خاطرات زندانیان سیاسی قلعه فلک‌الافلاک در یک کتاب

به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «قلعه فلک‌الافلاک، زندان سرد پهلوی» عنوان تازه‌ترین اثر منتشر شده از سوی انتشارات موزه عبرت ایران است که به قلم یعقوب لطفی تدوین شده است.

این کتاب نخست به معرفی موقعیت جغرافیایی این مکان در شهر خرم‌آباد می‌پردازد و ویژگی‌های این بنا و نیز نوع کاربری آن را در دوران قاجار و پهلوی شرح می‌دهد.

دومین فصل این کتاب به توصیف این مکان از زبان محبوسین در آن اختصاص دارد که بر اساس آن این مکان از منظر وضعیت اسکان زندانیان، بهداشت و سرما و گرما، وضعیت غذا و نیز چگونگی ارتباط زندانیان با خانواده‌های خود مورد بررسی قرر گرفته است که در میان این افراد نام‌هایی همچون خلیل ملکی و احمد ناظرزاده کرمانی، احمد شاملو، مهدی اخوان ثالث، سیاوش کسرایی، سیدابوالقاسم انجوی شیرازی، مهرداد بهار، شاهرخ مسکوب و سیدجعفر شهیدی به چشم می‌خورد.

این کتاب در ادامه به موضوع مبارزه و حبس در این قلعه به روایت اسناد رفته است. در این بخش از کتاب مخاطبان با اسنادی در مورد زندانیان سیاسی بازداشتی در این زندان مواجه می‌شوند که به گفته مولف از سوی مرکز بررسی‌های سیاسی وزارت اطلاعات برای نخستین بار منتشر شده‌اند.

این اسناد به ترتیب به موضوع زندانی شدن آیت‌الله کاشانی پس از واقعه ترور شاه در بهمن 1327 در این زندان و فعالیت‌های وی، بازداشت احمد ناظرزاده کرمانی در هشتم مرداد 32 و اقامت در این زندان، بازداشت و نگهداری خلیل ملکی در فلک الافلاک، تبعید ابراهیم صرافان از فعالان جمعیت فدائیان اسلام به این زندان، تبعید و زندانی شدن محمد‌علی توفیق در زندان فلک الافلاک و ... می‌پردازد.

در بخشی از این کتاب و به نقل از زندانیان محبوس در آن می‌خوانیم: ناهار و شام قلعه چندان خوردنی نبود، زیرا نان سربازی غالبا سنگ و شن داشت و حسب خاطرات موجود دندان چندین نفر از زندانی‌ها در اثر سنگ‌ریزه‌های نان می‌شکست و از بین می‌رفت. مثلا نام عدس‌پلو را به طنز در زندان ساچمه پلو می‌گفتند. در این زندان علاوه بر سلول‌های عمومی، شانزده اتاق با سلول انفرادی وجود داشت که در هر سلول یک تا سه نفر زندانی را جای می‌دادند. به دلیل وضعیت غیر انسانی حاکم بر این زندان در بهمن سال 1332 گروهی از زندانیان سیاسی این زندان در اعتراض به این وضعیت و بیشتر به خاطر بلاتکلیفی دست به اعتصاب غذا می‌زنند و در نیتجه رئیس وقت ارتش شاهنشاهی سرلشکر باتمانقلیچ به خرم آباد سفر می‌کند.

کتاب «قلعه فلک‌الافلاک، زندان سرد پهلوی» را انتشارات موزه عبرت ایران با قیمت 4500 تومان منتشر کرده است.