازهايت را به او بدهي.

در نتيجه وقتي صحبت هاي خود را با "من"شروع مي كنيم تشويق ما بيشتر جنبه واقعي پيدا مي كند. زيرا واقعي بودن اساس تشويق درست است و دلايل مهم و عمدتا دقيق استفاده با جملاتي كه با "من" شروع مي شود اين است كه اين نوع جملات مشخص مي كنند ما در حال بيان نظرو احساس شخصي خود نسبت به رفتار كودك هستيم و بر اساس ارزشهايي كه نزد خودمان اعتبار دارد آن را تفسير مي كنيم ووقتي مي گوييم عالي است!،كارت را بسيار عالي انجام دادي و رفتارت وحشتناك است در واقع نشان داده ايم كه بچه هايمان را با معيار هايي قطعي و عمومي،مثل خوب بودن و يا بد بودن و موفق شدن يا شكست خوردن مي سنجيم.