دکتر منوچهر صانعی دره بیدی درباره اینکه ترجمه در دوران بعد از مشروطه با چه انگیزه هایی صورت می گرفت به خبرنگار مهر گفت: انگیزه ترجمه در دوره بعد از مشروطه همان چیزی بوده که قبلاً بوده یعنی همان انگیزه ای که در دوره قدیم از یونانی و متون کشورهای دیگر به زبان عربی ترجمه می کردند. انگیزه ترجمه هم برقراری ارتباط فرهنگی بین آن دو زبان بوده است.
وی افزود: منظور از ارتباط فرهنگی هم رشد و گسترش معارف بشری است که از طریق ترجمه ها تحقق پیدا می کند. زیرا فرض کنید همه ایرانی ها که زبان آلمانی بلد نیستند حالا کسی که زبان آلمانی می داند متن آلمانی را به فارسی ترجمه می کند. همینطور زبان انگلیسی، فرانسوی، یا همینطور اروپایی هایی که از عربی به لاتین ترجمه می کردند. انگیزه ترجمه یکی است و آن ایجاد و برقرای ارتباط فرهنگی بین ملت ها است که رشد و تعالی فرهنگی را به دنبال دارد.
این محقق و پژوهشگر فلسفه در مورد علت انتخاب موضوع برای ترجمه از سوی مترجمان در این دوره چه بوده است هم تصریح کرد: یک علت واحد نیست. یک وقت تشخیص ضرورت و نیاز است. یعنی فرض کنید که کتابی در انگلیسی در پزشکی عمومی نوشته شده و یک پزشک ایرانی تشخیص می دهد که مطالب این کتاب برای رشد آگاهی بهداشتی مردم مفید است. این کتاب را بر می دارد و ترجمه می کند. بسیاری از ترجمه ها بویژه در علوم انسانی در جامعه شناسی، روانشناسی، فلسفه از این قبیل است. یعنی تشخیص یک ضرورت و احساس اینکه در آن فرهنگ نیاز است که با این ترجمه ها آشنا شوند.
استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی عنوان کرد: یک وقتی هم ذوق شخصی ملاک است. مترجم دوست دارد متنی را ترجمه کند. یعنی از یک مطلبی خوشش می آید و فکر می کند بقیه مردم هم از آن خوششان می آید و آن کتاب را ترجمه می کند. در شعر و ادبیات و رمان این مسئله بیشتر نمایان است.
این مدرس دانشگاه در مورد اینکه به چه میزان موضوعات مورد ترجمه آن دوره با نیازها و مسائل جامعه همگونی داشت هم خاطر نشان کرد: ترجمه هایی که شد کلاً همگونی با نیازها داشت منتها حجم آنها خیلی کم بوده است. به لحاظ آنچه که می بایستی ترجمه می شده ترجمه نشده و کم کاری خیلی داریم. ولی آن مقدار که ترجمه شده کاملاً نیاز جامعه بوده است.
این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: از 300، 400 سال به این طرف که می گویند دوره مدرن و مسئله روابط اجتماعی، حقوق، حقوق انسانی، بخش صنعت و تکنولوژی، تکامل پزشکی و دانش اقتصاد اینها بوده همه این حوزه ها برای ترجمه لازم هستند و در این زمینه ها کتاب هایی ترجمه شده که کارایی داشته اند و مناسب بوده اند. ولی به لحاظ کمیت ترجمه ها کم بوده و می بایست بیشتر می شد.
نظر شما